Ετυμολογική

ΜΕΤΑ ΑΠΟ 9 ΗΜΕΡΕΣ ΠΟΥ ΜΑΣΤΙΖΕ Ο ΛΟΙΜΟΣ-ΤΙΜΩΡΙΑ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΤΟ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑ ΤΩΝ ΑΧΑΙΩΝ, Ο ΑΧΙΛΛΕΥΣ ΣΥΓΚΑΛΕΙ ΣΥΝΑΞΙΝ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΕΥΘΥΝΕΙ ΛΟΓΟΝ ΣΤΟΝ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ (αἰεὶ δὲ πυραὶ νεκύων καίοντο θαμειαί). Ἐννῆμαρ μὲν ἀνὰ στρατὸν ᾤχετο κῆλα θεοῖο, τῇ δεκάτῃ δ’ ἀγορὴν δὲ καλέσσατο λαὸν Ἀχιλλεύς· τῷ γὰρ ἐπὶ φρεσὶ θῆκε θεὰ λευκώλενος Ἥρη· κήδετο γὰρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο· οἳ δ’ ἐπεὶ οὖν ἤγερθεν ὁμηγερέες τ’ ἐγένοντο, τοῖσι δ’ ἀνιστάμενος μετέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς· «Ἀτρεΐδη, νῦν ἄμμε παλιμπλαγχθέντας ὀίω ἂψ ἀπονοστήσειν, εἴ κεν θάνατόν γε φύγοιμεν, εἰ δὴ ὁμοῦ πόλεμός τε δαμᾷ καὶ λοιμὸς Ἀχαιούς· ἀλλ’ ἄγε δή τινα μάντιν ἐρείομεν ἢ ἱερῆα, ἢ καὶ ὀνειροπόλον, καὶ γάρ τ’ ὄναρ ἐκ Διός ἐστιν, ὅς κ’ εἴποι ὅ τι τόσσον ἐχώσατο Φοῖβος Ἀπόλλων, εἴ ταρ ὅ γ’ εὐχωλῆς ἐπιμέμφεται ἠδ’ ἑκατόμβης, αἴ κέν πως ἀρνῶν κνίσης αἰγῶν τε τελείων βούλεται ἀντιάσας ἡμῖν ἀπὸ λοιγὸν ἀμῦναι.» Ἤτοι ὅ γ’ ὣς εἰπὼν κατ’ ἄρ’ ἕζετο· τοῖσι δ’ ἀνέστη Κάλχας Θεστορίδης, οἰωνοπόλων ὄχ’ ἄριστος, ὃς ᾔδη τά τ’ ἐόντα τά τ’

(Α', 42)/ 43-52 Ο ΑΠΟΛΛΩΝ ΕΙΣΑΚΟΥΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΛΗΣΙΝ ΤΟΥ ΙΕΡΕΩΣ ΤΟΥ, ΧΡΥΣΟΥ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΕΙ ΤΟΥΣ ΑΧΑΙΟΥΣ  (τίσειαν Δαναοὶ ἐμὰ δάκρυα σοῖσι βέλεσσιν).  Ὣς ἔφατ’ εὐχόμενος, τοῦ δ’ ἔκλυε Φοῖβος Ἀπόλλων, βῆ δὲ κατ’ Οὐλύμποιο καρήνων χωόμενος κῆρ, τόξ’ ὤμοισιν ἔχων ἀμφηρεφέα τε φαρέτρην· ἔκλαγξαν δ’ ἄρ’ ὀϊστοὶ ἐπ’ ὤμων χωομένοιο, αὐτοῦ κινηθέντος· ὁ δ’ ἤϊε νυκτὶ ἐοικώς · ἕζετ’ ἔπειτ’ ἀπάνευθε νεῶν, μετὰ δ’ ἰὸν ἕηκε · δεινὴ δὲ κλαγγὴ γένετ’ ἀργυρέοιο βιοῖο· οὐρῆας μὲν πρῶτον ἐπῴχετο καὶ κύνας ἀργούς, αὐτὰρ ἔπειτ’ αὐτοῖσι βέλος ἐχεπευκὲς ἐφιεὶς βάλλ’· αἰεὶ δὲ πυραὶ νεκύων καίοντο θαμειαί.  Τὸ ἡχητικὸν ἀπόσπασμα ἐδῶ :  ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ, Α', 43-52 ...  Σημειώσεις :  «νυκτὶ ἐοικώς» : Πιθανότατα ὁ Ὅμηρος ὅταν ἀναφέρει πὼς ὁ Ἀπόλλων-ἥλιος ἐπορεύετο ὁμοιάζων μὲ νύχτα νὰ μὴ χρησιμοποιεῖ μιᾶ ἁπλὴ προσωποποίησιν, ἀλλὰ νὰ περιγράφει μία ἔκλειψιν ἡλίου, ἡ ὁποία συνέβη πρὶν τὸν μεγάλον λοιμὸν ποὺ ἔπληξε τοὺς Ἀχαιούς. Ἄλλωστε οἱ πρόγονοί μας παρετήρουν καὶ ἐλάμβανον σοβαρὰ ὑπ' ὄψιν τους τὰ οὐράνια φαι

(Α', 1-31)/ 32-42 Η ΕΠΙΚΛΗΣΙΣ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΥ ΣΤΟΝ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΝΑ ΤΙΜΩΡΗΣΕΙ ΤΟΥΣ ΑΧΑΙΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΤΟΥΣ  Μῆνιν ἄειδε, θεά, Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος οὐλομένην, ἣ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε, πολλὰς δ’ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν οἰωνοῖσί τε πᾶσι· Διὸς δ’ ἐτελείετο βουλή· ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς. Τίς τ’ ἄρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι; Λητοῦς καὶ Διὸς υἱός· ὁ γὰρ βασιλῆϊ χολωθεὶς νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὦρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί, οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα Ἀτρεΐδης· ὃ γὰρ ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ’ ἀπερείσι’ ἄποινα, στέμματ’ ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς, Ἀτρεΐδα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶν·  «Ἀτρεΐδαι τε καὶ ἄλλοι ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοί, ὑμῖν μὲν θεοὶ δοῖεν Ὀλύμπια δώματ’ ἔχοντες ἐκπέρσαι Πριάμοιο πόλιν, εὖ δ’ οἴκαδ’ ἱκέσθαι· παῖδα δ’ ἐμοὶ λύσαιτε φίλην, τὰ δ’ ἄποινα δέχεσθαι, ἁζόμενοι Διὸς υἱὸν ἑκηβόλον Ἀπόλλωνα

(Α', 8-16)/ 17-31 Η ΣΚΛΗΡΗ ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΤΟΥ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΟΣ ΣΤΟΝ ΙΕΡΕΑ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ, ΧΡΥΣΗ.  Τίς τ’ ἄρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι; Λητοῦς καὶ Διὸς υἱός· ὁ γὰρ βασιλῆϊ χολωθεὶς νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὦρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί,  οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα Ἀτρεΐδης· ὃ γὰρ ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ’ ἀπερείσι’ ἄποινα, στέμματ’ ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς,  Ἀτρεΐδα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶν·  «Ἀτρεΐδαι τε καὶ ἄλλοι ἐϋκνήμιδες Ἀχαιοί, ὑμῖν μὲν θεοὶ δοῖεν Ὀλύμπια δώματ’ ἔχοντες ἐκπέρσαι Πριάμοιο πόλιν, εὖ δ’ οἴκαδ’ ἱκέσθαι· παῖδα δ’ ἐμοὶ λύσαιτε φίλην, τὰ δ’ ἄποινα δέχεσθαι, ἁζόμενοι Διὸς υἱὸν ἑκηβόλον Ἀπόλλωνα.» Ἔνθ’ ἄλλοι μὲν πάντες ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ αἰδεῖσθαί θ’ ἱερῆα καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα· ἀλλ’ οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ, ἀλλὰ κακῶς ἀφίει, κρατερὸν δ’ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε ·  «Μή σε, γέρον κοίλῃσιν ἐγὼ παρὰ νηυσὶ κιχείω ἢ νῦν δηθύνοντ’ ἢ ὕστερον αὖτις ἰόντα, μή νύ τοι οὐ χραίσμῃ σκῆπτρ

(Α', 1-7)/ 8-16 Ο ΧΡΥΣΗΣ ΠΑΕΙ ΝΑ ΖΗΤΗΣΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ ΝΑ ΤΟΥ ΔΩΣΕΙ ΠΙΣΩ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΤΟΥ, ΧΡΥΣΗΙΔΑ  Μῆνιν ἄειδε, θεά, Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος οὐλομένην, ἣ μυρί’ Ἀχαιοῖς ἄλγε’ ἔθηκε, πολλὰς δ’ ἰφθίμους ψυχὰς Ἄϊδι προΐαψεν ἡρώων, αὐτοὺς δὲ ἑλώρια τεῦχε κύνεσσιν οἰωνοῖσί τε πᾶσι· Διὸς δ’ ἐτελείετο βουλή·  ἐξ οὗ δὴ τὰ πρῶτα διαστήτην ἐρίσαντε Ἀτρεΐδης τε ἄναξ ἀνδρῶν καὶ δῖος Ἀχιλλεύς.  Τίς τ’ ἄρ σφωε θεῶν ἔριδι ξυνέηκε μάχεσθαι; Λητοῦς καὶ Διὸς υἱός· ὁ γὰρ βασιλῆϊ χολωθεὶς νοῦσον ἀνὰ στρατὸν ὦρσε κακήν, ὀλέκοντο δὲ λαοί,  οὕνεκα τὸν Χρύσην ἠτίμασεν ἀρητῆρα Ἀτρεΐδης· ὃ γὰρ ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ’ ἀπερείσι’ ἄποινα, στέμματ’ ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς,  Ἀτρεΐδα δὲ μάλιστα δύω, κοσμήτορε λαῶν· Τὸ ἡχητικὸν ἀπόσπασμα ἐδῶ :  ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ, A', 8-16 Σημειώσεις :  «Τίς» : = ποιός, -ά, τί = ποιό, τί· ἐν συνθέσει μὲ τὴν ἀντωνυμία οἷος, δίνει τὰ τοῖος, -α, -ον καὶ διὰ συνήθους τροπὴς κοῖος, ποῖος κοκ. Ἐξ οὗ κ