Συνεχίζει ὁ Ἀθανάσιος Σταγειρίτης στὴν «Ὠγυγία ἤ ἀρχαιολογία» (τομ. Β', κεφ. Δ') περὶ τῆς Ἀθηνᾶς :
«Ἐγεννήθη δὲ καὶ ἀνετράφη κατὰ μέν τινας, εἰς τὴν λίμνην τῆς Ἀφρικῆς Τριτωνίδα καλουμένην· κατ' ἄλλους δὲ εἰς τὴν Ἀλιφήραν, πόλισμα τῆς Ἀρκαδίας, πλησίον τῆς πηγῆς Τριτωνίδος καλουμένης· καὶ διὰ τοῦτο ἐνόμισαν τινές, ὅτι ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἀφρικήν, διὰ τὴν συνωνυμίαν ταύτην, ὡς ἔλεγον οἱ Ἀρκάδες, οἱ ὁποῖοι ἔκτισαν ἐκεῖ καὶ βωμὸν τοῦ Διὸς Λεχεάτου, ἐπειδὴ ἐλοχεύσατο, οἷον ἐγέννησεν ἐκεῖ τὴν Ἀθηνᾶν.
Κατ' ἄλλους δὲ ἀνετράφη εἰς τὴν Βοιωτίαν, εἰς τὰς Ἀλαλκομενάς, καὶ τροφὸς αὐτῆς ἦτον ὁ Ἀλαλκωμένης, ἀφ' οὗ ὠνομάσθη ἡ πόλις καὶ αὐτὴ Ἀλαλκομενία· ἐκεῖ δὲ πλησίον ἦτον καὶ ποταμὸς Τρίτων καλούμενος· ὅθεν ὠνομάσθη καὶ Τριτωνίς.
Κατ' ἄλλους δέ, ἀνέθρεψεν αὐτὴν ἡ Ἀλαλκομενία, θυγάτηρ τοῦ Ώγύγου. Κατ' ἄλλους δέ, ἄλλη τις γυνὴ Δαιδάλη ὀνομαζομένη καὶ ἔμπειρος πολλῶν πραγμάτων· ὅθεν ἐδίδαξεν αὐτὰ καὶ τὴν Ἀθηνᾶν καὶ μάλιστα τὰ γυναικεῖα ἔργα. Κατ' ἄλλους δέ, ἀνέθρεψεν αὐτὴν ὁ Τρίτων εἰς τὴν Λιβύαν, ὅστις εἶχε καὶ θυγατέρα Παλλάδα καλουμένην, τὴν ὁποίαν ἐφόνευσεν ἡ Ἀθηνᾶ, ὡς ῥηθήσεται εἰς τὸ περὶ Παλλαδίου.
Ἀφ' οὗ δὲ ἐμεγάλωσε, συνηριθμήθη εἰς τὴν τάξιν τῶν δώδεκα Ὀλυμπίων Θεῶν, διότι συνήργησε πολὺ εἰς τὴν ἀπώλειαν τῶν Γιγάντων· ἐπειδὴ αὐτὴ εἶπε νὰ λάβῃ ὁ Ζεὺς τὸν Ἡρακλέα σύμμαχον· ἐσκέπασε καὶ αὐτὴ τὸν Ἐγκέλαδον μὲ τὴν Σικελίαν, ἐφόνευσε τὸν Πάλλαντα, εἴπε νὰ ῥίψῃ ὁ Ἡρακλῆς τὸν Ἀλκυονέα ἔξω τῶν συνόρων τῆς Παλλήνης· ἐφόνευσε δὲ καὶ τόσους ἄλλους Γίγαντας, ὥστε μετὰ τὴν μάχην, οἱ Ἵπποι, τὸ ἅρμα καὶ τὰ ὅπλα αὐτῆς ἦσαν ὅλα καθαιματωμένα· ὅθεν ἀπεδόθη εἰς αὐτὴν τὸ ἀριστεῖον τῆς νίκης.
Ὕστερον δὲ ἐφόνευσε τὴν Αἰγίδα, τὸ ἀγριώτατον θηρίον τῆς Φρυγίας καὶ μὲ τὸ δέρμα ἐκείνης περιετύλιξε τὴν ἀσπίδα αὐτῆς. Μετεμόρφωσε τὰς τρίχας τῆς Μεδούσης εἰς δράκοντας, ἔπειτα ἔστειλε τὸν Περσέα καὶ ἔκοψε τὴν κεφαλὴν αύτῆς, τὴν ὁποία ἔβαλεν αὐτὴ εἰς τὴν μέσην τῆς ἀσπίδος...Τὸ δὲ αἷμα τῆς Μεδούσης ἔδωκεν εἰς τὸν Ἀσκληπιόν*1· ἐτύφλωσε καὶ τὸν Τειρεσίαν, ἐπειδὴ εἶδεν αὐτὴν λουομένην εἰς τὴν Ἱπποκρήνην, ἐξέμηνε καὶ τὰς θυγατέρας τοῦ Κέκροπος.
Ἐπειδὴ δὲ ἐνόμιζεν ὅτι ὑπερέβαινεν ὅλας τὰς γυναῖκας, καθ' ὅλα τὰ γυναικεῖα ἔργα καὶ ἤκουσεν ὅτι ἡ Ἀράχνη, θυγάτηρ τοῦ Ἰδμῶνος τοῦ βασιλέως τῆς Λυδίας, ἦτον ἐπιτηδειοτέρα κατὰ τὴν τέχνην ταύτην, τὴν ταλασιουργίαν ( =ἡ κατεργασία τοῦ μαλλιοῦ) λεγομένην, μετεμορφώθη εἰς γυναῖκα γραῖαν καὶ ἦλθε πρὸς αὐτὴν ἀγνώριστος· καὶ ἀφ' οὗ ἐφιλονείκησαν ὀλίγον, ἀπεφάσισαν νὰ διακρίνωσι τὴν διαφορὰν μὲ τὸ ἔργον· ὅθεν ἐκέντησεν ἡ Ἀθηνᾶ πρῶτον εἰς ὕφασμα λευκὸν τὸν Ἄρειον πάγον καὶ τὴν κρίσιν μετὰ τοῦ Ποσειδῶνος καὶ τὴν εἰκόνα αὐτῆς ἔνοπλον· περὶ τὰ ἄκρα δὲ τοῦ ὑφάσματος ἐκέντησεν τὴν Τύχην καὶ τὴν τιμωρία τινῶν ἀσεβῶν· καθῶς τὸν Αἶνον καὶ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ Ῥοδόπην, οἱ ὁποῖοι μετεμορφώθησαν εἰς ὄρη, ἐπειδὴ ἐτόλμησαν νὰ ὀνομάζωνται, αὐτὸς μὲν Ζεύς, ἐκείνη δὲ Ἥρα· ἔπειτα τὴν Πυγμαίαν, τὴν ὁποία μετεμόρφωσεν ἡ Ἥρα εἰς γερανόν· τὴν ὑπερήφανον Ἀντιγόνην, τὴν μεταμορφωθεῖσαν εἰς ὄρνεον καὶ αὐτήν, ἐπειδὴ ἐφιλονείκησε μὲ τὴν Ἥραν περὶ κάλλους· τὸν Κινύραν κλαίοντα καὶ ἐναγκαλιζόμενον τὰς βαθμίδας ( =σκαλοπάτια) τοῦ Ναοῦ· ἐπειδὴ αἱ θυγατέρες αὐτοῦ ἐμπόδιζον τὸν λαόν, λέγουσαι νὰ μὴ λατρεύωσι τοὺς θεούς, μετεμορφώθησαν εἰς τὰς βαθμίδας ἐκείνας· καὶ τοῦτο ἦτον τὸ ἐπιδεικτικὸν κέντημα τῆς Ἀθηνᾶς.
Ἔπειτα δὲ ἐκέντησε καὶ ἡ Ἀράχνη εἰς ἄλλον ὕφασμα τὸν Δία, ὡς ταῦρον ἁρπάζοντα τὴν Εὐρώπην· τὸν Κρόνον ὡς ἵππον, ὅτε ἐγέννησε τὸν Χείρωνα ἐκ τῆς Φιλύρας· τοὺς Ἔρωτας ὅλους καὶ τὰς μεταμορφώσεις τοῦ Διός, Ποσειδῶνος, Ἀπόλλωνος καὶ Διονύσου· περὶ τὰ ἄκρα δὲ τοῦ ὑφάσματος ἐκέντησε φύλλα κισσοῦ περιπεπλεγμένα μὲ διάφορα ἄνθη. Ἰδοῦσα λοιπὸν ἡ Ἀθηνᾶ τοῦτο τεχνικώτερον καὶ ἐντελέστερον καὶ φθονήσασα, ἔλαβε αὐτὸ μὲ θυμὸν καὶ τὸ ἔσχισε· τὴν δὲ Ἀράχνην ἐκτύπησε μὲ τὴν κερκίδα εἰς τὸ πρόσωπον, ἔπειτα ἐφανερώθη ποία ἦτον· ὅθεν ἡ Ἀράχνη ὥρμησε νὰ κρεμασθῇ διὰ τὴν ἁδημονίαν. Ἀλλ' ἡ Ἀθηνᾶ λυπηθεῖσα μετεμόρφωσεν αὐτὴν εἰς τὸ ὁμώνυμον ζωΰφιον. Κατ' ἄλλους δέ, αὐτὴ μόνη μετεμορφώθη ὑπὸ τῆς λύπης· καὶ κατ' ἄλλους, ἡ Ἀθηνᾶ ἐδίδαξεν αὐτὴν τὴν τέχνην ταύτην.
Ὁμοίως μετεμόρφωσεν εἰς ὄρνεα καὶ τὰ τέκνα τοῦ Εὐμήλου, ὡς ῥηθήσεται ἐκεῖ· ἔδωκεν εἰς τὸν Βελλερεφόντην τοὺς χαλινοὺς νὰ ταπεινώσῃ τὸν Πήγασον, ἔδωκεν εἰς τὸν Ἡρακλέα πέπλον καὶ τὰ κύμβαλα, κατεσκεύασε τὸ παλάτιον τοῦ Κάδμου καὶ ἔδωκεν εἰς αὐτὸν συμβουλὴν περὶ τῶν σπαρτῶν ἀνθρώπων· ἠθέλησε νὰ κάμῃ ἀθάνατον τὸν Τυδέα, πλὴν ἐμποδισθῆ· ἐκρίθη δὲ μὲ τὰς ἄλλας θεὰς εἰς τὸν Πάριν διὰ τὸ μῆλον καὶ ἐπειδὴ ὁ Πάρις ἔκρινε τὴν Ἀφροδίτην ὡραιοτέραν, ἐθύμωσε καὶ ἔγινε ἐχθρὸς τῶν Τρωαδιτῶν· ὅθεν εἰς τὸν Τρωικὸν πόλεμον κατέτρεχεν αὐτοὺς καὶ ἐβοήθη τοὺς Ἕλληνας*2, μεταβαλλομένη εἰς διάφορα σχήματα· ἦτον ὅμως συχνάκις πλησίον τοῦ Διομήδους, Ὀδυσσέως καὶ Ἀχιλλέως καὶ μάλιστα συνοδοιπόρος τοῦ Τηλεμάχου εἰς τὸ σχῆμα τοῦ Μέντορος· ἐπλήγωσε τὸν Ἄρην καὶ τὴν Ἀφροδίτην, ἐπειδὴ ἦτον ἐχθροὶ τῶν Ἑλλήνων καὶ βοηθοὶ τῶν Τρωαδιτῶν. Μεταμορφωθεῖσα δὲ καὶ εἰς τὸ σχῆμα τοῦ Διηφόβου, ἠρέθιζε δολίως τὸν Ἕκτορα κατὰ τοῦ Ἀχιλλέως· συνήργησε καὶ εἰς τὴν πλάσιν τοῦ ἀνθρώπου, εἰς τὸ καλλωπισμὸν τῆς Πανδώρας, εἰς τὴν κατασκευὴν τῆς Ἀργοῦς, τοῦ Δουρείου Ἵππου καὶ εἰς τὴν κτίσιν τῶν Ἀθηνῶν».
*1 Ἐπιβεβαιοῖ καὶ ὁ Ἀπολλόδωρος, καθῶς γράφει (Βιβλιοθήκη, Γ', 10,3) πὼς ὁ Ἀσκληπιὸς ἔλαβε ἀπὸ τὴν Ἀθηνᾶ τὸ ῥυὲν αἷμα ἐκ τῶν φλεβῶν τῆς ὀφιοπλοκάμου ( =ἡ ἔχουσα φίδια γιὰ πλοκάμους-πλεξίδες) Γοργοῦς/Μεδούσης, τὸ ὁποῖον ἔχρησιμοποιεῖτο καὶ γιὰ τὴν φθορά (τὸ ἐξ ἀριστερῆς φλεβὸς ῥυὲν αἷμα της ἦταν φαρμάκι), ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴν σωτηρία τῶν ἀνθρώπων (τὸ ἐκ τῆς δεξιᾶς φλεβὸς ῥυὲν αἷμα της ἦταν φάρμακον).
*2 Ὁ ὅρος «Ἕλλην» ποὺ χρησιμοποιεῖται σὲ ἀντιπαραβολὴ μὲ τοὺς Τρῶες εἶναι καθαρῶς γιὰ νὰ ξεχωρίσει τὶς δύο μεγάλες ἀντίπαλες δυνάμεις-παρατάξεις. Καὶ οἱ Τρῶες ἑλληνικὴς καταγωγῆς ἦταν -ἀρκαδοκρητικῆς- καὶ ὁ τρωικὸς πόλεμος ὑπῆρξε ἐπὶ τῆς οὐσίας ἕνας μεγάλος ἐμφύλιος πόλεμος. Ἡ γενεαλογία τῶν Τρώων ξεκινοῦσε ἀπὸ τὸν Κρῆτα Τεῦκρον ποὺ ἐβασίλευε στὴν Τευκρίδα (Τρωάδα) καὶ ὁ ὁποῖος ἔδωσε τὴν κόρη του, Βαττεία στὸν Ἀρκάδα Δάρδανον. Ἀπὸ τὴν ἕνωσιν Δαρδάνου-Βαττείας ἐγεννήθη ὁ Ἐριχθόνιος. Μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Τεύκρου ἐβασίλευσε ὁ Δάρδανος καὶ ὠνόμασε τὴν Τευκρίδα, ἀπὸ αὐτὸν Δαρδανία καὶ ἔχτισε καὶ τὴν ὁμώνυμη πόλιν, ἐκ τῆς ὁποίας ὠνομάσθησαν ἀργότερα τὰ Δαρδανέλλια.
Ὁ υἰὸς τῆς Κρητικιᾶς Βαττείας καὶ τοῦ Ἀρκάδος Δαρδάνου ἦταν ὁ Εριχθόνιος, ὁ ὁποῖος ἔκανε τὸν Τρῶα (ἐξ οὑ καὶ ὠνομάσθη ἡ πόλις Τροἰα)· ὁ Τρὼς ἔκανε τὸν Ἴλον (Ἴλιον)· ὁ Ἴλος τὸν Λαομέδοντα καὶ ὁ Λαομέδων τὸν ξακουστὸν Ποδάρκη, ἤτοι τὸν βασιλέα Πρίαμον, πατέρα τοῦ Ἔκτορος καὶ θεῖον τοῦ Τεύκρου τοῦ Τελαμωνίου, ἀπὸ τὴν ἀδελφὴ τοῦ Πριάμου, Ἡσιόνη.
Ἡ διάκρισις λοιπὸν Ἑλλήνων-Τρώων εἶναι ἐπὶ τῆς οὐσίας ἄστοχος, ὅπως σήμερα τὸ ἴδιο ἀστόχως διακρίνουν μερικοὶ ἀνιστόρητοι τοὺς Ἕλληνες ἀπὸ τοὺς Κυπρίους, ὡσὰν οἱ δεύτεροι νὰ εἶναι ἄλλον ἔθνος.
Μερικὰ ἀκόμη προσωνύμια τῆς θεᾶς εἶναι καὶ τὰ ἑξῆς :
116. Ἰθωμία/ Ἰθωμιάς: λατρευθεῖσα εἰς τὴν θεσσαλικὴ πόλιν Ἰθώμη.
117. Ἰλιαία η Ἰλιάς: ἡ ἐν Ἰλίῳ λατρευομένη.
«Ἰλίεια, ἑορτὴ...ἐν Ἰλίῳ Ἀθηνᾶς Ἰλιάδος καὶ πομπὴ καὶ ἀγών», Ἡσύχιος.
118. Ἱππελάτειρα: ἡ Ἱππολαΐτις: ἡ τοὺς ἵππους ἐλαύνουσα.
«Φλεγραίων ὀλέτειρα Γιγάντων, ἱππελάτειρα», Ὀρφ. ὕμν, Ἀθηνᾶς, 12.
119. Ἱππία: τῆς ἀποδίδεται ἡ ἐκγύμνασις τοῦ πολεμικοῦ ἵππου. Πρώτη φορὰ ἐγένετο χρῆσις αὐτοῦ κατὰ τὴν Γιγαντομαχίαν:
«Ἱππία δὲ παρὰ τοῖς Μανθουρεῦσιν εἶχεν ἐπίκλησιν, ὅτι τῷ ἐκείνων λόγῳ γινομένης τοῖς θεοῖς πρὸς γίγαντας μάχης ἐπήλασεν Ἐγκελάδῳ ἵππων τὸ ἅρμα», Ἑλλάδ. περιήγ., 8, 47,1, Παυσανίας.
Γι' αὐτὸ ὡς «Ἀθηνᾶ Ἱππία», τῆς προσεφέρθη καὶ ὁ Δούρειος Ἵππος. Ἔζευξε ὅμως καὶ τὸν ἀνυπότακτον Πήγασον.
«'Σ τὰ ὕψη τ' ἀνυπόταχτο πέταγμα τοῦ Πηγάσου μὲ χαλινάρι ὁλόχρυσο τὸ συγκρατᾶς, τὸ 'σιάζεις», Ὕμνος εἰς τὴν Ἀθηνᾶ, Κωστὴς Παλαμάς.
120. Ἱππολαΐτις: ἀπὸ τὴν πόλιν Ἱππόλας στὸ Ταίναρον.
121. Ἰστοπόνος: ὡς ἰστουργός καὶ ὡς προστάτις τῆς ὑφαντουργίας.
122. Ἰστοτελεία: ἡ τελεία στὸ ὑφαίνειν.
«ἱστοτέλειαν Ἀθήνην», Διονυσιακά, 37,312, Νόννος.
123. Ἰτωνία/ Ἰτωνίς: Ἡ λατρευθεῖσα ἐν Βοιωτίᾳ καὶ ἡ ὁρμητική. Αἱ πύλαι τοῦ ναοῦ της, αἱ Ἰτωνιδες, ὡδηγοῦσαν εἰς Φάληρον.
«Κατ' ἄλλους δέ, ἦτον θυγάτηρ τοῦ Ἰτωνοῦ μία Ἀθηνᾶ, πολεμικὴ καὶ ἀνδρεία», Ὠγυγία ἤ ἀρχαιολογία, τόμ. Β', κεφ. Δ', Ἄθ. Σταγειρίτης.
«Ἰτωνία, Ἀθηνᾶ ἐν Βοιωτίᾳ», Ἡσύχιος.
124. Καλλίδιφρος: ἡ ἔχουσα καλὸν ἅρμα-δίφρον, ὡς πρώτη ζεύξασα ἅρμα, (βλ. καὶ Ἱππία).
125. Καλλιέργη/ Καλλίεργος: ἡ τὰ κάλλιστα ἐργαζομένη.
126. Κελεύθεια: ἡ ὁδηγοῦσα εἰς κελεύθους ( =δρόμους), κελευστής. Ὁ Παυσανίας γράφει στὰ «Λακωνικά» πὼς τὴν ὠνόμασε ἔτσι ὁ Ὀδυσσεύς, ὅταν ἐνίκησε τοὺς μνηστῆρες τῆς Πηνελόπης σὲ ἀγῶνα δρόμου ποὺ εἶχε διεξαγάγει ὁ πατήρ της, Ἰκάριος.
«ἐστὶν Ἀθηνᾶς ἱερόν: Ὀδυσσεὺς δὲ ἱδρύσασθαι τὸ ἄγαλμα λέγεται καὶ ὀνομάσαι Κελεύθειαν, τοὺς Πηνελόπης μνηστῆρας τῷ δρόμῳ νικήσας», Ἑλλάδος περιήγησις, 3,12,4, Παυσανίας.
127. Κισσαία: στὴν Ἐπίδαυρον.
«Ἀθηνᾶν ἐν τῇ ἀκροπόλει, ξόανον θέας ἄξιον, Κισσαίαν ἐπονομάζουσιν», Ἑλλάδ. περιήγ., 2,29,1, Παυσ.
128. Κλειδοῦχος: ὡς κρατοῦσα τὰς κλεῖδας τοῦ οὐρανοῦ: «Καὶ κλεῖδας οἶδα δώματος μόνη θεῶν, ἐν ᾧ κεραυνός ἐστιν ἐσφραγισμένος», ἀλλὰ καὶ ὡς κατέχουσα καὶ φυλάττουσα τὴν Ἀκρόπολιν, «Κλειδοῦχος, Πυλαῖτις διότι κυρίως ἐθεωρεῖτο ὅτι κατεῖχε καὶ ἐφρούρει τὴν Ἀκρόπολιν», Λεξικὸν τῆς ἑλληνικῆς ἀρχαιολογία, Ἀλ. Ῥαγκαβής.
129. Κορία: λατρευομένη ἐν Ἀρκαδίᾳ, (De natura. deorum, 3, 59, Κικέρων).
130. Κορυφαγενής: ἡ ἐκ τῆς κορυφῆς τῆς κεφαλῆς τοῦ Διὸς γεννηθεῖσα.
131. Κορυφασία: Ὁ Παυσανίας ( «ἐνταῦθα -στὸ Κορυφάσιον- ἱερόν ἐστιν Ἀθηνᾶς ἐπίκλησιν Κορυφασίας», Ἑλλάδος περιήγησις, 4,36,2) λέγει ὅτι ἡ Ἀθηνᾶ εἶχεν Ἱερὸν εἰς τὴν Πύλον τῆς Μεσσηνίας, ἔνθα ὠνομάζετο Κορυφασία, ἀπὸ τὸ Κορυφάσιον ἀκρωτήριον· τὸ Κορυφὴ ἄρα δὲν δίδει αἰτίαν νὰ ὑποπτευθῇ τὶς ἐνταῦθα περὶ τῆς ἐπωνυμίας.
132. Κούρη: ὡς κόρη τοῦ Διός.
133. Κουροτρόφος: ἡ κούρους ἀνατρέφουσα.
134. Κραναία: < κραναός = ἰσχυρός, πετρώδης. Ὁ Κραναὸς ἐλατρεύετο ὡς ἥρως στὴν Ἀθῆνα, βλ. Κρανααὶ Ἀθῆναι.
«Ἀθηνᾶς ἐπίκλησιν Κραναίας ἱερόν», Ἑλλάδ. περιήγ., 10,34,7, Παυσανίας.
135. Κρατογενής: ὡς γεννηθεῖσα ἐκ τῆς κεφαλῆς τοῦ Διός, < κράς, κρατός = κεφαλή.
136. Κυαναιγίς: ἡ ἔχουσα κυανῆν αἰγίδα.
«κυάναιγις ἐν ὄρφνᾳ», Ὀλυμπιόνικοι, 13, 70, Πίνδαρος.
137. Κυάρη: ἡ κυανῆ.
«Κυάρη, ἡ Ἀθηνᾶ», Ἡσύχιος.
138. Κυδίστη/ Κυδρή: ἐνδοξωτάτη.
«Παλλάδ’ Ἀθηναίην κυδρὴν», Ὁμηρ. ὕμν. εἰς Ἀθηνᾶν, 18, 1.
139. Κυδωνία: ἐν Κύδωνι καὶ ἡ ἔνδοξη.
140. Κυνετία: «Κυνετίαν, ἤτοι... Ἀθηνᾶν...», Ἡσύχιος.
141. Κυπαρισσία: ἐν Λακωνίᾳ.
142. Λαοσσόος/ Λαοσσοοῦσα: ἡ διεγείρουσα καὶ σώζουσα τὸν λαόν, < λαός + σεύω/ σώζω).
«Ἀθηναίη λαοσσόος», Ἰλιάς, Λ', 128.
«λαοσσόον...Ἀθήνην», Ὀδύσσεια, χ', 210.
«λαοσσόος, τοὺς λαοὺς σώζουσα, ἢ σοοῦσα, τουτέστι παρορμῶσα εἰς τὸν πόλεμον· ὅ ἐστιν ἐπίθετον Ἀθηνᾶς», Ἡσύχιος.
«Λαοσσόη...Λαφρία, Ληΐτης (ἡ τῶν λαφύρων)», Λεξ. ἑλλην. ἀρχαιολ., Ἀλ. Ῥαγκαβής.
143. Λαρισαία: ὡς προστάτις τῶν λαρισῶν ( =ἀκροπόλεων).
144. Λαφρία/ Λαφύρα: ἡ φέρουσα λάφυρα.
«Λαφρία, Ληΐτης (ἡ τῶν λαφύρων)», Λεξ. ἑλλην. ἀρχαιολ., Ἀλ. Ῥαγκαβής.
145. Ληΐτις: ἡ φέρουσα λεῖαν.
«Ληΐτης (ἡ τῶν λαφύρων)», Λεξ. ἑλλην. ἀρχαιολ., Ἀλ. Ῥαγκαβής.
146. Λημνία: ἐκ τῆς σχέσεώς της πρὸς τὸν Λήμνιον Ἥφαιστον. Ἡ Λημνία Ἀθηνᾶ ἐθεωρεῖτο μὴ πολεμική, ἀλλὰ προστάτις τῶν τεχνῶν ὡς ὁ Ἥφαιστος.
147. Λιμνάς: ἀπὸ κάποιο ἄγαλμά της στὴν Ἀττική.
148. Λινδία: ἐν τῇ ἀκροπόλει τῆς Λίνδου.
149. Λύτειρα: ἡ λύουσα τὸ κακόν.
«Τριτογένεια, λύτειρα κακῶν, νικηφόρε δαῖμον», Ὀρφ. ὕμν, Ἀθηνᾶς, 13.
150. Μάχαιρα/ Μάκαιρα: μακαρία ὡς θεά.
«Παλλὰς μουνογενές...δῖα, μάκαιρα θεά», Ὀρφ. ὕμν. Ἀθηνᾶς, 2.
151. Μαλίς/ Μηλίς: προστάτις τῶν ποιμνίων, < μῆλον = τὸ πρόβατον.
«Μαλίς, Ἀθηνᾶ. λαπαρά. ἄφθα. φλεγμονή», Ἡσύχιος.
152. Μάμερσα: ἡ πολεμική, κατὰ τὸ «Ἄρης Μάμερτος».
153. Μεγάθυμος: μεγαλόκαρδη.
«μεγάθυμον Ἀθήνην», Ὀδύσσεια, θ', 520/ ν', 121.
154. Μεγαλώνυμος: ἡ φέρουσα μέγα ὄνομα.
«Παλλὰς μουνογενές...μεγαλώνυμος», Ὀρφ. ὕμν. Ἀθηνᾶς, 3.
155. Μεγασθενής: ἡ διαθέτουσα μέγα σθένος.
«μεγασθενές, ὀβριμοπάτρη, Παλλάς», Ὕμνος εἰς Ἀθηνᾶ, Η', 7,3, Πρόκλος.
156. Μειλιχόβουλος: ἡ μειλιχίως βουλευομένη.
«μειλιχόβουλε, σαόμβροτε», Ὕμνος εἰς Ἀθηνᾶ, Πρόκλος.
157. Μενέδουπος: ἡ μένουσα ἐν τῷ δούπῳ τῆς μάχης.
158. Μενέχαρμος: ἡ μένουσα ἐν τῇ χάρμῃ ( =μάχη).
159. Μήτηρ: πιθανὸν ὡς μήτηρ τοῦ Ἐριχθονίου.
160. Μῆτις: μῆτις = σοφία.
161. Μηχανῖτις: ἡ ἐπινοητική, ἐκ τοῦ μηχανῶμαι ( =ἐπινοῶ). Στοὺς Ἀρκάδες.
«Ἀθηνᾶς ἱερὸν ἐπίκλησιν Μαχανίτιδος», Ἑλλάδ. περιήγ., 8,36,5, Παυσανίας.
162. Μορία: κατὰ τὸ «Ζεὺς Μόριος». Ἡ προστατεύουσα τὰς μορίας, τὰς ἱερὰς ἐλαίας.
Ἀναφέρεται στὸ βιβλίον «Ὁ ἐν τῇ λέξει λόγος», Ἄννα Τζιροπούλου-Εὐσταθίου :
«Μορία ἐλέγετο κάθε ἐλαία φυομένη ἐντὸς περιβόλου ναοῦ, κυρίως ὅμως ἡ πρώτη, ἡ ἀρχέγονος, ἡ ἐπὶ τῆς Ἀκροπόλεως, τὸ δῶρον τῆς Ἀθηνᾶς πρὸς τὴν πόλιν τῶν Ἀθηνῶν. Ὠνομάσθη προφανῶς μορία ἐκ τοῦ ὅτι ἐὰν κάποιος ἐπεδείκνυε ἀσέβεια πρὸς τὸ ἱερὸν δένδρον θὰ ἐτιμωρεῖτο αὐστηρῶς. Τὸν περίμενε μόρος ( =θάνατος)». Κατὰ τὴν Μυθολογίαν, ὁ «Ἁλιρρόθιος ἀνῃρέθη ( =ἐφονεύθη) κόπτων τὰς ἐλαίας», Μέγα Ἐτυμολογικόν, βλ. καὶ εἰσαγωγικὸν κείμενον 1ου μέρους.
«Ἡ ἐλαία ὑπῆρξε τὸ ἱερὸν δένδρον τῶν Ἑλλήνων, χάρισμα τῆς θεᾶς Ἀθηνᾶς, ὑπόσχεσις δόξης καὶ κυριαρχίας. Κρατώντας κλάδον ἐλαίας προσήρχοντο οἱ ἱκέται...Ὁ Ἐπιμενίδης ὁ Κρής, ὅταν ἐξάγνισε τὴν Ἀθῆνα ἀπὸ τὸ Κυλώνειον ἄγος ἠρνήθη ὁποιαδήποτε ἀμοιβή. Ἐζήτησε μόνον καὶ πῆρε κλάδον ἀπὸ τὴν ἱερᾶν ἐλαίαν καὶ ἀνεχώρησε. Ἡ Ἀθηνᾶ παρηγορεῖ τὸν Ὀδυσσέα στὴν γῆ τῶν Φαιάκων κάτω ἀπὸ τὸ ἱερόν της δένδρον.
Σύμβολον εἰρήνης ἀλλὰ καὶ τιμῆς (ἐλαία καλλιστέφανος), ὁ κλάδος ἐλαίας συνώδευε ἀκόμη καὶ τὰ ταφικὰ ἔθιμα. Κλαδιὰ ἐλαίας ἔστρωναν καὶ ἐναπέθετον τοὺς νεκρούς. Ἀλλὰ καὶ ὁ Ἱπποκράτης ἀναφέρει 60 συνταγὲς ἰατρικῆς μὲ βάσιν τὸ ἐλαιόλαδον. Μὲ ἐλαιόλαδον ἤλειφον τὸ σῶμα τους μετὰ τὸ λουτρόν. Καὶ στοὺς ἱεροὺς λύχνους τῶν ναῶν ἔκαιγαν πάντοτε λάδι ἐλαίας».
163. Μουνογενής: γεννηθεῖσα ἐξ ἑνὸς γονέως, μόνον ἐκ τοῦ πατρός της:
«Παλλὰς μουνογενές μεγάλου Διὸς ἔκγονε», Ὀρφ. ὕμν. Ἀθηνᾶς, 1.
Ἡ συνέχεια ἐδῶ : ΤΑ ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ, ΑΘΗΝΑ (ΜΕΡΟΣ 4ον, Ν-Π)
Πληροφορίες ἠντλήθησαν ἀπὸ τὰ βιβλία : «Ο ΕΝ ΤΗι ΛΕΞΕΙ ΛΟΓΟΣ», ΑΝΝΑ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, «ΕΛΛΗΝ ΛΟΓΟΣ», ΑΝΝΑ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, «Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ», ΑΝΝΑ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, «ΙΛΙΑΣ», ΟΜΗΡΟΣ, «ΟΔΥΣΣΕΙΑ», ΟΜΗΡΟΣ, «ΠΕΡΙ ΚΟΣΜΟΥ», ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, «ΤΙΜΑΙΟΣ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΦΑΙΔΡΟΣ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΟΡΦΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ», «ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ», ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ, «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ», ΛΥΚΟΦΡΩΝ, «ΠΥΘΙΟΝΙΚΟΙ», ΠΙΝΔΑΡΟΣ, «ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΟΙ», ΠΙΝΔΑΡΟΣ, «ΚΡΑΤΥΛΟΣ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΠΕΡΙ ΙΣΙΔΟΣ ΚΑΙ ΟΣΙΡΙΔΟΣ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΠΕΡΙ ΠΟΤΑΜΩΝ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΜΕΓΑ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟΝ», Ζ. ΚΑΛΛΕΡΓΟΥ, «ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ», ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, «ΑΝΤΙΓΟΝΗ», ΣΟΦΟΚΛΗΣ, «ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ», ΣΟΦΟΚΛΗΣ, «ΕΘΝΙΚΑ», ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ, «ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ», ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΣΕΥΣ, «ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ», ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΣ, «ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΑ», ΝΟΝΝΟΣ ΠΑΝΟΠΟΛΙΤΗΣ, «ΤΙΜΩΝ», ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ, «ΠΕΡΣΑΙ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ, «ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ, «ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑΤΑ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΙΣΘΜΙΟΝΙΚΟΙ», ΠΙΝΔΑΡΟΣ, «ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ», ΗΣΙΟΔΟΣ, «ΘΕΟΓΟΝΙΑ», ΗΣΙΟΔΟΣ, «ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ», ΣΤΡΑΒΩΝ, «ΙΣΤΟΡΙΑΙ», ΗΡΟΔΟΤΟΣ, «ΛΟΓΟΙ/ ΕΙΣ ΔΙΑ», ΑΙΛΙΟΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ, «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ», ΑΡΡΙΑΝΟΣ, «ΥΜΝΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΘΑΛΑΜΙΑ», ΣΑΠΦΩ, «ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΙ», ΒΑΚΧΥΛΙΔΗΣ, «ΠΕΛΑΣΓΙΚΑ», Ι. ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ, «ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ», ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ, «ΛΕΞΙΚΟΝ ΗΣΥΧΙΟΥ», «ΛΕΞΙΚΟΝ ΣΟΥΪΔΑ», «ΛΕΞΙΚΟΝ LIDDELL- SCOTT», «ANECDOTA GRAECA, I. BEKKER, «DICTIONNAIRE ÉTYMOLOGIQUE DE LA LANGUE LATINE», ERNOUT- MEILLET, «ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΗΘΙΚΑ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΙΩΝ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΙΠΠΕΙΣ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΔΙΑΤΡΙΒΑΙ», ΑΡΡΙΑΝΟΣ, «ΒΑΤΡΑΧΟΙ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΑΙ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΕΥΘΥΔΗΜΟΣ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ», ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, «ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΑΙ», ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΝΑΥΚΡΑΤΙΤΗΣ, «ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΩΝ ΔΕΚΑ ΡΗΤΟΡΩΝ», ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝ, «ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ», ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ, «ΑΙΑΣ», ΣΟΦΟΚΛΗΣ, «ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ», ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ, «ΙΚΕΤΙΔΕΣ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ, «ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΙ ΤΟΥ ΕΝ ΔΕΛΦΟΙΣ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΠΡΟΣ ΑΥΤΟΛΥΚΟΝ», ΘΕΟΦΙΛΟΣ Ο ΑΝΤΙΟΧΕΥΣ, ΟΜΗΡΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ, «ΗΡΩΙΚΟΣ», ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ, «ΑΣΠΙΣ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ», ΗΣΙΟΔΟΣ, «ΒΑΚΧΑΙ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΙ ΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΛΙΒΥΗΣ», ΣΚΥΛΑΞ Ο ΚΑΡΥΑΝΔΕΥΣ, «ΟΡΦΙΚΑ ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ», «ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΠΑΡΟΙΜΙΩΝ», ΜΙΧΑΗΛ ΑΠΟΣΤΟΛΙΟΣ, «ΕΛΕΝΗΣ ΕΠΙΘΑΛΑΜΙΟΣ», ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ, «ΕΥΡΩΠΗ», ΜΟΣΧΟΣ Ο ΣΥΡΑΚΟΥΣΙΟΣ, «ΙΛΙΟΥ ΑΛΩΣΙΣ», ΤΡΥΦΙΟΔΩΡΟΣ, «ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ, «ΡΗΤΟΡΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ», ΔΙΩΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «ΠΟΛΙΤΕΙΑ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΥΜΝΟΙ», ΠΡΟΚΛΟΣ, «ΙΣΤΟΡΙΑΙ», ΠΟΛΥΒΙΟΣ, «ΤΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟΝ», ΚΟΪΝΤΟΣ ΣΜΥΡΝΑΙΟΣ, «ΙΣΤΟΡΙΑΙ», ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ, «ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ, «ΠΕΡΙ ΘΑΥΜΑΣΙΩΝ ΑΚΟΥΣΜΑΤΩΝ», ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, «ΕΥΜΕΝΙΔΕΣ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ, «ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΔΙΑ», ΚΛΕΑΝΘΗΣ, «ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩι», ΣΟΦΟΚΛΗΣ, «ΒΙΘΥΝΙΑΚΑ», ΑΡΡΙΑΝΟΣ, «ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ», ΑΛΚΑΙΟΣ Ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, «ΑΧΑΡΝΕΙΣ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΟΡΝΙΘΕΣ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΤΡΩΑΔΕΣ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΡΗΣΟΣ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ», «ΗΡΑΚΛΙΣΚΟΣ», ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ, «ΧΡΗΣΜΟΙ ΣΙΒΥΛΛΙΑΚΟΙ», «ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΕΡΕΧΘΕΥΣ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΕΘΝΙΚΑ», ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ, «CONSTANTINOPLE ANCIENT AND MODERN WITH EXCURSIONS TO THE SHORES AND ISLANDS OF THE ARCHIPELAGO AND THE TROAD», JAMES DALLAWAY, «DE DEIS GENTIUM», G. GIRALDI, «ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ», ΤΥΡΤΑΙΟΣ, «ETYMOLOGICAL DICTIONNARY OF THE LATIN LANGUAGE», F. E. VALPY, «ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΙ», ΒΑΚΧΥΛΙΔΗΣ, «ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ», ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ, « ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΤΑ ΖΩΑ ΙΣΤΟΡΙΩΝ», ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, «Η ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΝΑΩΝ ΚΑΙ ΙΕΡΩΝ ΣΕ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΟΧΡΙΣΤΑΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ», ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, «ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ», ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΖΟΣ ΡΑΓΚΑΒΗΣ, «ΕΙΚΟΝΕΣ», ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ Ο ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου