Η ΓΝΩΜΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΑΙΔΕΙΑ (ΜΕΡΟΣ 7ον)

Η ΚΑΤΑΡΡΙΨΙΣ ΤΩΝ ΨΕΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΝ

Καὶ τί δὲν ἔχουν γράψει γιὰ τὸν Μέγα Ἀλέξανδρον! Ὅ,τι ὀνειρώσσει καὶ ὅ,τι τραβᾶ ἡ ὅρεξις τοῦ καθενὸς γιὰ τὸν μέγα Ἕλληνα βασιλέα γράφεται καὶ ἀναπαράγεται ἀνερυθρίαστα…Κι ἄν τύχει αὐτὸς ποὺ γράφει τὸ μυθιστόρημα ἐπιστημονικῆς φαντασίας ἤ σκηνοθετεῖ τὸ βδέλυγμά του, νὰ θεωρεῖται καὶ ἔγκριτος, τότε τὸ παραμύθι του θεωρεῖται «ἐπιστημονικόν καὶ ἱστορικὸν σύγγραμμα», ἱστορικὸν «ντοκυμανταίρ», σειρά κοκ, καὶ γίνεται ἀκόμα χειροτέρα ἡ κατάστασις!

Εὐσεβεῖς πόθοι; Ζηλοφθονία; Ἀναγνώρισις καὶ «ἐπιστημονικὴ καταξίωσις»; Ὅποια κι ἄν εἶναι ἡ αἰτία, ἀποδείξεις καὶ ἐπιχειρήματα δὲν ὑπάρχουν νὰ στηρίξουν τὰ σενάριά τους οἱ κιναιδολάγνοι καὶ ἔτσι συνήθως τοὺς ἀκοῦς, εἴτε νὰ παραποιοῦν αἰσχρὰ τὴν ἀρχαία γραμματεία μας ἤ τους βλέπεις νὰ ἐπικαλοῦνται ἀποσπάσματα ἀπὸ βιβλία ὁμοϊδεατῶν τους βαρβαροφρόνων -συνήθως ἀλλοδαπῶν-, τὰ ὁποῖα στηρίζονται σὲ «ἀποδείξεις»-ἀποκυήματα τῆς φαντασίας τῶν δημιουργῶν τους. 

Καὶ γιὰ νὰ συγκεκριμενοποιήσω τὸ μέγεθος τῆς παρανοίας καὶ ἀνοησιολογίας τῶν λακκοπρωκτοπλήκτων, ἀρκεῖ νὰ ἐκτεθοῦν τὰ ἀποσπάσματα τῆς ἀρχαίας μας γραμματείας, τὰ ὁποῖα ἡ φαντασία κάποιων τὰ λαμβάνει ὡς αὐταπόδεικτον τεκμήριον τῶν ὅσων ἰσχυρίζονται κι ἄς βγάλει ὁ κάθε λογικὸς ἄνθρωπος τὰ συμπεράσματά του.

Γράφει ὁ Πλούταρχος στὸν «Ἀλέξανδρον», (21-22) :

«Λένε ὅτι ἡ γυνὴ τοῦ Δαρείου ἦταν ἡ πιὸ ὄμορφη ἀπὸ ὅλες τὶς βασίλισσες, ὅπως, ἄλλωστε, καὶ ὁ ἴδιος ὁ Δαρεῖος, ὁ πιὸ ὄμορφος καὶ ὁ πιὸ ψηλὸς ἀπὸ τοὺς ἄνδρες, τὰ δὲ κορίτσια εἶχαν μοιάσει στοὺς γονεῖς τους. Ἀλλὰ ὁ Ἀλέξανδρος, θεωρώντας, ὅπως φαίνεται, βασιλικώτερον τὸ νὰ αὐτοκυριαρχεῖται ἀπὸ τὸ νὰ νικᾶ τοὺς ἐχθρούς, οὔτε αὐτὲς ἄγγιξε, οὔτε γνώρισε ἄλλη γυναῖκα πρὶν ἀπὸ τὸν γάμον του ἐκτὸς ἀπὸ τὴν Βαρσίνη…

Ὅταν ὁ Φιλόξενος, ὁ ἐπικεφαλῆς τῶν παραθαλασσίων στρατιωτικῶν δυνάμεων τοῦ ἔγραψε ὅτι βρισκόταν σ᾽ αὐτὸν κάποιος Θεόδωρος ἀπὸ τὸν Τάραντα, ποὺ εἶχε γιὰ πούλημα δύο πολὺ ὄμορφα ἀγόρια καὶ ζητοῦσε νὰ μάθει ἄν σκόπευε νὰ τὰ ἀγοράσει, δυσανασχέτησε καὶ φώναζε πολλὲς φορὲς μπροστὰ στοὺς φίλους του, ῥωτώντας τί αἰσχρὸν τέλος πάντων εἶχε μάθει γι᾽αὐτὸν ὁ Φιλόξενος καὶ καθόταν καὶ τοῦ προξένευε τέτοιες ντροπές. Καὶ τὸν ἴδιον τὸν Φιλόξενον, ἐπικρίνοντάς τον αὐστηρῶς σὲ ἐπιστολή του, τὸν διέταξε νὰ ἐξαφανίσει τὸν Θεόδωρον μαζὶ μὲ τὸ φορτίον του. Ἐπέπληξε ἐπίσης αὐστηρῶς καὶ τὸν Ἄγνωνα ποὺ τοῦ ἔγραψε ὅτι ἤθελε νὰ ἀγοράσει καὶ νὰ τοῦ φέρει τὸν νεαρὸν Κρωβύλον, ποὺ ἦταν ὀνομαστὸς στὴν Κόρινθον.
Ὅταν πληροφορήθηκε ὅτι ὁ Δάμων καὶ ὁ Τιμόθεος, Μακεδόνες ποὺ ὑπηρετοῦσαν στὸν στρατὸν τοῦ Παρμενίωνος, εἶχαν βιάσει γυναῖκες κάποιων μισθοφόρων, ἔγραψε στὸν Παρμενίωνα μὲ τὴν ἐντολή, ἐὰν ἀποκαλυφθεῖ ἡ ἐνοχή τους, νὰ τοὺς σκοτώσει, ἀφοῦ προηγουμένως θὰ τοὺς ἔχει τιμωρήσει σὰν τὰ θηρία ποὺ ἔχουν γεννηθεῖ γιὰ νὰ κατασπαράζουν τοὺς ἀνθρώπους. Ὅσον γιὰ τὸν ἴδιον, ἔχει γράψει σὲ αὐτὴ τὴν ἐπιστολὴ κατὰ λέξιν :

«Γιὰ μένα ὄχι μόνον εἶναι ἀδύνατον νὰ βρεθεῖ κανεῖς νὰ πεῖ ὅτι ἔχω δεῖ ἤ θὰ ἤθελα νὰ δῶ τὴν γυναῖκα τοῦ Δαρείου, ἀλλὰ οὔτε κᾶν ἔχω δεχτεῖ νὰ ἀκούσω νὰ μοῦ ὁμιλοῦν γιὰ τὴν ὀμορφιά της» ». 

Κι ὅμως αὐτὰ τὰ χωρία κάποιοι τὰ προβάλλουν ὡς ἀπόδειξιν τῶν παρὰ φύσιν διαθέσεῶν τους, πότε λέγοντας πὼς ἀκόμα κι ἄν ἠρνήθη ὁ Ἀλέξανδρος τὴν προσφορὰ τοῦ Φιλοξένου, πάει νὰ πεῖ πὼς εἶχε δώσει δικαιώματα! Πότε γράφοντας πὼς γιὰ νὰ μὴν ἐδέχθη νὰ δεῖ τὴν γυναῖκα τοῦ Δαρείου…δὲν εἶχε ὁρμές, κ.ἄ παρόμοια. Μάλιστα δίνουν καὶ τοὺς συγχρόνους προσδιορισμοὺς ποὺ ἔχουν ἐφεύρει, γιὰ νὰ χαρακτηρίσουν τὶς ἀδυναμίες τους καὶ τολμοῦν νὰ χαρακτηρίσουν τὸν Ἀλέξανδρον… ἀσέξουαλ καὶ ὅ,τι ἄλλον παρὰ φύσιν γεννᾶ ὁ νοῦς τους, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ χωρέσει τὴν ἐγκράτεια καὶ τὴν εὐ-γένεια, ποὺ χαρακτηρίζει κάποιους ἀνθρώπους καὶ τὸν πολιτισμόν τους σὲ σχέσιν μὲ τὰ βάρβαρα φρονήματα ποὺ προστάζουν βιασμὸν καὶ ἐξευτελισμὸν τῶν αἰχμαλώτων γυναικῶν! 

Καὶ ἐνῶ γι’αὐτὴν του τὴν ἐγκράτεια καὶ σύνεσιν ὁ Ἀλέξανδρος ἐξυμνεῖτο ἀπὸ διαφόρους ἀρχαίους συγγραφεῖς καὶ ξεχώριζε ἀκόμη καὶ στὰ μάτια τῶν ἐχθρῶν του, οἱ εὐρυπρωκτολάγνοι ἔχουν βρεῖ ἀφορμὴ τὶς ἀρετές του, γιὰ νὰ τὸν ὑποβαθμίσουν καὶ προσπαθοῦν νὰ ἐκχυδαΐσουν αὐτήν του τὴν ὑψηλὴ φρόνησιν, ποὺ τοῦ εἶχαν μεταλαμπαδεύσει οἱ ἄξιοι διδάσκαλοί του, ἀλλὰ ἦταν καὶ ἀπόρροια τῆς ἄστατης ζωῆς τοῦ πατέρα του μὲ πολλὲς γυναῖκες, τὸν ὁποῖον ὁ Ἀλέξανδρος δὲν ἐξετιμοῦσε ἰδιαιτέρως γι’αὐτό. Μάλιστα ὁ ἴδιος ὁ Ἀλέξανδρος ἔλεγε πὼς τὸν ἔκανε νὰ καταλαβαίνει πὼς εἶναι θνητὸς τὸ ὅτι κοιμᾶται καὶ κάνει ἔρωτα, καθῶς ὁ πόνος καὶ ἡ ἡδονὴ ὀφείλονται σὲ ἀδυναμία ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν φύσιν (Βίοι Παράλληλοι, «Ἀλέξανδρος», 22). Καὶ αὐτή του ἡ φιλοσοφικὴ διάθεσις ἐπειδὴ γιὰ κάποιους εἶναι ἀρκετὰ ὑψηλὴ γιὰ νὰ γίνει κατανοητή, προβάλλεται ὡς σημεῖον κιναιδείας.

Ὅπως ὡς σημεῖον κιναιδείας προβάλλεται καὶ τὸ γεγονός, ποὺ ἀναφέρει ὁ Ἀθήναιος στοὺς «Δειπνοσοφιστές», (10,45), πὼς ὁ Φίλιππος καὶ ἡ Ὀλυμπία, ὅταν ὁ Ἀλέξανδρος ἦταν σὲ ἡλικία σεξουαλικῆς ἀνδρώσεως, τοῦ ἔστειλαν στὸ κρεββάτι του τὴν παλλακίδα Καλλίξεινα ἀπὸ τὴν Θεσσαλία, γιὰ νὰ συνευρεθεῖ μαζί του, ἐπειδὴ ἤξεραν πὼς ὁ μεγαλόφρων υἰός τους δὲν εἶναι ἐπιρρεπὴς τόσον στὶς σαρκικὲς ἀπολαύσεις, ὅσον στὶς πνευματικές. Κάτι τὸ ὁποῖον συμβαίνει μέχρι καὶ σήμερα σὲ πολλὲς περιπτώσεις ὅταν -συνήθως- ἕνας πατὴρ θέλει νὰ ἐνθαρρύνει τὸν διστακτικὸν ἔφηβον υἰόν του στὴν ἀπόκτησιν σεξουαλικῆς πείρας, χωρὶς αὐτὸ νὰ σημαίνει πὼς ὁ παροτρυνθεὶς ἔφηβος εἶναι ἐπιρρεπὴς στὴν σαυλοπρωκτία!

Ἄλλο σημεῖον τὸ ὁποῖον παραποιοῦν μερικοί, εἶναι ἕνα χωρίον ἀπὸ τὸ σύγγραμμα τοῦ Πλουτάρχου «Ἀλέξανδρος», (67), ὅπου ἀναφέρεται πὼς ὁ Ἀλέξανδρος μία μέρα μεθυσμένος, ὠργάνωσε ἕναν ἀγῶνα χορῶν, στὸν ὁποῖον νίκησε ὁ ἐρώμενός του, Βαγώας. Ὁ παῖς στολισμένος καὶ χαρούμενος, ὡς ἦταν, διέσχισε τὸ θέατρον καὶ πῆγε καὶ ἔκατσε κοντὰ στὸν ἡττημένον, ἐραστήν του (δωριστί εἰσπνῆλον, ἤτοι διδάσκαλον), Ἀλέξανδρον. Οἱ Μακεδόνες χειροκροτοῦσαν καὶ ζητωκραύγαζαν νὰ τὸν φιλήσει, ὅπως καὶ τελικὰ ἔγινε.

Αὐτὴ ἡ σκηνὴ ἀπὸ κάποιους ἐκλαμβάνεται ὡς πονηρὴ καὶ ὕποπτη, λὲς καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν ἕνας ἀνὴρ νὰ φιλήσει κάποιον στὸ μάγουλον, χωρὶς νὰ θέλει νὰ συμβεῖ τὸ παρὰ φύσιν ποὺ μερικοὶ ὀνειρεύονται! Ἐκτὸς αὐτοῦ, εἶναι γνωστὸν πὼς οἱ βασιλεῖς ἐκείνη τὴν ἐποχὴ, ὅταν ἤθελαν νὰ δείξουν τὴν εὔνοιά τους σὲ κάποιον δημόσια, τὸν φιλοῦσαν. Καὶ γιὰ νὰ μὴν ὑπάρχουν παρεξηγήσεις ἀπὸ διεστραμμένους νοῦς, ἐννοεῖται στὸ μάγουλον!

Καὶ αὐτὸ περὶ φιλήματος καὶ εὐνοίας φαίνεται καὶ ἀπὸ τὸ χωρίον ποὺ παραθέτει καὶ ὁ Πλούταρχος στὸ σύγγραμμά του «Ἀλέξανδρος», (54) καὶ ὁ Ἀρριανός στὸ «Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις», (Δ, 12,6), ὅταν ἀμφότεροι γράφουν πὼς ὁ Καλλισθένης δὲν δέχτηκε ὡς Ἕλλην ποὺ ἦταν νὰ προσκυνήσει κανέναν βασιλέα, ὅπως ἔκαναν οἱ βάρβαροι. Μάλιστα ὁ Ἀλέξανδρος, ἄν καὶ κατὰ βάθος δὲν ἐνδιεφέρετο γιὰ τὸ βαρβαρικὸν ἔθιμον, τοὺς ἀνταπέδιδε μὲ κρασί καὶ φιλὶ στὸ μάγουλον τὴν εὔνοιά του. Γιατί; Διότι ἔτσι ἦταν τὸ ἔθιμον! Οἱ κόλακες, ὅπως ὁ Δημήτριος ὁ Πυθώναξ, ἔτρεξαν στὸν βασιλέα νὰ τὸν ἐνημερώσουν νὰ μὴ φιλήσει τὸν Καλλισθένη, ἄρα νὰ μὴ τοῦ δείξει εὔνοια, γιατὶ δὲν τὸν προσκύνησε. Ὅπως καὶ τελικῶς ἔγινε, γι’αὐτὸ καὶ ὁ Καλλισθένης εἶπε τὴν ἱστορικὴ φράσιν : «Φεύγω μὲ ἕνα φιλὶ λιγώτερον».

Αὐτὸ τὸ ἄνευ πονηρῆς διαθέσεως περιστατικόν, περὶ τοῦ Βαγώου, τὸ γράφει καὶ ὁ Ἀθήναιος στὸ μὴ ἱστορικὸν μέν, ἐνημερωτικὸν δὲ ἐγχειρίδιον γαστρονομίας «Δειπνοσοφιστές» (ΙΓ’, 80) (*ἄν καὶ ὁ Ἀθήναιος ἔχει τρομερὰ συγκεχυμένες πληροφορίες καὶ ἀναφέρεται σὲ ἄλλον Βαγώα).
Στὸ ἐγχειρίδιον αὐτὸ λίγες γραμμὲς παρακάτω, ὁ συγγραφεὺς ἀναφέρει κι ἕνα ἄλλο περιστατικόν, ὅπου ὁ Ἀλέξανδρος σάστισε, ὅταν ὁ Χάρων, ὁ ὁποῖος εἶχε ἕνα παιδὶ ποὺ ἀγαποῦσε πολὺ, τὸ ἐνέτειλλε νὰ πάει στὸν βασιλέα καὶ νὰ τὸν φιλήσει (ὅπως πολλάκις μερικοὶ γονεῖς μέχρι σήμερα ἐντέλλουν τὰ παιδιά τους νὰ κάνουν, ὅταν συναντοῦν κάποιο ἀγαπημένον καὶ ἀξιοσέβαστον πρόσωπον -συνήθως συγγενικόν- ).

Βεβαίως καὶ αὐτὸ τὸ κομμάτι ὁρισμένοι τὸ παραποιοῦν, παρουσιάζοντας ἕναν Ἀλέξανδρον παιδεραστήν (μὲ τὴν σημερινὴ, διεστραμμένη ἔννοια τῆς λέξεως), ἐπειδὴ κατά πρῶτον δὲν ἐννοοῦν τί σημαίνει φιλόπαις καὶ στέκονται στὸ σκωπτικόν «ἐκμανῶς» καὶ διότι δὲν θέλουν νὰ διαβάσουν λίγες σειρὲς παρακάτω, ποὺ ὁ ἴδιος συγγραφεὺς ἀναφέρει τὸν Ἀλέξανδρον ὡς «ἐγκρατῆ» καὶ «πρεπωδέστατον» ! Ἐπιπλέον, ἀποκρύπτουν πὼς ὁ Ἀλέξανδρος ἀντιδιέταξε τὸ παιδὶ νὰ μὴ τὸν φιλήσει, διότι καὶ δὲν θὰ τὸν ευχαριστοῦσε, ἀλλὰ θὰ δυσαρεστοῦσε καὶ τὸ ἴδιο.

[* Σημ.: Στὸ ἔργον «Δειπνοσοφιστές», ποὺ πολλοὶ κιναιδόφιλοι παρερμηνεύουν (ὅπως καὶ τὸ ὅνομα τοῦ συγγραφέως, ποὺ σχεδὸν μονίμως τὸ τονίζουν στὴν παραλήγουσα), ὑπάρχει τρομερὴ σύγχυσις πληροφοριῶν σχετικῶς μὲ τὸν Βαγώα. Διότι ὁ μὲν συγγραφεὺς Ἀθήναιος Ναυκρατίτης ἀναφέρεται στὸν εὐνοῦχον καὶ Αἰγύπτιον Βαγώα, ὁ δὲ ἱστορικὸς Πλούταρχος ἀναφέρει τὸ ἴδιο περιστατικόν μὲ τὸν ἐρώμενον τοῦ Ἀλεξάνδρου, Βαγώα, ὁ ὁποῖος ἄν ἦταν ὄντως μὴ ἐλεύθερος καὶ ὄχι ἀρτιμελὴς δὲν θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι οὔτε ἐρώμενος (δωριστὶ ἀΐτας, ἤτοι διδασκόμενος, μαθητής), ἀλλὰ οὔτε καὶ νὰ ἀνήκει στὴν αὐλὴ τοῦ βασιλέως. Ἄλλωστε, ὑπάρχουν καὶ πηγές, ὅπως ὁ Πλούταρχος, ὁ Ἀρριανὸς κ.ἄ, ποὺ ξεχωρίζουν τοὺς δύο Βαγῶες καὶ μάλιστα λέγεται πὼς ὁ εὐνοῦχος Βαγώας δηλητηριάστηκε ἀπὸ τὸν Δαρεῖον, πρὶν κᾶν ξεκινήσει τὴν ἐκστρατεία του ὁ Ἀλέξανδρος].

Καὶ πραγματικὰ εἶναι νὰ ἀπορεῖ κανεῖς καὶ γιὰ τὸ ποιόν βρῆκαν νὰ χαρακτηρίσουν ὡς τοιοῦτον καὶ ἔκλυτον ἠθικῶς… Ἕναν ἄνδρα, ὁ ὁποῖος μεταξὺ τῶν πολλῶν ἀρετῶν ποὺ προανεφέρθησαν, ἀπεφάσισε, γιὰ νὰ μὴν ἀτιμάσει τὴν Ῥωξάνη, μὲ τὴν ὁποία ἦταν ἐρωτευμένος καὶ ἤθελε δίπλα του, νὰ τὴν νυμφευθεῖ ! Ἕναν ἄνδρα, ὅ ὅποῖος δὲν ἤθελε οὔτε νὰ κάνει κάτι ἐπονείδιστον, ἀλλὰ οὔτε καὶ νὰ δίνει τὸ κακὸν παράδειγμα γιὰ ποταπὲς συμπεριφορές. 

Ὕστερα, ὁρισμένοι τοῦ χρεώνουν σχέσιν μὲ τὸν κολλητὸν φίλον του, Ἡφαιστίωνα! Δὲν μποροῦν νὰ διανοηθοῦν τὴν ἔννοια φιλία;
Δὲν θέλουν νὰ διανοηθοῦν πὼς ἡ ἀντρικὴ φιλία -τότε τουλάχιστον- ἦταν ὑψίστης σημασίας ἀξία;  
Ὑπερασπίζονται ὅλα αὐτὰ τὰ ἀβάσιμα ὑπὸ τὸν μανδύα τοῦ «ἀνοιχτόμυαλου» καὶ «ἐπιστήμονος», ὅμως κατὰ βάθος τὸ μόνον ποὺ θέλουν εἶναι νὰ προσβάλουν τὴν ἱστορία μας καὶ τοὺς προγόνους μας ; 
Πιστεύουν πὼς μία τέτοια ὑπόνοια γιὰ τὸν Μ. Ἀλέξανδρον καὶ τοὺς ἐνδόξους προγόνους μας γενικωτέρως, θὰ βοηθοῦσε στὴν καθιέρωσιν καὶ κοινωνικὴ παγίωσιν τῶν ἀξιῶν ποὺ σήμερα ἔτσι κι ἀλλοιῶς ἐπιβάλλονται ἀπὸ μιὰ συγκεκριμένη κάστα σκωλήκων; Καὶ δὴ σκωλήκων ποὺ εἶναι φανερὸν πὼς ὁτιδήποτε θυμίζει Ἑλλάδα καὶ δὴ Μακεδονία, τοὺς τσούζει πολύ...

Τίς οἶδε; 

Σὲ κάθε περίπτωσιν, τὸ σίγουρον εἶναι πὼς καὶ πάλι, τὰ σχετικὰ χωρία γιὰ τὴν σχέσιν Ἀλεξάνδρου-Ἡφαιστίωνος παρερμηνεύονται, παραφράζονται καὶ χάνονται κάπου στὴν μετάφρασιν. Εἶναι λογικὸν λοιπὸν κάποιος ποὺ δὲν ἔχει διαβάσει ὁ ἴδιος τὸ σχετικὸν ἀπόσπασμα ποὺ τοῦ παραθέτουν μεταφρασμένον καὶ ὄχι ἀποδεδομένον, νὰ πιστέψει τὶς «ἀρχαῖες ἀποδείξεις καὶ τὰ ἀποσπάσματα». Ἄλλωστε πολλὰ ἀπὸ αὐτὰ φέρουν καὶ σχόλια γνωστῶν «ἐπιστημόνων», ἐγχωρίων καὶ ἀλλοδαπῶν, ὁπότε ἀκόμα κι ἄν κάποιος λογικὸς κάπου, κάποτε προσπαθήσει νὰ προβάλει αντίρρησιν στὶς σαυλόφιλες ἐπιταγές, τὸ ἐπιχείρημά του θεωρεῖται αὐτομάτως ἄκυρον. Διότι δίκαιον ἔχει πάντοτε ὁ δυνατώτερος, ἔπειτα ὁ γνωστότερος, ὕστερα ὁ «ἐπιστήμων», ὁπότε ὁ λογικὸς περιττεύει!

Τώρα πρὶν παρατεθοῦν τὰ ἀποσπάσματα ποὺ θεωροῦνται ἀπὸ κάποιους «ὕποπτα», πρέπει νὰ ἀνοίξει μία μικρὴ παρένθεσις σχετικὰ μὲ τοὺς «Ἐταίρους».

Οἱ «Ἑταῖροι» ἦταν αὐτὸν ποὺ ἐννοεῖ ἡ λέξις· οἱ σύντροφοι τοῦ βασιλέως ποὺ ἀπέλαυον τῆς πλήρους ἐμπιστοσύνης καὶ βαθεῖας φιλίας τοῦ βασιλέως, καθῶς ἦταν μαζὶ ἀπὸ παιδιά, μεγάλωναν μαζί, ἔπαιζαν μαζί, γυμνάζονταν μαζί, εἶχαν τοὺς ἴδιους διδασκάλους κοκ. Ἦταν μέλη τῆς μακεδονικῆς ἀριστοκρατίας καὶ ἐπρόκειτο γιὰ Ἕλληνες πολῖτες, ποὺ λειτουργοῦσαν ὡς σωματοφύλακες καὶ στρατηγοὶ τοῦ ἑκάστοτε Μακεδόνος βασιλέως. Ἄξιοι διάδοχοι ποὺ λειτουργοῦσαν συνδρομητικῶς ὡς ἀντιβασιλεῖς, ὅταν ὁ βασιλεὺς τὸ διέταζε. Εἶναι λοιπὸν λογικὸν νὰ ὑπάρχει μία μακροχρόνια καὶ μεγάλη φιλία μεταξύ τους. Ὁ Ἀλέξανδρος εἶχε ὡς Ἑταίρους τὸν Φιλώτα, τὸν Κρατερόν, τὸν Πτολεμαῖον, τὸν Ἡφαιστίωνα κ.ἄ καὶ ὡς ἦταν φυσικὸν ἦταν μὲ ὅλους πολὺ καλὸς φίλος. Ἀκόμα ὅμως καὶ σήμερα ποὺ ἡ φιλία ὡς ἀξία ἔχει ἀχρειωθεῖ, παρατηρεῖται μεταξὺ φίλων νὰ ὑπάρχουν μεγαλύτερες συμπάθειες καὶ κάποιος νὰ εἶναι πιὸ κοντινός φίλος μας ἀπὸ ἄλλους. Αὐτὸ συνέβαινε καὶ μεταξὺ τοῦ Ἡφαιστίωνος καὶ του Ἀλεξάνδρου. Κάποιοι ὅμως γύννιδες θέλουν νὰ ἐννοοῦν διαφορετικῶς αὐτὸ ποὺ ὀνομάζουμε σήμερα «κολλητὸς» φίλος, καὶ ὀρέγονται ἄλλου εἴδους «κολλήματα»…

Τώρα σχετικὰ μὲ τὰ ἀποσπάσματα ποὺ παραθέτουν ὁρισμένοι ὡς ἀποδείξεις κιναιδείας τῶν προαναφερθέντων, συνήθως ἀκοῦς τὰ ἑξῆς : 

Τὸ περιστατικὸν ποὺ ἀναφέρει ὁ Ἀρριανὸς στὸ «Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις», (2,12,7), ὅταν ἡ μήτηρ τοῦ Δαρείου, κατὰ λάθος ἀντὶ νὰ προσκυνήσει τὸν Ἀλέξανδρον μετὰ τὴν μάχη τῆς Ἰσσοῦ, προσεκύνησε τὸν Ἡφαιστίωνα, γιατὶ φοροῦσαν ἴδια στολὴ καὶ ὁ Ἡφαιστίων τῆς φάνηκε ψηλότερος ἀπὸ τὸν Ἀλέξανδρον, ὁπότε ὑπέθεσε πὼς θὰ ἦταν αὐτὸς ὁ βασιλεύς. Τὸ ὅτι ὁ Ἀλέξανδρος, ὅταν ἡ γυνὴ κατάλαβε τὸ λάθος της καὶ τραβήχτηκε πρὸς τὰ πίσω ἀπὸ τὴν ντροπή της, τῆς εἶπε πὼς δὲν χρειάζεται νὰ ἀνησυχεῖ γιατὶ καὶ ὁ Ἡφαιστίων εἶναι Ἀλέξανδρος, θεωρεῖται γιὰ κάποιον ἀνεξήγητον λόγον σημεῖον κιναιδείας! («ὡς δὲ ὁ Ἡφαιστίων τε ὀπίσω ὑπεχώρησε καί τις τῶν ἀμφ᾽ αὐτήν, τὸν Ἀλέξανδρον δείξας, ἐκεῖνον ἔφη εἶναι Ἀλέξανδρον, τὴν μὲν καταιδεσθεῖσαν τῇ διαμαρτίᾳ ὑποχωρεῖν, Ἀλέξανδρον δὲ οὐ φάναι αὐτὴν ἁμαρτεῖν· καὶ γὰρ ἐκεῖνον εἶναι Ἀλέξανδρον»).

Φυσικῶς οὐδεὶς ἐκ τῶν φαντασιοπλήκτων κιναιδιστῶν ἀναφέρει αὐτὸ ποὺ γράφει ὁ Διόδωρος Σικελιώτης στὴν «Ἱστορικὴ Βιβλιοθήκη», (17,107,6), τὸ ὁποῖον ἀναφέρεται καὶ στὴν βιβλιοθήκη τοῦ Φωτίου, πὼς ὁ Ἀλέξανδρος διωργάνωνε καὶ γάμους γιὰ τοὺς Ἑταίρους του καὶ ὁ ἴδιος λέγεται πὼς μετὰ τὴν Ῥωξάνη, πῆρε γιὰ γυναῖκα του, τὴν μεγάλη κόρη τοῦ Δαρείου, τὴν Στάτειρα καὶ ἔδωσε στὸν κολλητόν του φίλον, Ἡφαιστίωνα γιὰ γυναῖκα του τὴν ἄλλη κόρη τοῦ Δαρείου, τὴν Δρυπέτιν. Τὸ ἴδιο ἔκανε καὶ μὲ τοὺς ἄλλους φίλους καὶ συντρόφους του κι ἔτσι ἔδωσε στὸν Κρατερόν, τὴν Ἀμαστρίνη, στὸν Εὐμένη καὶ στὸν Πτολεμαῖον τὶς κόρες τοῦ Ἀρταβάζου κοκ.

Ἄλλο ἀπόσπασμα-«τεκμήριον» εἶναι τὸ ὅτι ἀπεκαλοῦντο μεταξύ τους οἱ δύο φίλοι «Ἀχιλλεὺς καὶ Πάτροκλος», συγκρίνοντας τὴν βαθεῖα φιλία ποὺ τοὺς ἕνωνε παιδιόθεν μὲ τὴν βαθεῖα φιλία ποὺ ἕνωνε παιδιόθεν καὶ τοὺς ἥρωες τοῦ Τρωικοῦ πολέμου. Εἶναι γνωστὴ ἄλλωστε ἡ ἀγάπη τοῦ Ἀλεξάνδρου γιὰ τὸ σύγγραμμα τοῦ Ὁμήρου καὶ τοὺς ἥρωές του καὶ τὸ πὼς κοιμόταν μὲ τὴν Ἰλιάδα κάτω ἀπὸ τὸ προσκεφάλι του καὶ τὴν μελετοῦσε συνεχῶς. 

Βέβαια οἱ πονηροὶ σαυλόφιλοι δὲν τὸ κάνουν γιὰ νὰ ἀναδείξουν τὴν βαθεῖα φιλία ποὺ ἕνωνε τοὺς δύο Μακεδόνες, ἀλλὰ γιατὶ μὲ τὰ ψέμματα καὶ μὲ τὴν βιβλιογραφία καὶ τὶς ταινίες ἀλλοδαπῶν «ἀνθελλήνων» ποὺ χρόνια τώρα ὑποθέτουν διάφορα γιὰ τοὺς προγόνους μας, ἔχουν καταφέρει νὰ καθιερώσουν στὴν συνείδησιν πολλῶν πὼς ὁ Ἀχιλλεὺς καὶ ὁ Πάτροκλος ἦταν κάτι περισσότερον ἀπὸ φίλοι…

Λένε δὲ πὼς ὅταν πέθανε ὁ Ἡφαιστίων, ὁ Ἀλέξανδρος τὸν θρήνησε γιὰ μέρες, ἔκοψε τὰ μαλλιά του (ἑλληνικὸν ἔθιμον, ποὺ διατηρεῖται μέχρι καὶ σήμερα απὸ μερικούς) καὶ ἑτοίμασε τεράστια τελετὴ ταφῆς γιὰ νὰ τὸν τιμήσει, ὅπως καὶ ἄλλα πολλὰ ποὺ σήμερα σὲ μερικοὺς ποὺ δὲν ἐννοοῦν τὴν ἀγνὴ καὶ βαθεῖα αξία τῆς φιλίας, φαίνονται ὑπερβολικά. Τὸ ὅτι κάποιος, ποὺ ἔχει μεγαλώσει ἀπὸ παιδὶ μαζί μὲ ἕνα ἄτομον, ἔχει πολεμήσει μαζί του, ἔχει μοιραστεῖ καλὲς καὶ κακὲς στιγμὲς μαζί του, πενθεῖ γιὰ τὸν  θάνατόν του γοερῶς καὶ μὲ καημόν, εἶναι σημάδι εὐρυπρωκτίας…Ἐν ὀλίγοις μόνον οἱ κίναιδοι ἐπιτρέπεται νὰ κλαῖνε γιὰ τὸν θάνατον ἄλλου ἀνδρὸς, καὶ μόνον ἄν τὸν ἔχουν γνωρίσει…ἀλλοιῶς αὐτὸν τὸν ἄνδρα. Τὸν κατηγοροῦν τὸν Ἀλέξανδρον πὼς κήρυξε πένθος σὲ ὅλη του τὴν αὐτοκρατορία, πὼς εἶναι παράλογον ἕνας ἁπλὸς φίλος νὰ διοργανώνει ἀγῶνες πρὸς τιμὴν ἑνὸς νεκροῦ κ.ἄ τέτοια, ὅμως ἀποκρύπτουν πὼς ὁ Ἀλέξανδρος ἔχτισε ὁλόκληρη πόλιν, ἀφιερωμένη στὸν ἀγαπημένον του ἵππον, τὸν Βουκεφάλα, ὅπως καὶ στὸν πιστὸν σκύλον του, Περίτα. Μήπως εἶχε καὶ μὲ αὐτοὺς ἄλλου τύπου σχέσεις καὶ γι’αὐτὸ ἔκανε αὐτὲς τὶς «ὑπερβολές», ὅπως διατείνονται οἱ ἀνθέλληνες κιναιδόπληκτοι, σύγχρονοι Τατιανοί* ; 

Καταντᾶ γελοῖον…Ὅπως γελοῖον εἶναι καὶ τὸ ἐπιχείρημα ὅτι, ὅταν ὁ Κρατερὸς τσακωνόταν μὲ τὸν Ἡφαιστίωνα στὴν Ἰνδία καὶ τράβηξαν τὰ σπαθιά τους γιὰ νὰ πολεμήσουν, ἐπενέβη ὁ Ἀλέξανδρος στὴν διαμάχη τους καὶ στὴν προσπάθειά του νὰ λύσει τὴν διαφορά τους, τὸν ἐπιστήθιον φίλον του, Ἡφαιστίωνα τὸν ἀπεκάλεσε φιλαλέξανδρον, ἐνῶ τὸν ἄλλον καλόν του φίλον, Κρατερόν, φιλοβασιλέα καὶ αὐτὸ τὸ «φιλαλέξανδρος» λένε μερικοὶ πὼς εἶναι σημεῖον κιναιδείας!

Γράφει ὁ Πλούταρχος (Ἀλέξανδρος, 47) πὼς ὁ γάμος τοῦ Ἀλεξάνδρου μὲ τὴν Ῥωξάνη, ποὺ τὴν ἐρωτεύτηκε σφόδρα σὲ ἕναν χορόν, ἐνεθάρρυνε τοὺς βαρβάρους, οἱ ὁποῖοι μετὰ ἀπὸ αὐτὸ τὸν ὑπεραγάπησαν γιὰ τὸ ὅτι ἐνυμφεύθη καὶ δὲν ἔθιξε τὴν κοπέλα, ἐνῶ θὰ μποροῦσε ὡς βασιλεύς.
Καὶ λέγει ἀκόμα πὼς ὁ Ἡφαιστίων τὸν ἐπεδοκίμαζε καὶ τὸν ἀκολουθοῦσε σὲ αὐτά, ἐνῶ ὁ Κρατερὸς ἐνέμενε στὰ πάτρια ἔθιμα καὶ συνήθειες, γι’αὐτὸ μὲ τὸν μὲν τακτοποιοῦσε τὰ τῶν βαρβάρων ζητήματα, ἐνῶ μὲ τὸν ἄλλον τὰ τῶν Ἑλλήνων.

Ἐν ὀλίγοις ὁ μὲν ἀγαποῦσε καὶ ὑποστήριζε τὸν φίλον Ἀλέξανδρον, ἐνῶ ὁ ἄλλος τὸν βασιλέα Ἀλέξανδρον καὶ ἄν καὶ σὲ κάποια πράγματα εἶχαν ἀντίθετη γνώμη μὲ τὸν Κρατερὸν, ὁ Ἀλέξανδρος τὸν ἐτίμα.

Γράφει ἀκόμη πὼς ἀφοῦ τοὺς συμφιλίωσε, ὡρκίστηκε στὸν Ἄμμωνα πὼς τοὺς ἀγαπᾶ καὶ τοὺς δύο περισσότερον ἀπὸ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους (καὶ γιὰ τὴν φαντασία κάποιων, πρέπει νὰ γραφτεῖ πὼς ἐννοεῖ ὡς φίλους του), τοὺς ἀπείλησε ὅτι ἔτσι καὶ ξανατσακωθοῦν, θὰ τοὺς σκοτώσει καὶ τοὺς δύο ἤ ἔστω αὐτὸν ποὺ θὰ ξεκινήσει τὴν φασαρία καὶ ἀπὸ τότε δὲν ξανασυνέβη κάποιο ἐπεισόδιον μεταξύ τους.

Τώρα, ἄν μετὰ ἀπὸ ὅλα αὐτὰ κάποιοι συνεχίζουν νὰ πιστεύουν πὼς τὸ «φιλαλέξανδρος» δὲν σημαίνει φίλος τοῦ Ἀλεξάνδρου, ἀλλὰ εἶναι συνώνυμον τοῦ «κίναιδος», πρέπει νὰ ἀπαντήσουν καὶ στὰ ἑξῆς ἐρωτήματα :

Μήπως καὶ ὁ Καῖσαρ ποὺ χαρακτηρίζεται «φιλαλέξανδρος» ἀπὸ τὸν Στράβωνα στὰ «Γεωγραφικά» (13,1,27), ἐπειδὴ ἀκολούθησε ἴδιες πολιτικὲς μεθόδους μὲ τὸ «πρότυπον στρατηγοῦ καὶ βασιλέως», Ἀλεξάνδρον, ἦταν καὶ αὐτὸς λελυγισμένος; 
Μάλιστα σύμφωνα μὲ τὸν Δίωνα Κάσσιον (Ῥωμαϊκὴ Ἱστορία, 37,54,2) ὁ Καῖσαρ εἶχε καὶ ἵππον, ὅμοιον μὲ τὸν Βουκεφάλα καὶ εἶχε ἀντικαταστήσει καὶ τὸ κεφάλι του Ἀλεξάνδρου μὲ τὸ δικόν του σὲ ἕναν ἀνδριάντα, ποὺ εἶχε δημιουργήσει ὁ Λύσιππος, ὁ ὁποῖος ἀπεικόνιζε τὸν Ἀλέξανδρον ἔφιππον (Στάτιος Πόπλιος Παπίνιος, Silvae, 1,1,86). Μήπως ὡς φιλαλέξανδρος λοιπὸν τὸν ποθοῦσε καὶ αὐτός;

Μήπως καὶ ὁ Πομπήιος, ποὺ θύμιζε ἀρκετὰ τὸν Ἀλέξανδρον («Βίοι Παράλληλοι, Πομπήιος, 2», Πλούταρχος) καὶ ἐθαύμαζε τὸν Ἕλληνα βασιλέα καὶ ὁ ὕπατος Λεύκιος Φίλιππος συνηγορὼν ὑπὲρ αὐτοῦ, ὡς Φίλιππος κιόλας ποὺ ἐλέγετο αὐτοχαρακτηρίστηκε «φιλαλέξανδρος» λόγῳ τῆς ὁμοιότητος Ἀλεξάνδρου-Πομπηίου, ἦταν καὶ αὐτὸς κίναιδος;

Μήπως τόσοι ἡγεμόνες καὶ μή, μετὰ τὸν Μ. Ἀλέξανδρον ποὺ τὸν ἐθαύμαζον καὶ προσπαθοῦσαν νὰ μιμηθοῦν καὶ νὰ ἀντιγράψουν τὴν στρατηγική του καὶ ἡ φιλαλεξανδρία τους εἶχε ξεπεράσει κάθε ὅριον [π.χ. ὁ Νέρων, ὁ ὁποῖος ἐνεφανίζετο ὡς ἀπόγονος τοῦ Ἡρακλέους, ὡς ἦταν ὁ Ἀλέξανδρος, ὁ Καλιγοῦλας, ποὺ φοροῦσε θώρακα ποὺ πίστευε ὅτι ἀνήκει στὸν Ἀλέξανδρον καὶ τοῦ ἔδινε δύναμιν, ὁ Καρακάλλας (ἐταυτίζετο μὲ τὸν Μέγα Ἀλέξανδρον!) κλπ], καὶ γι’αὐτὸ (αὐτο)χαρακτηρίστηκαν ὡς «φιλαλέξανδροι» εἶχαν καὶ αὐτοί κάτι πονηρὸν στὸν νοῦν τους; 

Τέλος, ἀπορίας ἄξιον εἶναι καὶ τὸ πῶς ἕνας «λακκόπρωκτος», ὅπως τολμοῦν κάποιοι νὰ χαρακτηρίζουν τὸν Μέγα Ἀλέξανδρον, κατάφερε νὰ συμμετάσχει στὸν ἱερώτερον θεσμὸν ἀγώνων (Ἱστορίαι, Ε', 22, Ἡρόδοτος), στοὺς Ὀλυμπιακούς -καὶ μάλιστα νὰ στεφανοφορηθεῖ κιόλας-, ἤτοι νὰ παραβεῖ τοὺς ῥητοὺς νόμους (βλ. ἄρθρ. 332, νόμοι Σόλωνος) ποὺ ἀπηγόρευον σὲ ἡταιρηκότες νὰ συμμετέχουν σὲ αὐτούς; 

 (* Ὁ Τατιανὸς ἦταν Χριστιανὸς μεσανατολικῆς καταγωγῆς, μαθητὴς τοῦ Ἰουστίνου, γεννηθέντος στὴν Συρὲμ τοὺ σημερινοῦ Ἰσραήλ, ὁ ὁποῖος γεννοῦσε διάφορα σενάρια στὸ μυαλόν του, ὅπως τὴν κιναιδεία τοῦ Ἡφαιστίωνος, τὸ ὅτι οἱ Ἕλληνες ἀντέγραψαν τὴν Παλαιὰ Διαθήκη κ.ἄ τέτοια). 

Τὸ 8ον μέρος ἐδῶ: https://etymo-logiki.blogspot.com/2021/04/8.html

Οἱ πληροφορίες ἠντλήθησαν ἀπὸ τὰ βιβλία: <<Ο ΕΝ ΤΗι ΛΕΞΕΙ ΛΟΓΟΣ>>, ΑΝΝΑ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, <<ΟΙ ΚΙΝΑΙΔΟΙ>>, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΛΕΥΡΗΣ, <<ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ: Ο ΜΥΘΟΣ ΚΑΤΑΡΡΕΕΙ>>, ΑΔΩΝΙΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ, <<ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ>>, ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, <<ΕΙΡΗΝΗ>>, ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, <<ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΑΙ>>, ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, <<ΝΕΦΕΛΑΙ>>, ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ,  <<ΚΑΤΑ ΤΙΜΑΡΧΟΥ>>, ΑΙΣΧΙΝΗΣ,  <<ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΡΕΣΒΕΙΑΣ>>, ΑΙΣΧΙΝΗΣ, <<ΓΟΡΓΙΑΣ>>, ΠΛΑΤΩΝ, <<ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ, ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ>>, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, <<ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ>>, ΞΕΝΟΦΩΝ, <<ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ>>, ΞΕΝΟΦΩΝ, <<ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ, ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ>>, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, <<ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ>>, ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΤΥΡΙΟΣ, <<ΗΘΙΚΑ, ΤΑ ΠΑΛΑΙΑ ΤΩΝ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΩΝ ΕΠΙΤΗΔΕΥΜΑΤΑ>>, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, <<ΠΟΙΚΙΛΗ ΙΣΤΟΡΙΑ>>, ΚΛΑΥΔΙΟΣ ΑΙΛΙΑΝΟΣ, <<ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ/ΠΕΡΙ ΕΡΩΤΟΣ>>, ΠΛΑΤΩΝ, <<ΛΕΞΙΚΟΝ ΣΟΥΪΔΑ>>, <<ΛΕΞΙΚΟΝ LIDDELL- SCOTT>>, <<ΑΦΟΡΙΣΜΟΙ>>, ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ, <<ΚΑΤΑ ΑΝΔΡΟΤΙΩΝΟΣ ΠΑΡΑΝΟΜΩΝ>>, ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, <<ΚΑΤΑ ΜΕΙΔΙΟΥ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΚΟΝΔΥΛΟΥ>>, ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, <<ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ>>, ARNALDO BISCARDI, <<ΤΟ ΔΙΚΑΙΟΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΩΝ ΚΛΑΣΣΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ>>, DOUGLAS MAC DOWELL, <<ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ>>, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, <<ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΕΣ>>, ΑΘΗΝΑΙΟΣ, <<ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΚΑ>>, ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, <<ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ, ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ>>, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, <<ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ>>, ΑΡΡΙΑΝΟΣ, <<ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ>>, ΞΕΝΟΦΩΝ, <<ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ>>, ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ, <<ΙΛΙΑΔΑ>>, ΟΜΗΡΟΣ, <<ΟΔΥΣΣΕΙΑ>>, ΟΜΗΡΟΣ, <<ΚΡΑΤΥΛΟΣ>>, ΠΛΑΤΩΝ, <<ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ, ΠΟΜΠΗΙΟΣ>>, ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, <<ΡΩΜΑΪΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ>>, ΔΙΩΝ ΚΑΣΣΙΟΣ, <<ΕΡΩΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ>>, ΟΒΙΔΙΟΣ, <<ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ>>, ΣΤΡΑΒΩΝ καὶ ἀπὸ τὸ ἱστολόγιον «palaixthon. wordpress» . Θερμὰ εὐχαριστήρια καὶ στὸν κ. Ἀπόστολο Γονιδέλλη ποὺ μὲ τὸ συνολικὸν ἔργον του συνέβαλε στὸ ἀπόσπασμα περὶ τριβάδων.

 Ἡ ἔρευνα, ἡ σύνταξις καὶ ἡ συγγραφὴ ἔγινε ἀπὸ τὴν ἘΤΥΜΟΛΟΓΙΚΗ (Κωνσταντῖνα Ἀ.)