Ετυμολογική

  «Κρόνου δὲ παῖς καὶ χρόνου λέγεται, διήκων ἐξ αἰῶνος ἀτέρμονος εἰς ἕτερον αἰῶνα· ἀστραπαῖός τε καὶ βρονταῖος καὶ αἴθριος καὶ αἰθέριος κεραύνιός τε καὶ ὑέτιος ἀπὸ τῶν ὑετῶν καὶ κεραυνῶν καὶ τῶν ἄλλων καλεῖται. Καὶ μὴν ἐπικάρπιος μὲν ἀπὸ τῶν καρπῶν, πολιεὺς δὲ ἀπὸ τῶν πόλεων ὀνομάζεται, γενέθλιός τε καὶ ἑρκεῖος καὶ ὁμόγνιος καὶ πατρῷος ἀπὸ τῆς πρὸς ταῦτα κοινωνίας, ἑταιρεῖός τε καὶ φίλιος καὶ ξένιος καὶ στράτιος καὶ τροπαιοῦχος καθάρσιός τε καὶ παλαμναῖος καὶ ἱκέσιος καὶ μειλίχιος, ὥσπερ οἱ ποιηταὶ λέγουσι, σωτήρ τε καὶ ἐλευθέριος ἐτύμως, ὡς δὲ τὸ πᾶν εἰπεῖν, οὐράνιός τε καὶ χθόνιος, πάσης ἐπώνυμος φύσεως ὢν καὶ τύχης, ἅτε πάντων αὐτὸς αἴτιος ὤν», Περὶ Κόσμου, 7, Ἀριστοτέλης.  Ἄλλα προσωνύμια τοῦ Διὸς εἶναι καὶ τὰ ἑξῆς :  195. Ἰδαῖος ἤ Ἰδάτας : ὡς γεννηθεὶς ἐπὶ τοῦ ὄρους Ἴδη τῆς Κρήτης.  «ὃς Διὸς ἱρεὺς Ἰδαίου ἐτέτυκτο» , Ἰλιάς, Π', 604-5, Ὅμηρος.  «Ἰδαῖος, ἐπιθετικῶς οὕτως ἐλέγετο Ζεύς, ἀπὸ Ἴδης τοῦ ὄρους Τρωϊκῆς (Π΄, 605). καὶ κύριον ὄνομα τοῦ Τρώων κήρυκος (Γ΄, 248). καὶ τοῦ Δάρ

«Ζεῦ πολυτίμητε, Ζεῦ ἄφθιτε, τήνδε τοι ἡμεῖς, μαρτυρίην τιθέμεσθα λυτήριον ἠδὲ πρόσευξιν. ὦ βασιλεῦ, διὰ σὴν κεφαλὴν ἐφάνη τάδε ῥεῖα, γαῖα θεὰ μήτηρ ὀρέων θ’ ὑψηχέες ὄχθοι, καὶ πόντος καὶ πάνθ’, ὁπόσ’ οὐρανὸς ἐντὸς ἑέργει· Ζεῦ Κρόνιε, σκηπτοῦχε, καταιβάτα, ὀμβριμόθυμε, παντογένεθλ’, ἀρχὴ πάντων, πάντων τε τελευτή, σεισίχθων, αὐξητά, καθάρσιε, παντοτινάκτα, ἀστραπαῖε, βρονταῖε, κεραύνιε, φυτάλιε Ζεῦ· κλῦθί μευ, αἰολόμορφε, δίδου δ’ ὑγίειαν ἀμεμφῆ εἰρήνην τε θεὰν καὶ πλούτου δόξαν ἄμεμπτον», Ὀρφικὸς Ὕμνος στὸν Δία  Κάποια ἀκόμα προσωνύμια τοῦ Διὸς εἶναι τὰ ἑξῆς :  113. Ἐγκύκλιος : ὁ σφαιρικός, ὁ περιοδικός.  «ἐγκύκλιον, τὸ πανταχοῦ κυκλοῦν ἤ Ζεὺς παρ' Ἀθηναίοις» , Ἡσύχιος.  114. Ἐγχεικέραυνος : ὁ κρατῶν καὶ ἐκσφενδονίζων ὡς ἔγχος ( =δόρυ) τὸν κεραυνόν.  «ἀρχὸς ἐν πρύμνᾳ πατέρ' Οὐρανιδᾶν ἐγχεικέραυνον Ζῆνα» , Πυθιόνικοι, Ἀρκεσ., 194, Πίνδαρος  115. Εἱλήτι : δοτ. τοῦ «Εἱλῆς» ; < εἵλω ( =περιστρέφομαι), προφανῶς ὡς ὁ Ἐγκύκλιος ἤ πιὸ πιθανὸν ἐκ τοῦ ἵλεως ( =ὁ εὔσπλαχνος), < ἱλ

ΤΑ ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ *1 ΤΑ ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ ΤΟΥ ΔΙΟΣ  «Ὁ μὲν δὴ μέγας ἡγεμὼν ἐν οὐρανῷ Ζεύς, ἐλαύνων πτηνὸν ἅρμα, πρῶτος πορεύεται, διακοσμῶν πάντα καὶ ἐπιμελούμενος· τῷ δ᾽ ἕπεται στρατιὰ θεῶν τε καὶ δαιμόνων, κατὰ ἕνδεκα μέρη κεκοσμημένη» , Φαῖδρος, 247, Πλάτων.  Ὁ Ζεύς, ὁ «πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε» (Ὀδύσσεια, μ, 445, Ὅμηρος) εἶναι υἰὸς τοῦ Κρόνου ( =Χρόνου, ἐξ οὗ καὶ τὸ προσωνύμιον «Κρονίδης» ) καὶ τῆς Ῥέας ( =Ῥοῆς).  ««Ἔστι δὴ πάντων ἀρχὴ Ζεύς. Ζεὺς γὰρ ἔδωκε, ζῶά τε ἐγέννησεν, καὶ Ζῆν' αὐτὸν καλέουσι, καὶ Δία...ὅτι διὰ τοῦτον ἅπαντα τέτυκται ( =κατεσκευάσθησαν)».  «Εἷς ( =Ἕνας) δὲ πατὴρ οὗτος πάντων, θηρίων τε βροτῶν τε...» .  Οἱ ὀρφικοὶ αὐτοὶ στίχοι ἐπεξηγοῦν, ἑρμηνεύουν τὸ ὄνομα τοῦ Διός :  Ὁ Ζεύς, τοῦ Διός, τῷ Διί, τὸν Δία, ὦ Ζεῦ...Ζὴν, Ζηνός, Ζηνί, Ζῆνα...  Τὸν ὀνομάζουν Δία, δι' οὗ τὰ πάντα ἐγένετο, καὶ Ζῆνα διότι ἐχάρισε τὸ ζῆν. Ὀνομάζεται ἀκόμη Ζάν, Ζής, Ζάς, Δίς, Δάν, Δήν, Τήν, Τάν, Σάν, Σδεύς, Δεύς (ἐξ οὗ δεύω =βρέχω). Μία ἐπιγραφὴ τῆς Κρήτης τὸν ἀναγράφει καὶ ὡς Ττῆν

Ὁ Πλάτων πέραν ἀπὸ τὸν «Τίμαιον» ( Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΤΙΜΑΙΟΝ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (ΜΕΡΟΣ 1ον) Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΤΙΜΑΙΟΝ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (ΜΕΡΟΣ 2ον) Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΤΙΜΑΙΟΝ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (ΜΕΡΟΣ 3ον) Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΤΙΜΑΙΟΝ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (ΜΕΡΟΣ 4ον) Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΤΙΜΑΙΟΝ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ (ΜΕΡΟΣ 5ον) ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΠΑΝΕΝΣΑΡΚΩΣΕΩΣ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΟΝ «ΤΙΜΑΙΟΝ» ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ) ἔχει ἀναφερθεῖ στὰ περὶ Δημιουργίας, θείου, ψυχῆς καὶ μετενσαρκώσεώς της καὶ σὲ ἄλλον διάλογόν του στὸν «Φαῖδρον».  Γράφει λοιπὸν ὁ Πλάτων στὸν «Φαῖδρον» (245-250) :  «Κάθε ψυχὴ εἶναι ἀθάνατη. Διότι ἐκεῖνο ποὺ πάντα κινεῖται εἶναι ἀθάνατον, ἐνῶ ἐκεῖνον ποὺ κινεῖ κάποιο ἄλλο, ἐφ΄ ὅσον ἔχει παῦσιν στὴν κίνησίν του, ἔχει καὶ στὴν ζωή του. Μόνον λοιπὸν ἐκεῖνο ποὺ κινεῖται μόνον του, ἐπειδὴ δὲν ἀφήνει ποτέ τὸν ἑαυτόν του, δὲν παύει ποτέ καὶ νὰ κινεῖται, ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι ἡ πηγὴ καὶ ἡ ἀρχὴ καὶ γιὰ τὴν κίνησιν τῶν ἄλλων ὅσα κινοῦνται. Ἡ ἀρχὴ ὅμως εἶναι ἀγέννητη,