Ετυμολογική

Τὰ δύο πρῶτα ῥήματα θὰ μποροῦσαν νὰ ἀναλυθοῦν καὶ στὸ κεφάλαιον <<ΟΜΩΝΥΜΑ>> καθῶς ἀρκετὲς φορὲς δημιουργεῖται σύγχυσις ὡς πρὸς τὴν ὀρθὴν γραφήν τους. Παρ’ὅλ’αὐτά, πρόκειται γιὰ ῥήματα-παράγωγα τὸ ἕνα τοῦ ἄλλου καὶ μὲ ἄρρηκτη σχέσιν μεταξύ τους. Κατ’αρχάς, τὸ ῥῆμα ΜΕΛΩ , τὸ ὁποῖον συναντᾶται καὶ ὡς ΜΕΛΟΜΑΙ παράγεται ἐκ τῶν μονοσυλλάβων ῥημάτων μῶ ( =ζητῶ) καὶ λῶ ( =θέλω) καὶ σημαίνει φροντίζω, ΕΠΙΜΕΛΟΥΜΑΙ ἤ νοιάζομαι γιὰ κάτι ποὺ μὲ ἐνδιαφέρει, ποὺ ἐπιζητῶ καὶ θέλω, ἀλλὰ καὶ εἶμαι ἀντικείμενον φροντίδος κάποιου. Σχεδὸν πάντα συναντᾶται στὸ γ’ἑνικὸ πρόσωπο, ὡς ἀπρόσωπο <<μέλει>> καὶ τὸ πρόσωπο στὸ ὁποῖον ἀποδίδεται ἡ φροντίς, ἡ ἔγνοια αὐτή, τίθεται σὲ αἰτιατική ( π.χ. μὴ ΣΕ μέλει τί κάνω ἐγώ ). Ἀπὸ αὐτὸ παράγονται πολλὲς λέξεις, ὅπως ἡ ΜΕΛΗΔΩΝ ( = φροντίς, ἡ μέριμνα), ἀλλὰ καὶ ὁ ΜΕΛΕΔΩΝ ( =ὁ φροντιστής), ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ ὀνόματα ποὺ εἶχε ὁ βασιλεὺς στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα, καθ'ὅτι ἔργον του εἶναι νὰ μέλει, νὰ φροντίζει γιὰ τὴν εὐημερία τοῦ λαοῦ του. ΜΕΛΕΤ

Εἴρω, ἐκ τοῦ (σ)ε(ί)ρω < Fε(ί)ρω, δηλαδὴ συνδέω, (συμ)πλέκω καὶ συνεκδοχικῶς ὁμιλῶ, λέγω, ἐξ οὗ καὶ ὁ μέλλων χρόνος τοῦ λέγειν εἶναι ἐρῶ, διότι διὰ τοῦ λόγου συνδεόμεθα καὶ διὰ τῆς ὁμιλίας ( < ὄμιλος =συναθροισμένον πλῆθος). Ἄπειρες λέξεις ἔχει χαρίσει στὴν γλῶσσα μας αὐτὸ τὸ ῥῆμα καὶ ἀμέτρητες ἄλλες ἔχει χαρίσει ἁπλόχερα στὶς ἀλλοδαπές. Ἐνδεικτικῶς ἀναφέρω: Ἡ λέξις ΕΙΡΗΝΗ εἶναι ἴσως ἡ πρώτη ποὺ ἔρχεται στὸ μυαλὸ ὅσων ἀκοῦν αὐτὸ τὸ ῥῆμα. Εἰρήνη κυριολεκτικῶς εἶναι ἡ σύνδεσις διὰ λόγου, ἡ παῦσις ἐχθροπραξιῶν ποὺ εἴρει τοὺς πολεμίους καὶ συμφιλιώνει τοὺς ἐχθρούς. Τὸ ῥῆμα ε(ἴ)ρω καὶ μάλιστα μὲ τό -σ ἔμπροσθέν του πῆραν οἱ Λατῖνοι καὶ δημιούργησαν τὸ δικόν τους ἀντίστοιχον ῥῆμα, τὸ ὁποῖον καὶ ὀνόμασαν sero . Κι ἀπ’αὐτὸ δημιουργήθηκαν σὲ ὅλες τὶς ἀλλοδαπὲς σχεδὸν γλῶσσες, λέξεις ποὺ ὑποδηλώνουν τὴν γαλήνη, τὴν ἡρεμία ποὺ προκύπτει ὅταν ἐπικρατοῦν συνθήκες εἰρήνης, ὅπως serenity ( =γαλήνη), sérénité , serenidad , serenità , serein ( =ἥρεμος), sereno , serene κλπ. Κι ἀπ’αὐτὸ πρω

Τὸ <<λέγω>> (βλ. μέρος 1ο) δὲν ἐμπλούτισε τὴν γλῶσσα μας, ἀλλὰ οὔτε γονιμοποίησε τὸν παγκόσμιον λόγον, μόνον μέσω ἑνὸς τύπου (λογ-/λεγ-/λεχ-) γιὰ τὸν ὁποῖον ἔγινε νύξις στὸ 1ο μέρος, ἀλλὰ καὶ μέσω τῶν ὑπολοίπων θεμάτων τού, τὰ ὁποῖα παίρνουμε ἀπὸ τοὺς ἀρχικούς του χρόνους. Οἱ ἀρχικοὶ χρόνοι του εἶναι: Ἐνεργητικὴ Φωνή: Λέγω, ἔλεγον, λέξω/ἐρῶ, ἔλεξα/εἶπον (ἔσπον)/εἶπα, εἴρηκα, εἰρήκειν Μεσοπαθητικὴ Φωνή: Λέγομαι, ἐλεγόμην, λέξομαι/λεχθήσομαι/ῥηθήσομαι, ἐλεξάμην/ἐλέχθην/ἐρρήθην/είπόμην, εἴρημαι, εἰρήμην Κι ἀπὸ ὅλα αὐτὰ τὰ θέματά του, ἔχει δημιουργήσει τόσες λέξεις, ποὺ ἕνα λεξικὸν δὲν φτάνει γιὰ νὰ τὶς χωρέσει ὅλες. Ἐνδεικτικῶς καὶ πολὺ συνοπτικῶς ἀναφέρω: ΛΕΞΙΛΟΓΙΟΝ, ΔΥΣΛΕΞΙΑ, ΛΕΞΙΠΛΑΣΙΑ, ΛΕΞΙΠΕΝΙΑ, ΡΗΜΑ, ΡΗΣΗ, ΑΝΤΙΡΡΗΣΗ,ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΟΣ,ΔΙΑΡΡΗΔΗΝ, ΡΗΤΩΡ, ΚΟΜΠΟΡΡΗΜΟΣΥΝΗ, ΛΕΣΧΗ, ΑΡΡΗΤΟΣ, ΑΡΡΗΤΟΤΟΚΟΣ, ΑΝΕΙΠΩΤΟΣ, ΕΠΟΣ, ΚΑΛΛΙΕΠΕΙΑ, ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ, ΠΑΡΡΗΣΙΑ, ΟΡΘΟΕΠΕΙΑ, ΑΜΕΤΡΟΕΠΕΙΑ, ΘΕΣΠΙΖΩ, ΘΕΣΠΕΣΙΟΣ, ΣΥΝΕΠΕΙΑ, ΑΥΤΟΛΕΞΕΙ, ΝΗΠΙΟΣ, ΕΝΙΠΗ ( =αὐστηρὸς λόγος) , ΕΙΡΩΝΕΙΑ, ΑΣΠΕΤΟΣ ( =ἀνέκφρασ