Ετυμολογική

ΣΠΟΥΔΑΙΟΙ ΡΙΖΟΤΟΜΟΙ «Τῆς ἰατρικῆς ἐστιν εἴδη πέντε· ἡ μὲν φαρμακευτική, ἡ δὲ χειρουργική, ἡ δὲ διαιτητική, ἡ δὲ νοσογνωμονική, ἡ δὲ βοηθητική. Ἡ μὲν φαρμακευτικὴ διὰ φαρμάκων ἰᾶται τὰς ἀρρωστίας, ἡ δὲ χειρουργικὴ διὰ τοῦ τέμνειν καὶ καίειν ὑγιάζει, ἡ δὲ διαιτητικὴ διὰ τοῦ διαιτᾶν ἀπαλλάττει τὰς ἀρρωστίας, ἡ δὲ νοσογνωμονικὴ διὰ τοῦ γνῶναι τὸ ἀρρώστημα, ἡ δὲ βοηθητικὴ διὰ τοῦ βοηθῆσαι εἰς τὸ παραχρῆμα ἀπαλλάττει τῆς ἀλγηδόνος. Τῆς ἄρα ἰατρικῆς ἡ μέν ἐστι φαρμακευτική, ἡ δὲ χειρουργική, ἡ δὲ διαιτητική, ἡ δὲ βοηθητική, ἡ δὲ νοσογνωμονική», Διογένης Λαέρτιος, Βίοι φιλοσόφων, Πλάτων, 85. Προχωρημένες γνώσεις φαρμακολογίας συναντᾶμε ἤδη ἀπὸ πάρα πολύ παλιά. Δὲν εἶναι μόνον οἱ ἰατρικὲς-ἀνατομικὲς ἀναφορὲς τοῦ Ὁμήρου ἐντυπωσιακές, ἀλλὰ μέσα ἀπὸ τὰ ἔπη φαίνεται πὼς γνωρίζει ἐνδελεχῶς καὶ τὸν τομέα τῆς φαρμακολογίας. Ἐνδεικτικὸ παράδειγμα εἶναι ἡ ἀναφορά του στὸ μῶλυ (φυτὸ μὲ μαύρη ῥίζα καὶ λευκὰ ἄνθη), ποὺ δίδει ὁ Ἑρμῆς στὸν Ὀδυσσεά πρὶν πάει νὰ ψάξει τοὺς συντρόφους του στὸ παλάτι τῆς Κίρ

  ΠΕΡΙ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ «Χειρουργία ἐστὶ χειρῶν ἀτρόμων ὀξεῖα κίνησις, μετ’ ἐμπειρίας. Ἔντεχνος πρᾶξις ἐν ἰατρικῇ, διὰ χειρῶν ἤ ὀργάνων περιγινομένη» , Περὶ ὅρων ἰατρικῆς, Γαληνός «Τὰ δὲ εἰς εἰς χειρουργίην κατ’ ἰητρεῖον· ὁ ἀσθενῶν· ὁ δρῶν· οἱ ὑπηρέται· τὰ ὄργανα· τὸ φῶς· ὅκου ὅκως· ὅσα ὅκως· ὅκου τὸ σῶμα, τὰ ἅρμενα· ὁ χρόνος· ὁ τρόπος· ὁ τόπος» , Ἱπποκράτης, Κατ’ ἰητρεῖον, 2 ( =Τὰ ἀπαραίτητα πρὸς χειρουργίαν κατ’ ἰατρεῖον εἶναι ὁ ἀσθενῶν, ὁ χειρουργός, οἱ βοηθοῖ, τὰ χειρουργικὰ ἐργαλεῖα, τὸ φῶς, ὅπου καὶ ὅπως -πρέπει-, ὅσα καὶ ὅπως -χρειάζονται-. Ὅπου τὸ σῶμα ἐκεῖ καὶ τὰ ἅρμενα, -καθορίζεται- ὁ χρόνος, ὁ τρόπος, ὁ τόπος).   Καὶ ὅταν ὁ Ἱπποκράτης γράφει «ἅρμενα» τὸ ἕννοεῖ κυριολεκτικῶς, τὰ ὅπλα· αὐτὰ δηλαδὴ ποὺ ἁρμ-όζουν στὸν καθέναν. Και γιὰ τὸν χειρουργὸν ὅπλα του εἶναι τὰ ἐργαλεῖα του. Αὐτὰ ἁρμόζουν στὴν «μάχη» του, μὲ τὸν ἴδιον τρόπον ποὺ ἁρμόζουν στὸν ὁπλίτη τὰ δικά του ἅρμενα, στὴν ναῦν ὁ δικός της πολεμικὸς ἐξοπλισμός, ποὺ θὰ τὴν κάνει νὰ ἁρμενίζει στὶς θάλασσες (

ΑΛΛΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΙΑΤΡΟΙ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ Ἄλλοι μεγάλοι πολὺ γνωστοὶ ἰατροὶ τῆς ἀρχαιότητος ἦταν (πολὺ ἐνδεικτικῶς, καθῶς ἀκόμα καὶ ὁ ἀριθμὸς τῶν ὀνομάτων ποὺ κατάφερε νὰ διασωθεῖ εἶναι τεράστιος)   : Ὁ Ἡρόδικος ὁ Σηλύμβριος (5ος αἰ. π.Χ.), διδάσκαλος τοῦ Ἱπποκράτους, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ πρῶτος ποὺ ἀνήγαγε τὴν διαιτητικὴν καὶ τὴν φυσικοθεραπεία σὲ ἐπιστήμη. Ὁ Ἀλκμαίων (5 ος αἰ. π.Χ.) , ὁ ὁποῖος πρῶτος ἀνεκάλυψε τὸ ὀπτικὸν νεῦρον καὶ ἔκανε διάκρισιν ἀνάμεσα σὲ ἀρτηρίες καὶ φλέβες. Εἶναι καὶ ὁ πρῶτος ποὺ ἐξώρυξε χειρουργικῶς ὀφθαλμὸν καὶ διετύπωσε πὼς ἡ ἕδρα ὅλων τῶν αἰσθήσεων εἶναι ὁ ἐγκέφαλος. Ὁ Εὑρυφὼν ὁ Κνίδιος (5 ος αἰ. π.Χ.), ὁ ὁποῖος μίλησε «Περὶ ἔσω παθῶν» καὶ ὁ Ἀναξαγόρας ὁ Κλαζομένιος, φημισμένος γυναικολόγος τοῦ 5 ου π.Χ. αἰῶνος.   Ὁ Ἐμπεδοκλῆς, ποὺ ἡ θεωρία του εἶναι ἡ πρώτη ὑποψία τοῦ ἀνθρώπου γιὰ τὸ φαινόμενον τῆς κυκλοφορίας τοῦ αἵματος. Καταπολέμησε ἐπίσης τοὺς ἑλώδεις πυρετούς. Ὁ Ἀέτιος, ὁ ὁποῖος μίλησε γιὰ τὸ τετάνωθρον ( «λαμπρὸν καὶ τετανὸν ποιεῖν τὸ πρόσωπον κ

  ΓΑΛΗΝΟΣ ΝΙΚΩΝΟΣ «Κωλῦσαι τὸ γῆρας, ἀδύνατον· ἐπισχεῖν δὲ τὸ τάχος αὐτοῦ, δυνατόν» , Περὶ μαρασμοῦ, 7, 682 Ὁ Γαληνὸς ἐγεννήθη στὴν Πέργαμο, τὸ 129 μ.Χ καὶ ὑπολογίζεται πὼς πέθανε μετὰ τὸ 210 στὴν Ῥώμη ἤ στὴν Σικελία ( Τὸ λεξικὸν Σουΐδα γράφει πὼς ἔζησε 70 χρόνια, ἐνῶ οἱ ἀραβικὲς πηγὲς ἀναφέρουν πὼς πέθανε σὲ ἡλικία 87 ἐτῶν).Ἦταν ἄξιος συνεχιστὴς τοῦ ἔργου τοῦ Ἱπποκράτους, τὸ ὁποῖον καὶ ἐξέλιξε. Στὴν διαμόρφωσιν τοῦ χαρακτῆρος του σπουδαῖον ῥόλο ἔπαιζε ὁ πατήρ του, ἀρχιτέκτων, ἀστρονόμος καὶ μαθηματικός, Νίκων, τὸν ὁποῖον φαίνεται πὼς ἐθαύμαζε καὶ ἐξετιμοῦσε βαθέως ( «εὐτύχησα εὐτυχίαν μεγάλην τοιοῦτον ἔχων πατέρα», «ἀοργητότατος μὲν καὶ δικαιότατος καὶ χρηστότατος καὶ φιλανθρωπότατος», Γαληνός, C . G . K ü hn , V ,40,15/41,8 ), ἀλλὰ καὶ μὲ ἕναν πιὸ «δύσκολον» τρόπον ἡ μήτηρ του, τὴν ὁποία θεωροῦσε «ὀργιλωτάτην, ὡς δάκνειν ( =ἐπειδὴ δαγκώνει) ἐνίοτε τὰς θεραπαίνας, ἀεὶ δὲ κεκραγέναι καὶ μάχεσθαι τῷ πατρὶ μᾶλλον ἡ Ξανθίππη Σωκράτῃ ( =πάντα ἐξοργίζεται καὶ μάχεται τὸν πατέρα, περισσ