Ετυμολογική

ΠΕΡΙ ΠΟΛΥΩΝΥΜΙΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ «Πολλῶν ὀνομάτων, μορφὴ ΜΙΑ», Αἰσχύλος, Προμηθεὺς Δεσμώτης, 209-10 «Εἷς ( =ἕνας) δὲ ὤν, πολυώνυμος ἐστί» , Ἀριστοτέλης, Περὶ Κόσμου, 401 Στὰ προαναφερθέντα ἀποσπάσματα καὶ γενικοτέρως στὴν ἀρχαία γραμματεία μας ἐπισημαίνεται πολλάκις καὶ τὸ πολυώνυμον τοῦ θείου στοιχείου. Γράφει ὁ Διογένης ὁ Λαέρτιος («Ζήνων», 147): « Δία μὲν γάρ φασι δι' ὃν τὰ πάντα» ( =Τὸν ἀποκαλοῦν μὲν Δία, διότι ΔΙΑ αὐτοῦ τὰ πάντα -ἐγένοντο- ). Καὶ πράγματι τὰ πανάρχαια Ὀρφικὰ ὑπογραμμίζουν τὸ αὐτό «ΕΣΤΙ ΔΗ ΠΑΝΤΩΝ ΑΡΧΗ ΖΕΥΣ, ΖΕΥΣ ΓΑΡ ΕΔΩΚΕΝ, ΖΩΑ ΤΕ ΕΓΕΝΝΗΣΕΝ, ΚΑΙ ΖΗΝΑ ΑΥΤΟΝ ΚΑΛΕΟΥΣΙ ΚΑΙ ΔΙΑ…ΟΤΙ ΔΙΑ ΤΟΥΤΟΝ ΑΠΑΝΤΑ ΤΕΤΥΚΤΑΙ ( < κατεσκευάσθησαν, ἐγεννήθησαν) ...ΕΙΣ ( =ἕνας) ΔΕ ΠΑΤΗΡ ΤΟΥΤΟΣ ΠΑΝΤΩΝ». Στοὺς Ὀρφικοὺς ὕμνους πρὸς τὸν Δία ἀναφέρεται ὡς «παντογένεθλος, ἀρχὴ καὶ τέλος τῶν πάντων» . Καὶ συνεχίζει στὴν ἴδια παράγραφον ὁ Διογένιος Λαέρτιος : « Ζῆνα δὲ καλοῦσι παρ' ὅσον τοῦ ζῆν αἴτιός ἐστιν» ( = Τὸν ἀποκαλοῦν δὲ Ζῆνα διότι εἶναι αἴτιος τοῦ ΖΗΝ). Καὶ γράφει καὶ ὁ