Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΟΣ (ΜΕΡΟΣ 3ον)

ΜΕΡΟΣ 3^ο

ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΗΣ ΤΡΟΙΖΗΝΟΣ

Στὸ προηγούμενον ἄρθρον ἀνεφέρθη «Τὸ ψήφισμα τῆς Τροιζῆνος». Οἱ πληροφορίες τοῦ τί ἀκριβῶς ἀποφασίστηκε εἶναι γεγραμμένες σὲ μία στήλη ἡ ὁποία πέρασε τὰ πάνδεινα μέχρι τελικῶς νὰ διαβαστεῖ καὶ νὰ ἀναγνωριστεῖ ἡ ἀξία της. Ἡ μαρμάρινη στήλη χαράκτηκε στὶς ἀρχὲς τοῦ 3^ου π.Χ. αἰ., ἄν καὶ κάποιοι ἄλλοι ἰσχυρίζονται πὼς εἶναι μεταγενεστέρα, τῆς ἐποχῆς τοῦ Χρεμωνιδείου πολέμου, ὅταν ἡ Ἀθῆνα, ἡ Σπάρτη καὶ ἄλλες πόλεις τῆς Πελοποννήσου, συμμάχησαν ὑπὸ τὸν Πτολεμαῖον τὸν Β’, τὸν Φιλάδελφον, κατὰ τοῦ μακεδονικοῦ βασιλείου. Ἡ ἐπιγραφὴ τοποθετήθηκε στὴν Τροιζῆνα εἰς ἀνάμνησιν τῆς φιλοξενίας τῶν Ἀθηναίων γυναικοπαίδων ἀπὸ τοὺς Τροιζηνίους.

Τὸ κείμενον τοῦ ψηφίσματος βρέθηκε τὸ 1952 στὴν Τροιζῆνα. Ἀνεκαλύφθη τυχαίως ἀπὸ ἕναν χωρικὸ ποὺ ὄργωνε τὸ χωράφι του περὶ τὸ 1930 καὶ χρησιμοποιῆσε τὴν στήλη ὡς κατώφλι τοῦ σπιτιοῦ του. Τὸ 1959 ἕνας δάσκαλος ἀπὸ τὸν Πόρο τοῦ τὴν ζήτησε γιὰ νὰ τὴν προσθέσει στὴν συλλογή του, ποὺ ἐλλείψει χώρου ἐξετίθετο σὲ ἕνα καφενεῖον. Λίγο ἀργότερα ἕνας Ἀμερικάνος, ὁ Michael Jameson, πῆγε στὸ καφενεῖον καὶ τυχαίως τὴν διάβασε καὶ κατάλαβε ἀμέσως τὴν ἀξία της καὶ περὶ τίνος πρόκειται. Σύμφωνα μὲ τὸ κείμενον τῆς στήλης, ἡ βουλὴ καὶ ὁ δῆμος τῶν Ἀθηνῶν ἀπεφάσιζαν, ἔπειτα ἀπὸ εἰσήγησιν τοῦ Θεμιστοκλέους, τὴν ἐκκένωσιν τῆς πόλεως, τὴν ὁποία ἐμπιστεύθηκαν στὴν προστάτιν της, θεὰ Ἀθηνᾶ. Τὸ σχέδιον τοῦ Θεμιστοκλέους προέβλεπε ὅτι τὰ γυναικόπαιδα θὰ μεταφέρονταν στὴν Τροιζῆνα καὶ οἱ γέροι στὴν Σαλαμῖνα, στὴν Ἀθῆνα θὰ ἔμεναν μόνον οἱ ταμίες καὶ οἱ ἱέρειες τῶν θεῶν, ἐνῶ ὅλοι οἱ ἄνδρες στρατεύσιμης ἡλικίας θὰ ἐπάνδρωναν τὶς διακόσιες τριήρεις, ποὺ εἶχαν ἑτοιμασθεῖ γιὰ τὴν μάχη. Ἀκόμη, ἀποφασίστηκε ἡ ἀνάκλησις τῶν ἀπομακρυσμένων-ἐξορισμένων. Τὸ κείμενον κόβεται ἀπότομα, προφανῶς λόγω τῆς φθορᾶς ποὺ ὑπέστη, εἴτε λόγω τῶν χρόνων, εἴτε λόγω τῆς μεταχειρήσεώς του, εἴτε γιὰ ὁποιονδήποτε ἄλλον λόγον.

Τὸ κείμενον τῆς πλάκας, σὲ σύγχρονη ἀπόδοσιν, γράφει τὰ ἑξῆς:

Θεοί.

Ἀπεφάσισαν ἡ βουλὴ καὶ ὁ δῆμος,

εἰσηγήθη ὁ Θεμιστοκλῆς, ὁ υἰὸς τοῦ Nεοκλέους ἀπὸ τὸν δῆμον τῶν Φρεάρρων.

Oἱ Ἀθηναῖοι νὰ ἐμπιστευτοῦν τὴν πόλιν στὴν Ἀθηνᾶ, προστάτιν τῆς Ἀθῆνας καὶ σὲ ὅλους τοὺς ἄλ­λους θεούς,

ὥστε νὰ τὴν φυλάνε καὶ νὰ ἀποκρούουν τοὺς βαρβάρους γιὰ τὸ καλὸν τῆς χώρας.

Ὅλοι οἱ Ἀθηναῖοι καὶ οἱ ξένοι ποὺ κατοικοῦν στὴν Ἀθῆνα

νὰ ἐγκαταστήσουν τὰ παιδιὰ καὶ τὶς γυναῖκες τους στὴν Tροιζῆνα . . .

τοῦ ἀρχηγέτου τῆς χώρας.

Nὰ ἐγκαταστήσουν τοὺς γέροντες καὶ τὴν κινητὴ περιουσία στὴν Σαλαμῖνα.

Oἱ ταμίες καὶ οἱ ἱέρειες νὰ μείνουν στὴν Ἀκρόπολιν

γιὰ νὰ φυλᾶνε τὴν πε­ριουσία τῶν θεῶν.

 Ὅλοι οἱ ἄλλοι Ἀθηναῖοι καὶ οἱ ξένοι ποὺ ἔχουν περάσει τὴν ἐφηβεία

νὰ ἐπιβιβάζονται στὰ διακόσια πλοῖα ποὺ ἔχουν ἑτοιμαστεῖ

καὶ νὰ ἀποκρούουν τοὺς βαρβάρους γιὰ τὴν ἐλευθερία τὴν δική τους

καὶ τῶν ἄλλων Ἑλλήνων μαζὶ μὲ τοὺς Λακεδαιμονίους καὶ τοὺς Kορινθίους

καὶ τοὺς Aἰγινῆτες καὶ ὅσους ἄλλους θέλουν νὰ συμμετάσχουν στὸν κίνδυνον.

Oἱ στρατηγοὶ ξεκινώντας ἀπὸ τὴν αὐριανὴ ἡμέρα νὰ ὁρίσουν

διακοσίους τριηράρ­χους, ἕναν σὲ κάθε πλοῖον,

ἀπὸ ὅσους ἔχουν γῆ καὶ κατοι­κία στὴν Ἀθῆνα καὶ γνήσια τέκνα

καὶ δὲν εἶναι πάνω ἀπὸ πενήντα ἐτῶν.

Kαὶ νὰ τοὺς ὁρίσουν μὲ κλῆρον τὰ πλοῖα.

Nὰ κατανείμουν καὶ δέκα πεζοναῦτες (ἐπιβάται) σὲ κάθε πλοῖον ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ εἶναι μεταξὺ εἴκοσι

καὶ τριάντα ἐτῶν καὶ τέσσερις τοξότες.

Nὰ ὁρίσουν μὲ κλῆρον καὶ τοὺς βοηθητικοὺς ἀξιωματικούς (ὑπηρεσίαι) στὰ πλοῖα,

ὅταν κληρώσουν καὶ τοὺς τριηράρχους.

Οἱ στρατηγοὶ νὰ κατα­γράψουν καὶ τοὺς ἄλλους ποὺ ὑπηρετοῦν σὲ κάθε πλοῖον (ἐνν. τοὺς κωπηλάτες) σὲ λευκώματα,

τοὺς μὲν Ἀθηναίους βάσει τῶν ληξιαρχικῶν γραμματείων,

τοὺς δε ξένους ἀπὸ τὶς ἀπογραφὲς ποὺ εἶναι κατατεθειμένες στὸν πολέμαρχον. Nὰ τοὺς καταγράψουν χωρίζοντάς τους

σὲ διακόσια τμή­ματα ἀνὰ ἑκατὸ καὶ νὰ ἔχει κάθε τμῆμα ὡς τίτλον τὸ ὄνομα τῆς τριήρους

καὶ τοῦ τριηράρχου καὶ τῆς ὑπηρεσίας, γιὰ νὰ γνωρίζουν σὲ ποιά τριήρη

θὰ ἐπιβιβαστεῖ κάθε τμῆ­μα. Ὅταν κατανεμηθοῦν

ὅλα τὰ τμήματα καὶ κληρωθοῦν στὶς τριήρεις,

 νὰ τοὺς ἐπιβιβάσουν στὰ διακόσια πλοῖα ἡ βουλὴ

καὶ οἱ στρατηγοί, ἀφοῦ προσφέρουν ἀρεστὴ θυσία στὸν Δία

τὸν Παγκρατῆ καὶ στὴν Ἀθηνᾶ καὶ στὴν Nίκη καὶ στὸν Ποσειδῶνα

τὸν Ἀσφάλειον. Ὅταν γεμίσουν τὰ πλοῖα,

μὲ ἑκατὸ ἀπὸ αὐτὰ νὰ σπεύσουν σὲ βοήθεια στὸ Ἀρτεμί­σιον

τῆς Eὐβοίας, μὲ ἄλλα ἑκατὸ νὰ πλέουν γύρω ἀπὸ τὴν Σαλαμῖνα

καὶ τὴν ὑπόλοιπη Ἀττικὴ καὶ νὰ προστατεύουν τὴν χώρα.

Ὥστε νὰ ἀποκρούουν ὅλοι οἱ Ἀθηναῖοι μονοια­σμένοι

τοὺς βαρβάρους καὶ οἱ καταδικασμένοι σὲ

δεκαετῆ ἐξορία νὰ πᾶνε στὴν Σαλαμῖνα καὶ νὰ μένουν ἐκεῖ,

ὥσπου νὰ ἀποφασίσει ὁ δῆμος κάτι γι’ αὐτούς. Τοὺς δε ἀτίμους…

( Ἡ στήλη τῆς Τροιζῆνος)

ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΠΩΣ ΕΠΕΛΕΓΗΣΑΝ ΝΑ ΑΝΑΛΑΒΟΥΝ ΩΣ ΤΡΙΗΡΑΡΧΟΙ ΤΗΝ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ ΤΩΝ 200 ΤΡΙΗΡΩΝ, ΜΟΝΟΝ ΟΣΟΙ ΕΙΧΑΝ ΝΟΜΙΜΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΗΤΑΝ ΚΑΤΩ ΤΩΝ 50 ΕΤΩΝ. ΤΟ ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΦΑΝΕΣ ΓΙΑΤΙ ΕΤΕΘΗ, ΑΝ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΘΕΙ ΠΩΣ ΚΑΙ Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΕΠΕΣΕ 60 ΕΤΩΝ ΣΤΙΣ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΗΣΙΛΑΟΣ Β’ ΠΟΛΕΜΟΥΣΕ ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΜΕΧΡΙ ΤΑ 82, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΛΟΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΗΤΑΝ ΜΑΧΙΜΟΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟΝ ΤΟΥΣ. Ο ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΝΟΜΙΜΑ ΤΕΚΝΑ ΕΤΕΘΗ ΠΡΟΦΑΝΩΣ ΓΙΑΤΙ ΗΤΑΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΟΥΣ, ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΤΟΥΣ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΣ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΙΟΥ ΠΟΛΙΤΟΥ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΔΕΥΤΕΡΟΝ, ΔΙΟΤΙ ΑΝ ΗΤΤΟΥΝΤΟ, ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥΣ ΘΑ ΗΤΑΝ ΑΙΧΜΑΛΩΤΑ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ. ΕΝ ΟΛΙΓΟΙΣ ΠΑΝΤΟΤΕ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΡΕΚΙΝΟΥΝΤΟ ΚΑΙ ΕΜΠΑΙΝΑΝ ΣΤΗΝ ΜΑΧΗ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΟΥΝ ΑΛΩΒΗΤΑ ΤΟ ΓΕΝΟΣ ΤΟΥΣ, Ο ΟΙΚΟΣ ΤΟΥΣ, Η ΓΗ ΤΟΥΣ, ΤΑ ΙΔΑΝΙΚΑ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΕΠΕΙΔΗ ΗΤΑΝ ΥΠΟΤΕΤΑΓΜΕΝΟΙ Ή ΠΛΗΡΩΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ.

Ἡ συνέχεια ἐδῶ:

https://etymo-logiki.blogspot.com/2020/06/4_18.html