Ετυμολογική

«Ὀνομάτων ὀρθότης ἐστὶν αὐτὴ ἥτις ἐνδείξεται οἷον ἐστὶ τὸ πρᾶγμα» , «Κρατύλος», 428d, Πλάτων.  «Ὁ λόγος ἔαν μῆ δηλοῖ, οὐ ποιήσει τὸ ἑαυτοῦ ἔργον» , «Ῥητορική», 1404b, Ἀριστοτέλους.  Γράφει δὲ ὁ Ἱπποκράτης (Περὶ ἀρχαίης ἰητρικῆς, 20) :  «Οὐκ ἔνι δυνατὸν ἰητρικὴν εἰδέναι ὅστις μὴ οἶδεν ὅ τί ἐστιν ἄνθρωπος...τοῦτο δεῖ καταμαθεῖν τὸν μέλλοντα ὀρθῶς θεραπεύσειν τοὺς ἀνθρώπους. Τείνει δὲ αὐτέοισιν ὁ λόγος ἐς φιλοσοφίην...».   Ὁ ἀναθρῶν ἅ ὄπωπε (Κρατύλος, 399c, Πλάτων), ἄνθρωπος μελετώντας/ ἀναθρώντας τὴν ἀκρίβεια καὶ σαφήνεια τῶν ἑλληνικῶν ἐτύμων, πέραν τοῦ ὅτι φιλοσοφεῖ ( «Ἀρχὴ σοφίας ἡ τῶν ὀνομάτων έπίσκεψις», Ἀντισθένης), γίνεται συνάμα καὶ κοινωνὸς ἁπασῶν ἐπιστημῶν (ἀναθρώσκει= ἀνυψώνεται, «στήνεται στὰ πόδια του»), καθῶς στὰ ἔτυμα τῆς ἐννοιολογικῆς γλώσσης μας, τῆς πανσόφου καὶ μητρὸς ἑλληνικῆς, ἐμφιλοχωρεῖ πᾶσα ἐπιστήμη· ἐν προκειμένῳ καὶ ἐφ' ὅσον θὰ γίνει λόγος στὴν σειρὰ ἄρθρων γιὰ τὰ κυριώτερα ὄργανα τοῦ σώματος, ἡ -ἀληθὴς- ἐπιστήμη τῆς ἰατρικῆς, ἡ ὁποία ἐπιστήμη ἀναγκαστικῶς γ

Σύμφωνα μὲ τὸ ἀττικὸν ἡμερολόγιον, ὁ πρῶτος μὴν τοῦ χρόνου εἶναι ὁ Ἑκατομβαιών, ὁ ὁποῖος ξεκινᾶ μὲ τὴν πρώτην νουμηνία μετὰ τὸ θερινὸν ἡλιοστάσιον καὶ ὕστερα ἀπὸ τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου (ὅταν ἤλλαζε ἡ ἡμέρα κατὰ τὰ ἀρχαῖα χρόνια), τουτ΄ ἔστιν τὴν 20:22 ὥρα τῆς 17ης Ἰουλίου γι' αὐτὸ τὸ ἔτος, σύμφωνα μὲ τὸ σημερινὸν ἡμερολόγιον. Ὁ Ἑκατομβαιών ὀφείλει τὸ ὄνομά του στὰ Ἑκατόμβαια, μία ἑορτὴ πρὸς τιμὴν τοῦ Διὸς καὶ τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Ἑκατομβαίου ( < ἑκατόν + βοῦς = ὁ δεχόμενος θυσίας 100 βοῶν). Τὴν 28η τοῦ Ἑκατομβαιῶνος (γιὰ φέτος 13η Αὐγούστου), ἡ ὁποία ἡμέρα πέρασε αὐτούσια καὶ καθιερώθη στὸν γνωστὸν Δεκαπενταύγουστον, ἑωρτάζοντο τὰ Παναθήναια πρὸς τιμὴν τῆς προστάτιδος τῆς πόλεως τῶν Ἀθηνῶν, τῆς Παρθένου καὶ Παναγίας Ἀθηνᾶς. Πρὶν τὸν Θησέα, ὁ ὁποῖος ἕνωσε πάντες τοὺς δήμους τῆς Ἀττικῆς ὠνομάζοντο Ἀθήναια, ὁπὸτε τελοῦσαν ἀναίμακτες θυσίες στὴν Ἀθηνᾶ καὶ στὴν Εἰρήνη. Ὁ ναὸς τῆς παρθένου Ἀθηνᾶς, ὁ Παρθενῶν, ἔχει σχεδιαστεῖ μὲ τέτοιον τρόπον, ὥστε τὴν ἡμέρα τῆς κορυφώσεως τῶν Παναθηναίων,

Σύμφωνα μὲ τὸ ἀττικὸν ἡμερολόγιον, ὁ πρῶτος μὴν τοῦ χρόνου εἶναι ὁ Ἑκατομβαιών, ὁ ὁποῖος ξεκινᾶ μὲ τὴν πρώτην νουμηνία μετὰ τὸ θερινὸν ἡλιοστάσιον καὶ ὕστερα ἀπὸ τὴν δύσιν τοῦ ἡλίου (ὅταν ἤλλαζε ἡ ἡμέρα κατὰ τὰ ἀρχαῖα χρόνια), τουτ΄ ἔστιν τὴν 20:22 ὥρα τῆς 17ης  Ἰουλίου σύμφωνα μὲ τὸ σημερινὸν ἡμερολόγιον.  Ὁ Ἑκατομβαιών ὀφείλει τὸ ὄνομά του στὰ Ἑκατόμβαια, μία ἑορτὴ πρὸς τιμὴν τοῦ Διὸς καὶ τοῦ Ἀπόλλωνος τοῦ Ἑκατομβαίου ( < ἑκατόν + βοῦς = ὁ δεχόμενος θυσίας 100 βοῶν).  Τὴν ἐποχὴ τοῦ Θησέως ὁ μὴν αὐτὸς ἐκαλεῖτο Κρόνιος ( «Κρονίου μηνός, ὃν νῦν Ἑκατομβαιῶνα καλοῦσι» , Πλουτάρχου Βίοι Παράλληλοι, Θησεύς, 12,1) καὶ μᾶς ἐνημερώνει ὁ Πλούταρχος πὼς τὴν 8η Κρονίου-Ἑκατομβαιῶνος (σημερινὴ 24η Ἰουλίου) ὁ Θησεὺς εἰσῆλθε στὴν Ἀθῆνα.  Μετὰ τὸν θάνατον τοῦ πατρός του, Αἰγέως, ὁ Θησεὺς ἕνωσε ὅλους τοὺς κατοικοῦντας τὴν Ἀττικὴν σὲ ἕνα ἄστυ καὶ τοὺς συνεφιλίωσε, ὥστε νὰ σκέπτονται γιὰ τὸ κοινόν τους συμφέρον ὡς μία πόλις, ὡς Ἀθῆνα.  Ἔτσι ἔληξε τὶς διαμάχες μεταξὺ τῶν δήμων τῆς Ἀττικῆς. Ἔθυσε καὶ Μ

(Δελφοί)  Μὲ ἀφορμὴ τὸ θερινὸν ἡλιοστάσιον (21 Ἰουνίου)*1, 4η ἱσταμένου Σκιροφοριῶνος καὶ λίγο πρὶν τὴν ἀρχὴ τοῦ νέου ἔτους γιὰ τοὺς ἀρχαίους Ἕλληνες, ποὺ ξεκινᾶ μὲ τὴν πρώτη νουμηνία μετὰ τὸ θερινὸν ἡλιοστάσιον (ἤτοι φέτος τὴν 17η Ἰουλίου), ἄς γίνει νύξις καὶ στὸ ἀνάλημμα τοῦ Ἡλίου, ἤτοι στὴν βαθμηδὸν μεταβλητὴ θέσιν τοῦ Ἡλίου, ὅπως αὐτὸς ἐμφανίζεται στὸν οὐρανὸν ἄν κάποιος τὸν παρατηρεῖ σταθερῶς τὴν ἴδια ὥρα ἑκάστης ἡμέρας γιὰ ἕνα ἔτος. Ἡ καταγραφὴ τῆς μεταβλητῆς θέσεως τοῦ Ἀπόλλωνος-Ἡλίου στὸν οὐρανὸν σχηματίζει τὸ ἄπειρον (βλ. τὶς ἐκπληκτικὲς φωτογραφίες κου Ἀντωνίου Ἁγιομαμίτη ἀπὸ τὸ ἀνάλημμα τοῦ Ἡλίου σὲ διάφορα σημεῖα τῆς ἱερᾶς πατρίδος μας).  (Ἐρέχθειον)  (Ναὸς Ἥρας)  (Ναὸς Ἡφαίστου-Θησεῖον)  (Ναὸς Ἀπόλλωνος)  Κατὰ τὴν ἔναρξιν λοιπὸν τοῦ θερινοῦ ἡλιοστασίου ὁρᾶ κανεὶς τὸν φωτοδότη Ἀπόλλωνα νὰ βρίσκεται στὴν ὑψηλοτέρα ἄκρη τοῦ νοητοῦ ἀπείρου ποὺ σχηματίζει καθ' ὅλη τὴν διάρκεια τοῦ ἔτους, φαινόμενον ποὺ ὀφείλεται στὴν κλίσιν τοῦ γηίνου ἄξονος καὶ τῆς ἐλλειπτικῆς τροχιᾶς τῆς

Σήμερα ἑορτάζουν οἱ χριστιανοὶ τὸν Ἅγιο Γεώργιον τὸν τροπαιοφόρον ποὺ σκότωσε ἕναν τρομερὸν δράκοντα καὶ ἔσωσε ἔτσι μία κοπέλα ἀπὸ τὰ δόντια του, παραδίδοντάς την σώα καὶ ἀσφαλῆ στὸν πατέρα της.  Αὐτὴ ὅμως ἡ ἱστορία εἶναι ἀντιγραφὴ τῆς ἱστορίας τοῦ Περσέως καὶ τῆς Ἀνδρομέδας, ποὺ τὸ ἀρχεῖον τοῦ σύμπαντος διατηρεῖ μέχρι σήμερα ὁρατὴν στὸν οὐρανόν, ὑπενθυμίζοντας τὴν ἀλήθεια σὲ ὅποιον παύσει νὰ εἶναι κυριολεκτικῶς ταπεινὸς καὶ στρέψει ἐπιτέλους ξανὰ τὸ βλέμμα του ψηλά, ὡς Ἕλλην, στὸν οὐρανόν...  Ἀκροθιγῶς, ὁ Περσεὺς μετὰ τὸν φόνο τῆς Μεδούσης πῆρε τὸν δρόμον τῆς ἐπιστροφῆς. Περνώντας ἀπὸ τὴν Αἰθιοπία, συνάντησε σὲ ἕναν βράχο δεμένη τὴν Ἀνδρομέδα, τὴν ὁποία καὶ ἐρωτεύτηκε πολύ. Ἡ Ἀνδρομέδα ἦταν τιμωρημένη ἀπὸ τὸν Ποσειδῶνα καὶ τὶς Νηρηίδες καὶ μάλιστα ὁ Ποσειδῶν εἶχε ἀναθέσει σὲ ἕναν θαλάσσιον δράκοντα, τὸ Κῆτος, νὰ σκοτώσει τὴν κοπέλα. Ὁ Περσεὺς ὅμως δὲν θὰ ἐπέτρεπε νὰ πεθάνει ἡ ἀγαπημένη του καὶ νίκησε τὸν δράκοντα, σκοτώνοντάς τον. Γι’ αὐτὸ καὶ φέρει τὸ προσωνύμιον «Δρακοντοκτόνος», ἀλ

Εὑρισκόμεθα πάλι στὶς ἡμέρες ποὺ γίνεται ὁρατὸν στὸν οὐρανόν τὸ φαινόμενον τῶν Λυρίδων (μέσα Ἀπριλίου καὶ κορυφώνεται περὶ τὰ μέσα τοῦ τρίτου δεκαημέρου τοῦ Ἀπριλίου, δηλαδὴ στὴν ἀρχὴ τοῦ Μουνιχιῶνος, μηνὸς άφιερωμένου στὴν Μουνιχία Ἄρτεμιν. Ἡ νέα σελήνη, ἄρα καὶ νουμηνία-ἀρχὴ Μουνιχιῶνος εἶναι στὶς 20 Ἀπριλίου φέτος καὶ συμπίπτει μὲ ὁλικὴ ἔκλειψιν Ἡλίου).  Καὶ ἐπειδὴ τὸ σύμπαν δὲν ἀνελύθη, δὲν ἐπεξηγήθη, δὲν ἀλληγορήθη καὶ πόσῳ μᾶλλον δὲν φθέγγεται οὔτε ἑβραϊκῶς, ὅπως προσπαθοῦν πολὺ νὰ μᾶς πείσουν οἱ ἁβρααμικὲς θρησκεῖες· οὔτε «ἰνδοευρωπαϊκῶς», ὅπως ὑπαγορεύουν οἱ «ἐπιστήμονες»· παρὰ γίνεται ἀντιληπτὸν μόνον μέσῳ τῆς ἑλληνικῆς κοσμοθεάσεως καὶ τῆς ἑλληνικῆς αὐδῆς, τῆς συμπαντικῆς γλώσσης μας, ἀς γίνει ἕνα μικρὸ ἀφιέρωμα γι' αὐτὲς τὶς μέρες τῶν λυρίδων καὶ τοῦ ἀστερισμοῦ τῆς Λύρας, ἐξ οὗ ὠνομάσθησαν.  Γράφει ὁ μεγάλος Ἕλλην ἀστρονόμος (καὶ ὄχι μόνον) Ἐρατοσθένης ὁ Κυρηναῖος στοὺς «Καταστερισμούς» του (ἤ «Ἀστροθεσίαι»), περὶ τῆς Λύρας :  «Αὕτη ἐνάτη κεῖται καί ἐστι Μουσῶν· κατασκευ

Σήμερα τὸ βράδυ ἡ ἀδελφὴ τοῦ Ἀπόλλωνος-Ἡλίου, ἡ Ἄρτεμις-Σελήνη θὰ βρίσκεται στὸ περίγειόν της, στὴν πλησιεστέρα ἀπόστασίν της ἀπὸ τὴν γῆ.  Συνάμα ἀπόψε ξεκινᾶ τὴν νέα της περιφορὰ γύρω ἀπὸ τὸν πλανήτη μάς, ἤτοι θὰ ἔχουμε καὶ νουμηνία (νέα μήνη-μῆνα).  «Ἡ συχνότητα τῶν σεισμῶν, τῶν καταιγίδων καὶ τῶν πλημμυρῶν αὐξάνει κατὰ τὴν φάσι τῆς Πανσελήνου, ὁμοίως καὶ τῆς Νέας Σελήνης. Ἡ εὐθυγράμμισις Ἡλίου – Σελήνης ἀσκεῖ συνδυασμένη βαρυτικὴ ἐπίδρασι ποὺ ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα ὑψηλότερα παλιρροϊκὰ κύματα (spring tides). Ὅταν ἐπιπλέον τὸ περίγειον καὶ ἡ πανσέληνος ἢ ἡ νέα σελήνη συμπίπτουν, οἱ προκαλούμενες παλίρροιες εἶναι ἀκόμη ἐντονώτερες, ὁμοίως καὶ τὰ σχετικὰ καιρικὰ φαινόμενα, ὅπως παράκτιες καταιγίδες καὶ πλημμύρες», Ἀστρολογικόν, ἡμερολόγιον, ἀστρονομία τοῦ ἔτους.  Εἶναι γνωστὸν πὼς ἡ Σελήνη εἶχε ἐξ ἀρχαιοτάτων χρόνων συσχετισθεῖ μὲ τὴν πρόκλησιν τῆς παλίρροιας καὶ ἀντιστοίχως καὶ τῆς ἄμπωτης, τὸ «φούσκωμα καὶ τράβηγμα» τῶν ὑδάτων, φυσικὰ φαινόμενα ποὺ προκαλοῦνται κατὰ κύριον λόγον ἀπὸ τὴν

ΕΠΤΑΝΗΣΑ-ΛΟΙΠΕΣ ΝΗΣΟΙ (ΚΙΤΡΙΝΟ ΧΡΩΜΑ) Τελειώνοντας μὲ τὰ γνωστότερα νησιὰ τοῦ Αἰγαίου πελάγους, περνᾶμε στὴν ἀριστερὴ πλευρὰ τῆς Ἑλλάδος καὶ στὸ ἄλλο τῆς πέλαγος, τὸ  ΙΟΝΙΟ  [ καὶ Ἰώνιο > Ἴωνες, ποὺ χάθηκαν ἐκεῖ ( Θεόπομπος)] . Πιὸ σίγουρη ὅμως εἶναι ἡ ἐτυμολογία του ἀπὸ τὴν Ἰώ, τὴν ἐρωμένη τοῦ Διός, τὴν ὁποία ὁ τελευταῖος μεταμόρφωσε σὲ ἀγελάδα, γιὰ νὰ γλυτώσει ἀπὸ τὸ μένος καὶ τὴν ζήλεια τῆς Ἥρας. Ὁ Αἰσχύλος γράφει πὼς τὸ Ἰόνιο παλαιότερα ἐλέγετο ΚΟΛΠΟΣ ΤΗΣ ΡΕΑΣ , ἀλλὰ ἄλλαξε τὸ ὄνομά του, ὅταν τὸ διέσχισε ἡ Ἰώ [ ὅπως καὶ πολλὰ ἄλλα μέρη, τὰ ὁποῖα ἡ τελευταία ὠνόμασε στὸ διάβα της, βλ. Βόσπορος ( βοῦς +πόρος) κλπ πολλά ]. Ξεκινώντας ἀπὸ τὸ βόρειο μέρος τὸ μεγαλύτερο νησὶ ποὺ συναντοῦμε εἶναι ἡ  ΚΕΡΚΥΡΑ/ ΚΟΡΚΥΡΑ . Ἡ Κέρκυρα χρωστᾶ τὸ ὄνομά της στὴν νύμφη Κέρκυρα, κόρη τοῦ Ἀσώπου, τὴν ὁποία ἀγάπησε ὁ Ποσειδῶν καὶ τὴν ἔφερε στὸ νησὶ καὶ τοῦ ἔδωσε τὸ ὄνομά της. Ἀπὸ τὸν ἔρωτά τους γεννήθηκε ὁ Φαίαξ, ὁ γενάρχης τῶν Φαιάκων [> φαιός ( =ὁ σκοτεινός]). Γι’αὐτὸ καὶ ὁ Θουκυδίδης καὶ