ΜΕΡΟΣ 5ο
«Ὦ παῖδες Ἑλλήνων,
ἴτε,
ἐλευθεροῦτε πατρίδ᾽, ἐλευθεροῦτε δὲ
παῖδας, γυναῖκας, θεῶν τε πατρῴων ἕδη,
θήκας τε προγόνων· νῦν ὑπὲρ πάντων ἀγών»,
Αἰσχύλος, Πέρσαι, 402-5.
( = Ὦ παῖδες τῶν Ἑλλήνων, ἐμπρός/ πηγαίνετε νὰ ἐλευθερώσετε τὴν πατρίδα,
τὰ τέκνα, τὶς γυναῖκες, τῶν πατρικῶν θεῶν τὰ ἱερὰ καὶ τῶν προγόνων
τοὺς τάφους· τώρα ὑπὲρ ὅλων εἶναι ὁ ἀγών/ ποὺ πολεμᾶτε.)
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΝΑΥΜΑΧΙΑ
(Πλουτάρχου, Θεμιστοκλῆς, 14)
«ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΠΩΣ Ο ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΕΛΑΒΕ ΥΠΟΨΙΝ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΩΡΑ, ΟΧΙ ΜΟΝΟΝ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΝ ΤΟΠΟΝ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ· ΓΙ᾽ ΑΥΤΟ ΚΑΙΡΟΦΥΛΑΧΤΗΣΕ ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΛΟΙΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΑ ΣΤΑ ΒΑΡΒΑΡΙΚΑ, ΠΡΙΝ ΕΡΘΕΙ Η ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΗ ΩΡΑ ΠΟΥ ΦΥΣΑΕΙ ΠΑΝΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣ ΣΦΟΔΡΟΣ ΑΝΕΜΟΣ ΠΟΥ ΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΑΠΟ ΤΑ ΣΤΕΝΑ ΞΕΣΗΚΩΝΕΙ ΤΑ ΚΥΜΑΤΑ. Ο ΔΥΝΑΤΟΣ ΑΥΤΟΣ ΑΝΕΜΟΣ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΛΟΙΑ ΔΕΝ ΤΑ ΠΕΙΡΑΖΕ, ΓΙΑΤΙ ΗΤΑΝ ΧΑΜΗΛΑ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΤΕΡΑ, ΤΑ ΒΑΡΒΑΡΙΚΑ ΟΜΩΣ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΤΙΣ ΠΡΥΜΝΕΣ ΣΗΚΩΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΨΗΛΑ ΤΑ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥΣ ΔΥΣΚΟΛΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΚΙΝΗΘΟΥΝ, ΤΑ ΞΕΜΑΚΡΑΙΝΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟΝ ΤΟΥΣ, ΟΠΩΣ ΕΠΕΦΤΕ ΠΑΝΩ ΤΟΥΣ, ΚΑΙ ΤΑ ΕΦΕΡΝΕ ΣΤΑ ΠΛΕΥΡΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, ΠΟΥ ΟΡΜΟΥΣΑΝ ΜΕ ΔΥΝΑΜΙΝ».
Ὕστερα ἀπὸ τὰ τοῦ συμβουλίου, οἱ ἀποφάσεις εἶχαν ληφθεῖ. Ὁ Θεμιστοκλῆς ἔχει πείσει μὲ διάφορα τεχνάσματα, ὅπως εἴδαμε, τοὺς ὑπολοίπους Ἕλληνες, νὰ ναυμαχήσουν στὴν Σαλαμῖνα, ὅπου ἡ ἀριθμητικὴ ὑπεροχὴ τῶν Περσῶν (1207 πλοῖα), θὰ ἐξισορροπηθεῖ μὲ τὶς ἑλληνικὲς δυνάμεις (378 πλοῖα ). Ἦταν ὁ πρῶτος ποὺ κατάλαβε ὅτι ὅσον ὁ περσικὸς στρατὸς εἶχε τὴν ὑποστήριξιν τοῦ περσικοῦ στόλου, θὰ ἦταν ἀδύνατη ἡ νίκη.
Τὸ βράδυ καὶ μετὰ ἀπὸ τὰ γεγονότα ποὺ ἔγιναν μὲ τὸν Σίκιννο, ὅπου ὁ πολυμήχανος Θεμιστοκλῆς, κατάφερε νὰ παγιδεύσει τὸν στόλο τῶν Περσῶν καὶ νὰ τὸν διασπάσει, μειώνοντας κάπως τὴν ἀριθμητικὴ ὑπεροχή τους, ὁ Θεμιστοκλῆς πρωτοστάτης στὴν μάχη, ποὺ ὅσον οὔπω θὰ ξεσποῦσε, κατάφερε νὰ διαπλεύσει ἀνάμεσα στὰ ἐχθρικὰ πλοῖα. Ὁ Ἀριστείδης ἀπ’τὴν ἄλλη τοὺς εἰδοποίησε πὼς ἡ περικύκλωσις εἶχε ἤδη τελεστεῖ καὶ ὅτι οἱ Πέρσες εἶχαν ἀποβιβαστεῖ στὴν Ψυττάλεια. Ἔτσι λοιπόν, ἔλαβε τέλος τὸ συνέδριον, καθῶς δὲν ὑπῆρχε πλέον λόγος συζητήσεως, ἀλλὰ προετοιμασία γιὰ σύγκρουσιν.
Πρώτη ξεκίνησε ἡ Αἰγυπτιακὴ μοῖρα, ἀπὸ τὴν Μουνιχία (σημερινὸ Μικρολίμανο, Τουρκολίμανο, Καστέλλα) καὶ ἀπεβίβασε στρατεύματα στὴν Ψυττάλεια. Ὁ περσικὸς στόλος παρατάχθηκε κατὰ μῆκος τοὺ ὄρους Αἰγάλεω, φτάνοντας μέχρι καὶ τὸν Ἅι-Γιώργη (μικρὴ νησίδα τοῦ Ἀργοσαρωνικοῦ, πιθανῶς ἡ κατὰ τὸν Στράβωνα νῆσος Βέλβινα).
Τὸ σχέδιον τῶν Περσῶν ἦταν ἀφ’ὅτου ἔχουν πάρει τὶς κατάλληλες θέσεις, νὰ κάνουν ἀπότομη στροφὴ 90 μοιρῶν καὶ νὰ καταπέσουν πάνω στὸν ἑλληνικὸ στόλον στὴν Σαλαμῖνα, περικυκλώνοντάς τον παράλληλα μὲ τὸν πολυάριθμον στόλον τους. Οἱ Ἕλληνες ψύχραιμοι τοὺς ἔβλεπαν καὶ κατέστρωναν τὴν δική τους στρατηγική. Ἐφόσον εἶχαν βγεῖ στὴν μάχη καὶ ἐφόσον θέλοντας καὶ μή, ἀποφασίστηκε πὼς θὰ πολεμήσουν στὰ στενὰ τῆς Σαλαμῖνος, δὲν μποροῦσαν παρὰ νὰ τὰ παίξουν ὅλα γιὰ ὅλα. Τὸ κλῖμα στὸ ἑλληνικὸν στρατόπεδον ἦταν εὐχάριστο καὶ ὁ ἐνθουσιασμὸς ἄπλετος. Ὁ στόλος ἐκτελοῦσε τὶς διαταγὲς τοῦ Εὐρυβιάδου καὶ τοῦ Θεμιστοκλέους μὲ μεγάλη χαρά!
Τὰ ἀθηναϊκὰ πλοῖα ἀνοίχτηκαν κατὰ μῆκος τῶν ἀκτῶν τῆς Σαλαμῖνος μέχρι καὶ τὸν νότον τῆς νησίδος Ἅι-Γιώργη. Οἱ Αἰγινῆτες καὶ οἱ Σπαρτιᾶτες εἶχαν πιάσει τὴν θέσιν στὰ νότια τῆς Ψυττάλειας, ὡς τὴν Κυνόσουρα. Καὶ ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι παρετάχθησαν στὸ κέντρον.
Στὶς 29 Σεπτεμβρίου, νωρὶς τὸ πρωί, ὁ Εὐρυβιάδης δίνει τὸ σύνθημα τῆς ἐνάρξεως τῆς ναυμαχίας. Ἐνῶ τὰ πλοῖα ῥίχνονται στὴν μάχη, οἱ ὁπλῖτες καὶ τὰ πληρώματα ψάλλουν μὲ ὅλη τους τὴν δύναμιν τὸν παιᾶνα:
«Ὦ παῖδες Ἑλλήνων,
ἴτε,
ἐλευθεροῦτε πατρίδ᾽, ἐλευθεροῦτε δὲ
παῖδας, γυναῖκας, θεῶν τε πατρῴων ἕδη,
θήκας τε προγόνων· νῦν ὑπὲρ πάντων ἀγών»
ΕΝΑΡΞΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑΣ
Συνάμα, οἱ Ἕλληνες προσποιοῦνται πὼς ὑποχωροῦν, κάνοντας ἔτσι τοὺς Πέρσες νὰ παρασυρθοῦν σὲ νερὰ πιὸ πλεονεκτικὰ γιὰ τοὺς ἴδιους. Καὶ ὅταν πετύχουν νὰ τοὺς παγιδεύσουν, ξαναορμοῦν. Λόγω τῆς στενότητος τοῦ χώρου ἡ κατάστασις εἶναι συγκεχυμένη. Οἱ Αἰγινῆτες ὁρμοῦν κατὰ τῶν Ἰώνων, οἱ Ἀθηναῖοι ὑπερφαλαγγίζουν τὸ δεξὶ μέρος τῶν φοινικικῶν πλοίων καὶ τοὺς κυνηγοῦν μέχρι τὴν Ψυττάλεια. Οἱ Φοίνικες τρέχουν νὰ σωθοῦν κι ἔτσι ἀφήνουν τοὺς Ἀθηναίους νὰ μὴν ἔχουν ἐχθρὸν πλέον μπροστά τους.
Οἱ Ἀθηναῖοι μετὰ τὴν ὑποχώρησιν τῶν Φοινίκων, σπεύδουν νὰ βοηθήσουν τοὺς Λακεδαιμονίους καὶ τοὺς Αἰγινῆτες, ποὺ ἀντιμετωπίζουν δυσκολία. Οἱ Σπαρτιᾶτες, βλέποντας τὸ βαρὺ πυροβολικό, τοὺς πιὸ ἐμπείρους θαλασσοπόρους Ἀθηναίους νὰ ἔρχονται, κινοῦνται πρὸς τοὺς ὀπισθοχωρήσαντες Φοίνικες ἀνάμεσα στὴν Κυνόσουρα καὶ στὴν Ψυττάλεια, γιὰ νὰ τοὺς ἀποτελειώσουν. Οἱ Πέρσες εἶναι σὲ σύγχυσιν καὶ προσπαθοῦν νὰ ἀνακτήσουν στρατηγικὸν πλάνο, μήπως καὶ καταφέρουν κάτι. Προσπαθοῦν νὰ ἀνοιχτοῦν πρὸς τὴν ἀκτὴ τοῦ Φαλήρου καὶ συνάμα ἐφεδρικές τους δυνάμεις σπεύδουν στὸ σημεῖον, μήπως καὶ καταφέρουν κάτι, ὡς πιὸ ξεκούραστοι. Ἐν ὀλίγοις, ἔχουν μπερδευτεῖ ἀναμεταξύ τους καὶ ἐπικρατεῖ δυσκινησία τῶν πλοίων τους στὸ νερὸ καὶ λόγῳ τοῦ ἀριθμοῦ τοῦ στόλου, ἀλλὰ κυρίως γιατὶ κινοῦνται ἀτάκτως. Οἱ Ἕλληνες δὲν χάνουν τὴν εὐκαιρία τῆς ἀσυνεννοησίας τους καὶ τοὺς χτυποῦν ἀπὸ παντοῦ.
(Ἡροδότου, Ἱστορίαι, 8,83-6/ 8, 89-91/ 8,95)
«ΓΛΥΚΟΧΑΡΑΖΕ Η ΑΥΓΗ ΚΙ ΑΥΤΟΙ ΕΚΑΝΑΝ ΣΥΝΑΞΙΝ ΤΩΝ ΠΛΗΡΩΜΑΤΩΝ· ΤΗΝ ΩΡΑΙΟΤΕΡΑ ΑΓΟΡΕΥΣΙΝ ΑΝΑΜΕΣΑ Σ᾽ ΟΛΟΥΣ ΤΗΝ ΕΚΑΝΕ Ο ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ· Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΗΤΑΝ ΜΙΑ ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΙΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΑ ΧΕΙΡΟΤΕΡΑ ΚΑΙ ΣΤΑ ΚΑΛΛΙΤΕΡΑ, Σ᾽ ΟΣΑ ΕΧΟΥΝ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΜΕ ΤΗΝ ΦΥΣΙΝ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥΣ· ΚΙ ΑΦΟΥ ΤΟΥΣ ΠΑΡΩΤΡΥΝΕ ΝΑ ΔΙΑΛΕΞΟΥΝ ΤΑ ΚΑΛΛΙΤΕΡΑ ΑΠ᾽ ΑΥΤΑ ΚΙ ΕΚΑΝΕ ΜΙΑ ΠΕΡΙΤΕΧΝΗ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΑ, ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΕΤΑΞΕ ΝΑ ΕΠΙΒΙΒΑΣΤΟΥΝ ΣΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ. ΚΙ ΑΥΤΟΙ ΕΠΙΒΙΒΑΖΟΝΤΑΝ ΚΙΟΛΑΣ, ΟΤΑΝ ΕΦΤΑΣΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ Η ΤΡΙΗΡΗΣ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΑΠΟΠΛΕΥΣΕΙ ΓΙΑ ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΤΟΥΣ ΑΙΑΚΙΔΕΣ. ΤΟΤΕ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΝΟΙΧΤΗΚΑΝ ΣΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣ ΜΕ ΟΛΑ ΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΤΟΥΣ· ΚΑΙ ΚΑΘΩΣ ΑΥΤΟΙ ΑΝΟΙΓΟΝΤΑΝ, ΑΜΕΣΩΣ ΤΟΥΣ ΕΠΕΤΕΘΗΣΑΝ ΟΙ ΒΑΡΒΑΡΟΙ.
ΛΟΙΠΟΝ, ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΗΡΑΝ ΝΑ ΠΙΣΩΔΡΟΜΟΥΝ ΚΑΙ ΝΑ ΦΕΡΝΟΥΝ ΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΣΤΕΡΙΑ, ΑΛΛΑ Ο ΑΜΕΙΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΛΛΗΝΗ, ΑΘΗΝΑΙΟΣ, ΒΓΗΚΕ ΜΠΡΟΣ ΣΤ᾽ ΑΝΟΙΧΤΑ ΚΑΙ ΚΑΡΦΩΣΕ ΤΟ ΕΜΒΟΛΟΝ ΤΟΥ ΣΕ ΚΑΡΑΒΙ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ. ΚΙ ΕΤΣΙ ΠΟΥ ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΟΥ ΣΦΗΝΩΘΗΚΕ ΣΤΟ ΕΧΘΡΙΚΟΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΞΕΚΟΛΛΗΣΕΙ ΤΟ ΕΝΑ ΑΠ᾽ ΤΟ ΑΛΛΟ, ΣΠΕΥΔΟΝΤΑΣ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΤΟΝ ΑΜΕΙΝΙΑ ΣΥΓΚΡΟΥΣΤΗΚΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟΝ. ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΕΤΣΙ ΛΕΓΟΥΝ ΠΩΣ ΕΓΙΝΕ Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΝΑΥΜΑΧΙΑΣ, ΟΙ ΑΙΓΙΝΗΤΕΣ ΟΜΩΣ ΛΕΝΕ ΟΤΙ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΝ ΕΚΑΝΕ ΑΙΓΙΝΗΤΙΚΟΝ ΠΛΟΙΟΝ ΠΟΥ ΕΙΧΕ ΜΕΤΑΒΕΙ ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΤΑ ΑΓΑΛΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΙΑΚΙΔΩΝ. ΛΕΓΕΤΑΙ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΞΗΣ, ΟΤΙ ΔΗΛΑΔΗ ΕΝΕΦΑΝΙΣΘΗ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΑΝΤΑΣΜΑ ΓΥΝΑΙΚΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΕΜΨΥΧΩΣΕ ΜΕ ΤΡΟΠΟΝ ΠΟΥ ΝΑ ΤΗΝ ΑΚΟΥΣΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟΝ ΤΟ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑ, ΑΦΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΣ ΤΟΥΣ ΕΠΕΤΙΜΗΣΕ ΜΕ ΤΑ ΕΞΗΣ ΛΟΓΙΑ :
«ΚΑΚΟΜΟΙΡΟΙ, ΩΣ ΠΟΤΕ ΘΑ ΥΠΟΧΩΡΕΙΤΕ; »
ΛΟΙΠΟΝ, ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΑΠ᾽ ΤΟΥΣ ΑΘΗΝΑΙΟΥΣ ΕΙΧΑΝ ΠΑΡΑΤΑΧΤΕΙ ΟΙ ΦΟΙΝΙΚΕΣ (ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟΙ ΚΡΑΤΟΥΣΑΝ ΤΗΝ ΠΤΕΡΥΓΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΟΣ, ΤΗΝ ΔΥΤΙΚΗ), ΕΝΩ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΑΠ᾽ ΤΟΥΣ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟΥΣ ΟΙ ΙΩΝΕΣ ΠΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣΑΝ ΤΗΝ ΠΤΕΡΥΓΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ. ΠΑΝΤΩΣ ΛΙΓΟΙ ΑΠ᾽ ΑΥΤΟΥΣ ΕΚΑΝΑΝ ΕΠΙΤΗΔΕΣ ΤΟΝ ΔΕΙΛΟΝ, ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΝΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ, ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΟΜΩΣ ΟΧΙ.
ΛΟΙΠΟΝ ΑΥΤΑ ΓΙΑ Ο,ΤΙ ΑΦΟΡΑ Σ᾽ ΑΥΤΟΥΣ· ΑΛΛΑ Ο ΚΥΡΙΟΣ ΟΓΚΟΣ ΤΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑ ΣΥΝΕΤΡΙΒΕΤΟ, ΚΑΘΩΣ ΑΛΛΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΤΑ ΒΥΘΙΖΑΝ ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ ΚΙ ΑΛΛΑ ΟΙ ΑΙΓΙΝΗΤΕΣ. ΓΙΑΤΙ ΜΕ ΤΟ ΝΑ ΝΑΥΜΑΧΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΜΕ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΤΑΞΙΝ, ΕΝΩ ΟΙ ΒΑΡΒΑΡΟΙ ΕΝΕΡΓΟΥΣΑΝ ΓΕΝΙΚΑ ΑΣΥΝΤΑΧΤΟΙ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΛΟΓΙΣΜΟΝ, ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕΣ ΝΑ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ. ΩΣΤΟΣΟ, ΟΙ ΒΑΡΒΑΡΟΙ ΑΠΕΔΕΙΧΘΗΣΑΝ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΛΙΤΕΡΟΙ ΑΠΟ ΟΤΙ ΣΤΗΝ ΕΥΒΟΙΑ, ΚΑΘΩΣ ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ΕΔΕΙΧΝΑΝ ΖΗΛΟΝ ΚΙ ΕΤΡΕΜΑΝ ΤΟΝ ΞΕΡΞΗ, ΚΙ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΤΟΥΣ ΦΑΝΤΑΖΟΤΑΝ ΠΩΣ ΔΕΝ ΘΑ ΤΟΝ ΧΑΣΕΙ ΑΠ᾽ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΟΥ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ.
ΚΑΙ Σ᾽ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΣΚΟΤΩΘΗΚΕ Ο ΝΑΥΑΡΧΟΣ ΑΡΙΑΒΙΓΝΗΣ, ΥΙΟΣ ΤΟΥ ΔΑΡΕΙΟΥ ΚΙ ΑΔΕΡΦΟΣ ΤΟΥ ΞΕΡΞΟΥ, ΑΛΛΑ ΚΙ ΑΛΛΟΙ ΠΟΛΛΟΙ ΚΑΙ ΞΑΚΟΥΣΤΟΙ ΠΕΡΣΕΣ ΚΑΙ ΜΗΔΟΙ ΚΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ ΤΟΥΣ, ΕΝΩ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΤΙ ΛΙΓΟΙ· ΓΙΑΤΙ ΜΕ ΤΟ ΝΑ ΞΕΡΟΥΝ ΚΟΛΥΜΠΙ, ΟΣΩΝ ΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΒΥΘΙΣΤΗΚΑΝ, ΑΛΛΑ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΤΟΥΣ ΞΕΦΥΓΑΝ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΑΠΟ ΧΕΡΙ ΕΧΘΡΟΥ, ΚΟΛΥΜΠΩΝΤΑΣ ΕΒΓΑΙΝΑΝ ΣΤΗΝ ΣΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΟΣ. ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ ΟΜΩΣ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΠΙΕ ΤΟ ΚΥΜΑ, ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΗΞΕΡΑΝ ΚΟΛΥΜΠΙ. ΚΙ ΟΤΑΝ ΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΓΡΑΜΜΗΣ ΤΟΥΣ ΤΡΑΠΗΚΑΝ ΣΕ ΦΥΓΗ, ΤΟΤΕ ΗΤΑΝ ΠΟΥ ΒΥΘΙΖΟΝΤΑΝ ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ. ΓΙΑΤΙ ΟΣΩΝ ΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΕΙΧΑΝ ΠΑΡΑΤΑΧΤΕΙ ΣΤΙΣ ΠΙΟ ΠΙΣΩ ΓΡΑΜΜΕΣ, ΠΑΣΧΙΖΟΝΤΑΣ ΝΑ ΒΓΟΥΝ ΜΠΡΟΣΤΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΝΑ ΔΕΙΞΟΥΝ ΚΙ ΑΥΤΟΙ ΚΑΠΟΙΟ ΑΝΔΡΑΓΑΘΗΜΑ ΣΤΟΝ ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΟΥΣ, ΣΥΓΚΡΟΥΟΝΤΑΝ ΜΕ ΔΙΚΑ ΤΟΥΣ ΚΑΡΑΒΙΑ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΤΡΑΠΕΙ ΣΕ ΦΥΓΗ.
ΜΕΣ Σ᾽ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΚΟΣΜΟΧΑΛΑΣΙΑ ΣΥΝΕΒΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΞΗΣ: ΚΑΠΟΙΟΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΟΙΝΙΚΕΣ, ΠΟΥ ΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΤΟΥΣ ΕΙΧΑΝ ΒΥΘΙΣΤΕΙ, ΠΗΓΑΝ ΕΚΕΙ ΠΟΥ ΗΤΑΝ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΚΑΙ ΣΥΚΟΦΑΝΤΟΥΣΑΝ ΤΟΥΣ ΙΩΝΕΣ, ΠΩΣ ΤΑΧΑ ΑΠΟ ΔΙΚΟ ΤΟΥΣ ΦΤΑΙΞΙΜΟ, ΕΠΕΙΔΗ ΠΡΟΔΩΣΑΝ, ΧΑΘΗΚΕ Ο ΣΤΟΛΟΣ…ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕΙ ΤΙΣ ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΕΣ ΤΟΥΣ, ΟΤΑΝ ΕΝΑ ΚΑΡΑΒΙ ΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ ΚΑΡΦΩΣΕ ΤΟ ΕΜΒΟΛΟ ΤΟΥ ΣΕ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΚΑΡΑΒΙ. ΛΟΙΠΟΝ ΤΟ ΑΘΗΝΑΪΚΟ ΚΑΡΑΒΙ ΒΥΘΙΖΟΤΑΝ, ΟΤΑΝ ΕΝΑ ΚΑΡΑΒΙ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ ΡΙΧΤΗΚΕ ΜΕ ΟΡΜΗ ΚΑΙ ΒΥΘΙΣΕ ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΗΣ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ. ΛΟΙΠΟΝ, ΚΑΘΩΣ ΟΙ ΣΑΜΟΘΡΑΚΕΣ ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΝΤΙΣΤΕΣ, ΡΙΧΝΟΝΤΑΣ ΑΚΟΝΤΙΑ ΕΡΙΞΑΝ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ ΤΟ ΠΛΗΡΩΜΑ ΤΟΥ ΚΑΡΑΒΙΟΥ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΕΙΧΕ ΒΥΘΙΣΕΙ, ΑΝΕΒΗΚΑΝ ΣΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΡΙΕΥΣΑΝ. ΑΥΤΟ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΣΤΑΘΗΚΕ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΙΩΝΩΝ· ΓΙΑΤΙ, ΜΟΛΙΣ ΤΟΥΣ ΕΙΔΕ Ο ΞΕΡΞΗΣ ΝΑ ΕΚΤΕΛΟΥΝ ΕΝΑ ΛΑΜΠΡΟ ΑΝΔΡΑΓΑΘΗΜΑ, ΤΑ ΕΒΑΛΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΙΝΙΚΕΣ· ΚΙ ΕΤΣΙ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΦΑΡΜΑΚΩΜΕΝΟΣ ΑΠ᾽ ΤΗΝ ΣΤΕΝΑΧΩΡΙΑ ΚΙ ΕΚΑΝΕ ΣΑΝ ΝΑ ΤΟΥ ΕΦΤΑΙΓΑΝ ΟΙ ΠΑΝΤΕΣ, ΔΙΕΤΑΞΕ ΝΑ ΤΟΥΣ ΚΟΨΟΥΝ ΤΑ ΚΕΦΑΛΙΑ, ΓΙΑ ΝΑ ΜΗ ΣΥΚΟΦΑΝΤΟΥΝ ΤΟΥΣ ΚΑΛΛΙΤΕΡΟΥΣ ΤΟΥΣ, ΤΗΝ ΩΡΑ ΠΟΥ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΤΟΥΣ ΑΠΟΔΕΙΧΤΗΚΑΝ ΔΕΙΛΟΙ.
… ΛΟΙΠΟΝ ΑΥΤΟΙ ΤΑ ΕΒΑΛΑΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΙΝΙΚΕΣ· ΚΙ ΕΝΩ ΟΙ ΒΑΡΒΑΡΟΙ ΤΡΑΠΗΚΑΝ ΣΕ ΦΥΓΗ ΚΑΙ ΥΠΟΧΩΡΟΥΣΑΝ ΜΕ ΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΦΑΛΗΡΟ, ΟΙ ΑΙΓΙΝΗΤΕΣ ΕΠΙΑΣΑΝ ΘΕΣΙΝ ΣΤΟ ΣΤΕΝΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΚΙ ΕΚΑΝΑΝ ΑΞΙΟΛΟΓΑ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑΤΑ. ΓΙΑΤΙ ΑΠ᾽ ΤΗΝ ΜΕΡΙΑ ΤΟΥΣ ΤΑ ΚΑΡΑΒΙΑ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΟΣΜΟΧΑΛΑΣΙΑ ΣΥΝΕΤΡΙΒΑΝ ΤΑ ΕΧΘΡΙΚΑ ΚΑΡΑΒΙΑ, ΟΣΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΕΒΑΛΛΟΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΝ ΚΙ ΟΣΑ ΕΤΡΕΠΟΝΤΟ ΣΕ ΦΥΓΗ, ΕΝΩ ΟΙ ΑΙΓΙΝΗΤΕΣ ΟΣΑ ΕΒΓΑΙΝΑΝ ΑΠ᾽ ΤΟ ΠΕΔΙΟΝ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ· ΚΙ ΕΤΣΙ ΚΙ ΕΝΑ ΚΑΡΑΒΙ ΓΛΥΤΩΝΕ ΑΠ᾽ ΤΟΥΣ ΑΘΗΝΑΙΟΥΣ, ΜΕ ΤΗΝ ΟΡΜΗ ΠΟΥ ΕΠΛΕΕ ΕΡΧΟΤΑΝ ΚΙ ΕΠΕΦΤΕ ΠΑΝΩ ΣΤΟΥΣ ΑΙΓΙΝΗΤΕΣ.
(Πλουτάρχου,
Θεμιστοκλῆς, 15)
«Σ᾽ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗ ΤΗΣ ΝΑΥΜΑΧΙΑΣ ΛΑΜΨΙΣ ΜΕΓΑΛΗ ΛΕΓΟΥΝ ΠΩΣ ΑΣΤΡΑΨΕ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΙΝΟΣ ΚΑΙ ΗΧΟΣ ΚΑΙ ΦΩΝΗ ΓΕΜΙΣΕ ΤΟΝ ΘΡΙΑΣΙΟΝ ΚΑΜΠΟΝ ΩΣ ΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ, ΣΑΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΛΛΟΙ ΜΑΖΙ ΝΑ ΣΥΝΟΔΕΥΑΝ ΣΕ ΛΙΤΑΝΕΙΑ ΤΟΝ ΜΥΣΤΙΚΟΝ ΙΑΚΧΟΝ. ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΗΘΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΦΩΝΑΖΑΝ ΦΑΝΗΚΕ ΝΑ ΣΗΚΩΝΕΤΑΙ ΛΙΓΟ-ΛΙΓΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΑΝΩ ΕΝΑ ΣΥΝΝΕΦΟ ΣΚΟΝΗ, ΝΑ ΓΥΡΙΖΕΙ ΕΠΕΙΤΑ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ ΚΑΙ ΝΑ ΠΕΦΤΕΙ ΑΠΟΤΟΜΑ ΠΑΝΩ ΣΤΑ ΠΛΟΙΑ. ΑΛΛΟΙ ΘΑΡΡΟΥΣΑΝ ΠΩΣ ΕΒΛΕΠΑΝ ΚΑΘΑΡΑ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΙΔΩΛΑ ΑΝΤΡΩΝ ΟΠΛΙΣΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΗΣ, ΠΟΥ ΥΨΩΝΑΝ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΕΜΠΡΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΛΟΙΑ. ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΙΝΑΝ ΠΩΣ ΑΥΤΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ ΑΙΑΚΙΔΕΣ, ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΕΙΧΑΝ ΠΑΡΑΚΑΛΕΣΕΙ ΜΕ ΕΥΧΕΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΝΑ ΕΡΘΟΥΝ ΒΟΗΘΟΙ.
ΠΡΩΤΟΣ Ο ΛΥΚΟΜΗΔΗΣ Ο ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΤΡΙΗΡΑΡΧΟΣ, ΚΥΡΙΕΥΕΙ ΕΧΘΡΙΚΟΝ ΠΛΟΙΟΝ ΚΑΙ, ΑΦΟΥ ΕΚΟΨΕ ΤΑ ΕΜΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ, ΤΑ ΑΦΙΕΡΩΣΕ ΣΤΟΝ ΔΑΦΝΗΦΟΡΟΝ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΣΤΗΝ ΦΛΥΑ. ΤΕΛΟΣ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥΣΑΝ ΜΕ ΙΣΕΣ ΠΑΝΤΟΤΕ ΔΥΝΑΜΕΙΣ -ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΒΑΡΒΑΡΟΙ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΟΥ ΣΤΕΝΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΝ ΛΙΓΟΙ-ΛΙΓΟΙ ΚΑΘΕ ΦΟΡΑ ΚΑΙ ΧΤΥΠΙΟΝΤΑΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ- ΚΑΤΟΡΘΩΣΑΝ ΝΑ ΤΡΕΨΟΥΝ ΣΕ ΦΥΓΗ ΤΑ ΠΕΡΣΙΚΑ ΠΛΟΙΑ ΠΟΥ ΑΝΤΙΣΤΑΘΗΚΑΝ ΩΣ ΤΟ ΒΡΑΔΥ. ΕΤΣΙ, ΟΠΩΣ ΛΕΕΙ Ο ΣΙΜΩΝΙΔΗΣ, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΕΡΔΙΣΑΝ ΤΗΝ ΩΡΑΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΗΜΗ ΕΚΕΙΝΗ ΝΙΚΗ, ΠΟΥ ΛΑΜΠΡΟΤΕΡΟΝ ΑΠ᾽ ΑΥΤΗΝ ΚΑΝΕΝΑ ΑΛΛΟ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑ ΣΤΗΝ ΘΑΛΑΣΣΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ, ΟΥΤΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ, ΟΥΤΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ. ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΙΚΗ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΕΡΔΙΣΑΝ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΔΡΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΘΥΜΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΟΥ ΠΗΡΑΝ ΜΕΡΟΣ ΣΤΗΝ ΝΑΥΜΑΧΙΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ».
Ἡ συνέχεια ἐδῶ:
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου