Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

ΤΑ ΠΡΟΣΩΝΥΜΙΑ ΤΩΝ ΘΕΩΝ, ΑΘΗΝΑ (ΜΕΡΟΣ 4ον, Ν-Π)

Συνεχίζει ὁ Ἀθανάσιος Σταγειρίτης στὴν «Ὠγυγία ἤ ἀρχαιολογία» (τομ. Β', κεφ. Δ') περὶ τῆς Ἀθηνᾶς : 

«...Ἦλθεν ὁ Ποσειδῶν εἰς τὴν Ἀττικὴν πρῶτος καὶ κτυπήσας μὲ τὴν τρίαιναν εἰς τὴν μέσην τῆς Ἀκροπόλεως τῶν Ἀθηνῶν, ἔκαμε θάλασσαν, διὰ μαρτυρίαν, τὴν ὁποία ὠνόμαζον ὕστερον Ἐρεχθηΐδα· ἐλθοῦσα δὲ ὕστερον καὶ ἡ Ἀθηνᾶ ἐφύτευσεν ἐλαίαν, ἡ ὁποία ἐσώζετο ἔπειτα εἰς τὸ Πανδρόσιον, Ἱερὰ Ἐλαία ὀνομαζομένη· ἔπειτα ἐκάλεσε μάρτυρα τὸν Κέκροπα, ὁ ὁποῖος ἐβασίλευε τότε ἐκεῖ. Ὅθεν ἦλθον εἰς μεγάλην φιλονεικίαν μὲ τὸν Ποσειδῶνα, ὥστε ὁ Ζεὺς ἔταξε κριτάς, οὐχὶ τὸν Κέκροπα καὶ Κραναόν, ἤ τὸν Ἐρεχθέα, ὡς εἶπον τινές, ἀλλὰ τοὺς δώδεκα θεοὺς νὰ κρίνωσι τὴν διαφορὰν εἰς τὸν Ἄρειον Πάγον· ἐκέρδησεν ὅμως τὴν κρίσιν ἡ Ἀθηνᾶ, ἐπειδὴ εἶχε μάρτυρα τὸν Κέκροπα· ὅθεν ὠνόμασε τὴν πόλιν ἀφ' ἑαυτῆς· ὁ δὲ Ποσειδῶν ὁργισθεὶς ἐπλημμύρισε ὅλον τὸ Θριάσιον Πεδίον καὶ ἔκαμε ὕφαλον τὴν Ἀττικήν. 

(Ἡ φιλονεικία Ἀθηνᾶς καὶ Ποσειδῶνος ἀπεικονίζετο στὸ Δυτικὸν Ἀέτωμα τοῦ Παρθενῶνος, τὸ ὁποῖον διεσώζετο μέχρι τὸ 1674, ποὺ τὸ σχεδίασε ὁ J. Carrey. Μετὰ τὶς ὀβίδες τοῦ Μοροζίνι καὶ τὸν ἀκρωτηριασμὸν τῶν γλυπτῶν ἀπὸ τὸν Ἔλγιν, δυστυχῶς ἀρκετὰ ἀγάλματα κομματιάστηκαν, κατεστράφησαν, ἐκλάπησαν... ) 

Κατ' ἄλλους δὲ οἱ Θεοὶ ὑπεσχέθησαν τὴν πόλιν εἰς ἐκεῖνον, ὅστις δείξῃ τί δῶρον ὠφελιμώτερον εἰς τοὺς ἀνθρώπους· ὅθεν ὁ Ποσειδῶν ἐκτύπησε μὲ τὴν τρίαινα τὴν θάλασσαν καὶ ἐξῆλθεν ὁ ἵππος· ἡ δὲ Ἀθηνᾶ ἐκτύπησε τὴν γῆν μὲ τὸ δόρυ καὶ ἐξῆλθεν ἡ Ἐλαία, τὴν ὁποίαν προετίμησαν οἱ Θεοί, διότι ἦταν σύμβολον εἰρήνης. 

Κατ' ἄλλους δέ, ἐν ᾧ οἱ Ἀθηναῖοι ἐστοχάζοντο πῶς νὰ ὀνομάσωσι τὴν πόλιν αὐτῶν, ἐφάνη ἐξαίφνης εἰς ἕν μέρος τῆς Ἀκροπόλεως πηγὴ ὕδατος καὶ εἰς ἄλλο ἐλαία, εἰς τὸν αὐτὸν καιρόν. Ὅθεν ὁ Κέκροψ μὴ έννοῶν τί σημαίνουσι ταῦτα, ἠρώτησε τὸ μαντεῖον, τὸ ὁποῖον ἀπεκρίθη, ὅτι τὸ ὕδωρ σημαίνει τὸν Ποσειδῶνα καὶ ἡ ἐλαία τὴν Ἀθηνᾶν καὶ ὅτι πρέπει νὰ ἐκλέξωσιν οἱ ἐγκάτοικοι ὅποιον θέλουσι καὶ νὰ ὀνομάσουν τὴν πόλιν ἀπ' αὐτοῦ. 

Ἐσύναξε λοιπὸν ὁ Κέκροψ ὅλους τοὺς ἐγκατοίκους ἄνδρας τε καὶ γυναῖκας, διὰ νὰ γένῃ ἡ ἐκλογὴ κατὰ ψήφους· ἐπειδὴ τότε ἐψήφιζον καὶ αἱ γυναῖκες. Καὶ οἱ μὲν ἄδρες ἐψήφισαν ὅλοι διὰ τὸν Ποσειδῶνα, αἱ δὲ γυναῖκες διὰ τὴν Ἀθηνᾶν· καὶ ἐπειδὴ εὑρέθη μία ψῆφος τῶν γυναικῶν περισσοτέρα, ὑπερίσχυσαν αἱ γυναῖκες καὶ ἐκλέχθη ἡ Ἀθηνᾶ. 

Ἀγανακτήσας δὲ ὁ Ποσειδῶν ἐπλημμύρισε τὴν Ἀττικήν· ὅθεν ὕστερον οἱ Ἀθηναῖοι διώρισαν τρεῖς παιδείας εἰς τὰς γυναῖκας, διὰ νὰ ἐξιλεώσωσι τὸν Ποσειδῶνα. Πρῶτον μὲν νὰ μὴ ψηφίζωσι πλέον εἰς τὰς συνελεύσεις· δεύτερον, νὰ μὴ ὀνομάζωνται τὰ τέκνα ἀπὸ τῶν γυναικῶν, ἀλλ' ἀπὸ τῶν ἀνδρῶν· τρίτον, νὰ μὴν ὑπογράφωνται ποτὲ Ἀθηναῖαι». 

(Παρθενῶν) 

Μερικὰ ἀκόμα προσωνύμια τῆς θεᾶς εἶναι καὶ τὰ ἑξῆς : 

164. Ναρκαία: ἀμφιβ. σημασίας. Ἀπὸ τὸν Ναρκαῖον, υἰὸν τοῦ Ναρκίσσου. Ναρκαῖος εἶναι καὶ ὁ ἄκαμπτος. 

165. Νεδουσία: Ἀπὸ τὸν ποταμὸν Νέδα τῆς Πελοποννήσου. 

166. Νηίθ: ἡ Ἀθηνᾶ ἐν Αἰγύπτῳ, βλ. «Τίμαιος», 21ε, Πλάτων.

«Νηΐθ, ἡ Ἀθηνᾶ παρ' Αἰγυπτίοις», Ἡσύχιος.  

167. Νίκη: κυρίως παρ' Ἀθηναῖοις: 

«Νίκης Ἀθηνᾶς ξόανον ἄπτερον, ἔχον ἐν μὲν τῇ δεξιᾷ ῥόαν, ἐν δὲ τῇ εὐωνύμῳ κράνος, ἐτιμᾶτο παῤ Ἀθηναίοις», Λεξικὸν τῶν 10 ῥητόρων, Ἁρποκρατίων. 

168. Νικηφόρος: ἡ φέρουσα τὴν νίκην. «Νικηφόρια, ἀγὼν τῇ Ἀθηνᾷ τῇ νικηφόρῳ». 

«Ἑορτὴ μὲ ἀγῶνες ποὺ θεσπίστηκε πρὸς τιμὴν τῆς Νικηφόρου Ἀθηνᾶς ἀπὸ τὸν Εὐμένη Β' στὴν Πέργαμον», LSJ. 

«Τριτογένεια, λύτειρα κακῶν, νικηφόρε δαῖμον», Ὀρφ. ὕμν, Ἀθηνᾶς, 13.

169. Ξανθή: «Παλλάδι ξανθᾷ μέλει», Βακχυλίδης. 

170. Ξενία/ Ξένη: ἀπὸ τοὺς Λάκωνες. 

171. Ὀβριμόθυμος: ἡ ἔχουσα ὄβριμον, ἰσχυρὸν θυμόν, ἡ ὁρμητική, < ὄβριμος + θυμός. Ὄβριμος ἐκ τοῦ ἐπιτατικοῦ ὀ + βριθύς ( =βαρύς). 

«Παλλὰς μουνογενές...ὀβριμόθυμε», Ὀρφ. ὕμν. Ἀθηνᾶς, 2. 

172. Ὀβριμοπάτρη: ἡ ἔχουσα ἰσχυρὸν πατέρα. 

«ὀβριμοπάτρη, Παλλάς, Τριτογένεια», Ὕμνος εἰς Ἀθηνᾶ, Η', 7,3, Πρόκλος. 

173. Ὄγκα/ Ὀγκαίη/  Ὄγγα: ἡ ἐν Θήβαις Ἀθηνᾶ, λατρευομένη ὡς Παλλὰς Ὄγκα ( < ὀγκηθμός, ὅταν ὁ Κάδμος ἀναζητοῦσε τὴν Εὐρώπη ἔφτασε στὴν Φωκίδα, ὅπου ὁ βασιλεὺς Πελαγὼν τοῦ ἔδωσε μία ἀγελάδα κι ἐκεῖ ὅπου σταμάτησε ἡ ἀγελὰς ἔκτισε τὴν Θῆβα. Ἐκεῖ θέλοντας νὰ θυσιάσει στὴν Ἀθηνᾶ ἔστειλε τοὺς συντρόφους του νὰ φέρουν νερὸ ἀπὸ τὴν Κασταλία πηγὴ ἤ Δίρκη πήγη, ἡ ὁποία ἦταν ἀφιερωμένη στὸν Ἄρη. Ὅμως τὴν πηγὴ ἐφύλαττε ὁ Ἰσμένιος δράκων καὶ σκότωσε τοὺς συντρόφους του. Ὁ Κάδμος τότε σκότωσε τὸν δράκοντα τοῦ Ἄρεως καὶ κατόπιν συμβουλῆς τῆς Ἀθηνᾶς, ἔσπειρε τὰ δόντια του ὄφεως, ἐκ τῶν ὁποίων ἐφύτρωσαν οἱ Σπαρτοί, βλ. Διονυσιακα, 5,7, Νόννος. 

«Ὄγγα Ἀθηνᾶ, ἐν Θήβαις, ἐπιχώριον ἐπώνυμον ἔχουσα», Ἡσύχιος. 

«Ἐκ γεωγραφικῶν δὲ θέσεων ἐλέγετο...Ὄγκα ἐν Θήβαις», Λεξ. ἑλλην. ἀρχαιολ., Ἀλ. Ῥαγκαβής. 

174. Ὀλβιοδώτρα/ Ὀλβιοδῶτις/ Ὀλβιοδότις: ἡ δίδουσα ὄλβον. 

175. Ὀμβρίμη/ Ὀμβριμοδότις: Ἡ δίδουσα ὄμβρον, ὡς ὁ πατήρ της ὁ Ὄμβριος Ζεύς. 

176. Ὀξυδερκής: ἡ ὀξέως δερκομένη ( =ὁρῶσα), λατρευομένη ἐν Ἄργει. 

177. Ὁπλόσμιος: ἡ ἔνοπλος, «Ὁπλόσμιος, ὡς προσωνυμία τῆς Ἥρας καὶ τῆς Ἀθηνᾶς στὴν Πελοπόννησον», LSJ. 

178. Ὁπλοχαρής: ἡ τοῖς ὅπλοις χαίρουσα.

179. Ὀπτιλέτις/ Ὀπτιλῖτις: ἡ κατοπτεύουσα, < ὀπτίλος =ὀφθαλμός. 

«Λυκοῦργος ἱδρύσατο τῆς Ἀθηνᾶς ἱερόν, ἣν Ὀπτιλῖτιν προσηγόρευσε», Λυκοῦργος, 11, Πλούταρχος. 

180. Ὁρμάστειρα: ἡ διὰ τῆς ὁρμῆς της τείρουσα τοὺς ἐναντίους. 

181. Ὁρμητείρα: «ὁρμήτειρα, φίλοιστρε κακοῖς, ἀγαθοῖς δὲ φρόνησις», Ὀρφ. ὕμν, Ἀθηνᾶς, 9.

182. Ὀφθαλμῖτις: ὡς ἐπίσκοπος τῶν Ἀθηνῶν. 

(Πρόμαχος Ἀθηνᾶ) 

183. Παιανία/ Παιωνία: λατρευομένη ἐν Πειραιεῖ, ὡς ἰατρός (κατὰ τὸ Ἀπόλλων Παιώνιος). 

Παιώνιον δέ, νοσοκομεῖον ἐν Πειραιεῖ. Καὶ οἱ Λατῖνοι τὴν ἐλάτρευσαν ὡς «Minerva Medica». ( Ἡ λέξις «Minerva» ἐκ τοῦ «μένος» καὶ ἡ λέξις «Medica» ἐκ τοῦ λατ. medeor = θεραπεύω, ὅπερ ἐκ τοῦ μέδω =σκέπτομαι, φροντίζω)

«Παιωνία ( = Ὑγεία), Σώτειρα, Λαοσσόη», Λεξ. ἑλλην. ἀρχαιολ., Ἀλ. Ῥαγκαβής. 

184. Παλλάς/ Παλλαντιάς: ὡς πάλλουσα τὰ ὅπλα της καὶ ὡς ὁρμητικῶς, μὲ παλμόν, ἀναπηδήσασα πάνοπλος ἐκ τῆς κεφαλῆς τοῦ Διός. Ὁ  Ἡσύχιος ἐτυμολογεῖ «Παλλάς Ἀθηνᾶ, ἡ παίουσα τοὺς αὐλούς». 

«Παλλὰς Ἀθήνη», Ἰλιάς, Α', 400/ Δ', 78/ 541/ Ε', 1/ 61/ 121/ 256/ 840/ 856/ Ζ', 311/ Λ', 438/ Ο', 614/ Σ', 217/ 311/ 516/ Υ', 33/ 146/ 314/ Φ', 290/ 408/ Χ', 270/ 276/ Ψ', 771/ Ὀδύσσεια, α', 125/ 252/ 327/ β', 405/ γ', 29/ 222/ 385/ δ', 289/ 828/ ζ', 233/ 328/ η', 37/ θ', 7/ λ', 547/ ν', 190/ 252/ 371/ ο', 1/ π', 298/ τ', 33/ υ', 345/ ψ', 160/ ω', 520/ 547/ Ἀσπὶς Ἡρακλέους, 126, Ἡσίοδος/ Ὀρφ. ὕμν. Ἀθηνᾶς, 1. 

«Παλλάδ’ Ἀθηναίην», Ἰλιάς, Α', 200/ Ε', 510/ Ὀδύσσεια, γ', 42/ ν', 300/ . 

«Παλλάδ’ Ἀθηναίην ἐρυσίπτολιν», Ὁμηρ. ὕμν. εἰς Ἀθηνᾶν, 11, 1. 

«Παλλάδ’ Ἀθηναίην κυδρὴν», Ὁμηρ. ὕμν. εἰς Ἀθηνᾶν, 18, 1. 

«Παλλὰς Ἀθηναίη», Ὁμηρ. ὕμν. εἰς Ἀθηνᾶν, 18, 16. 

185. Παλλήνη/ Παλληνίς: ἡ Ἀθηνᾶ ἐν Παλλήνῃ (  < Πάλλας). 

«Παλληνίς, ἡ Ἀθηνᾶ, ἐν Χαλκίδι», Ἡσύχιος. 

186. Παναχαιΐς: ὡς θεὰ ἁπάντων τῶν Ἀχαιῶν, τῶν Παναχαιῶν, τῶν Πανελλήνων, ὡς ἀναφέρει καὶ ὁ Ὅμηρος.

«Ἀχαία καὶ Παναχαιῒς ἐν Ἀχαΐᾳ», Λεξ. ἑλλην. ἀρχαιολ., Ἀλ. Ῥαγκαβής. 

187. Πάνδροσος: ἴσως ἐπειδὴ ἀνέθεσεν εἰς τὴν Πάνδροσον τὴν φύλαξιν τοῦ Ἐριχθονίου. 

188. Πανία: ἡ τοὺς πάντας ὁδηγοῦσα. Πανία ἐλέγετο ἀπὸ τοὺς Ἀργείους. 

189. Παρεία: ἀπὸ τοὺς Λάκωνες. 

(Ἀθηνᾶ Παρθένος) 

190. Παρθένος: ὡς ἄγαμος καὶ φυγόλεκτρος.  

«παρθένον αἰδοίην ἐρυσίπτολιν ἀλκήεσσαν Τριτογενῆ», Ὁμηρ. ὕμν., εἰς Ἀθηνᾶν, 18, 3. 

191. Πελεμαιγίς/ Πελέμαιγις: ὡς πελεμίζουσα ( =πάλλουσα) τὴν αἰγίδα της.

192. Περίφρων: ὡς διαθέτουσα περίσσιαν φρόνησιν.

194. Περσέπολις: ὡς ἐκπορθοῦσα πόλεις: «Παλλάδα Περσέπολιν δεινάν», Νεφέλαι, 968, Ἀριστοφάνης. 

193. Πηνῖτις/ Πανῖτις: Ἐν καιρῷ εἰρήνης ἐργάζεται εἰρηνικὰ ἔργα. Διδάσκει τὴν τεκτονικήν, τὴν χρυσοχοϊκήν, τὴν ὑφαντουργικήν, βλ. καὶ Ἐργάνη. 

195. Πολεμηδόκος/Πολεμοδόκος: ἡ δεχομένη εὐχαρίστως τὸν πόλεμον.

196. Πολεμητόκος: ἡ πόλεμον τεκοῦσα. Πρβλ.: «πόλεμος δίκαιος, εἰρήνης αἰσχρᾶς αἱρετώτερος». 

«πολεμήτοκε μῆτι», Ὀρφ. ὕμν, Ἀθηνᾶς, 10.

197. Πολεμοκλόνος: ἡ ἐγείρουσα κλονισμὸν πολέμου. 

«Παλλὰς μουνογενές...πολεμοκλόνος», Ὀρφ. ὕμν. Ἀθηνᾶς, 2. 

198. Πολιάς/ Πολιᾶτις/ Πολιοῦχος: ὡς προστάτις τῆς πόλεως. Ὑπῆρχε ναὸς μὲ τὴν ὀνομασία αὐτὴ στὸν βράχο τῆς Ἀκροπόλεως. Ἐντὸς τοῦ ναοῦ βρισκόταν ἄγαλμα ποὺ οἱ παλαιότεροι ἔλεγαν ὅτι εἶχε πέσει ἀπὸ τὸν οὐρανόν. Ἐπίσης ὑπῆρχε καὶ μιὰ ἄσβηστη φωτιὰ ποὺ ἔκαιγε ὅλο τὸ ἔτος. Ἔσβηνε στὸ τέλος κάθε ἔτους γιὰ νὰ ὰνάψει καὶ πάλι τὴν πρώτη ἡμέρα τοῦ ἑπομένου ἔτους.

199. Πολύβουλος: ὡς σοφή, ἡ ἔχουσα πολλὲς βουλές =σκέψεις. 

«πολύβουλος Ἀθήνη», Ἰλιάς, Ε', 260. 

200. Πολυεργός: ὡς προστάτις πολλῶν ἔργων, πολεμικῶν καὶ εἰρηνικῶν.

201. Πολυλλίστη: ἡ ὑπὸ πολλῶν ἱκετευομένη (λίσσομαι =ἱκετεύω). 

«γλαυκώφ’, εὑρεσίτεχνε, πολυλλίστη βασίλεια», Ὀρφ. ὕμν, Ἀθηνᾶς, 14.

202. Πολύμητις: ἡ πολὺ σοφή, < μῆτις =σοφία. 

«γλαυκῶπιν πολύμητιν», Ὁμηρ. ὕμν. εἰς Ἀθηνᾶν, 18, 2. 

203. Πολύολβος: ἡ πολὺν ὄλβον ( =πλούτη) φέρουσα καὶ διαθέτουσα. 

«Γοργοφόνος, φυγόλεκτρε, τεχνῶν μῆτερ πολύολβε», Ὀρφ. ὕμν, Ἀθηνᾶς, 8. 

204. Πότνια: σεβαστή, < πόσις =ὁ σεβαστός, ὁ σύζυγος, ἐξ οὗ καὶ τὸ «boss». 

«πότνι’ Ἀθηναίη ἐρυσίπτολι», Ἰλιάς, Ζ', 305. 

«ἀτρυτώνην πότνιαν», Θεογονία, 926, Ἡσίοδος. 

205. Πρόβουλος: ἡ σκεπτομένη ἐγκαίρως. 

206. Πρόμαχος/ Προμαχόρμα: μάχεται πρώτη ὁδηγοῦσα τὸν στρατόν, ὡς ἐν Μαραθῶνι. Προμαχόρμα, πρόμαχος καὶ ὁρμητική. 

207. Πρόνοια: ὡς σοφή, προνοεῖ. Εἰδικώτερον: «προενόησεν ὅπως τέκῃ ἡ Λητώ», Σουΐδας. Καὶ ἀπὸ τὸν λόφον Πρόναον, πλησίον τῆς Θῆβας. 

208. Προναία: «διὰ τὸ πρὸ τοῦ ναοῦ τοῦ ἐν Δελφοῖς Ἀπόλλωνος ἱστᾶναι». 

«Προναίας, Ἀθηνᾶς τέμενος ἐν Δελφοῖς», Ἡσύχιος. 

209. Πτολίπορθος: ἡ τὰς πόλεις καὶ τὰ πτολίεθρα ἐκπορθοῦσα.

210. Πυλαία/ Πυλαΐτις/ Πυλαίμαχος: ἡ ὁρμῶσα εἰς τὰς πύλας ἵνα φυλάξῃ αὐτάς. 

«Παλλάδος ζηλώμασι τῆς μισονύμφου Λαφρίας Πυλάτιδος», Ἀλεξάνδρα, Λυκόφρων, 355-356. 

«Κλειδοῦχος, Πυλαῖτις διότι κυρίως ἐθεωρεῖτο ὅτι κατεῖχε καὶ ἐφρούρει τὴν Ἀκρόπολιν», Λεξικὸν τῆς ἑλληνικῆς ἀρχαιολογία, Ἀλ. Ῥαγκαβής. 

211. Πυργία: ὡς ἱσταμένη στὸ τεῖχος τοῦ πύργου καὶ φυλάττουσα αὐτόν, βλ. καὶ Ἐπιπυργῖτις. 



Πληροφορίες ἠντλήθησαν ἀπὸ τὰ βιβλία : «Ο ΕΝ ΤΗι ΛΕΞΕΙ ΛΟΓΟΣ», ΑΝΝΑ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, «ΕΛΛΗΝ ΛΟΓΟΣ», ΑΝΝΑ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, «Η ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΩΝ», ΑΝΝΑ ΤΖΙΡΟΠΟΥΛΟΥ-ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, «ΙΛΙΑΣ», ΟΜΗΡΟΣ, «ΟΔΥΣΣΕΙΑ», ΟΜΗΡΟΣ, «ΠΕΡΙ ΚΟΣΜΟΥ», ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, «ΤΙΜΑΙΟΣ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΦΑΙΔΡΟΣ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΟΡΦΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ», «ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΕΡΙΗΓΗΣΙΣ», ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ, «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ», ΛΥΚΟΦΡΩΝ, «ΠΥΘΙΟΝΙΚΟΙ», ΠΙΝΔΑΡΟΣ, «ΟΛΥΜΠΙΟΝΙΚΟΙ», ΠΙΝΔΑΡΟΣ, «ΚΡΑΤΥΛΟΣ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΠΕΡΙ ΙΣΙΔΟΣ ΚΑΙ ΟΣΙΡΙΔΟΣ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΠΕΡΙ ΠΟΤΑΜΩΝ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΜΕΓΑ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟΝ», Ζ. ΚΑΛΛΕΡΓΟΥ, «ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΥΣΙΚΑ», ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, «ΑΝΤΙΓΟΝΗ», ΣΟΦΟΚΛΗΣ, «ΦΙΛΟΚΤΗΤΗΣ», ΣΟΦΟΚΛΗΣ, «ΕΘΝΙΚΑ», ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ, «ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ», ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΣΕΥΣ, «ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ», ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΣ, «ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΑ», ΝΟΝΝΟΣ ΠΑΝΟΠΟΛΙΤΗΣ,  «ΤΙΜΩΝ», ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ, «ΠΕΡΣΑΙ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ, «ΕΠΤΑ ΕΠΙ ΘΗΒΑΣ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ,  «ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΑΡΑΓΓΕΛΜΑΤΑ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΙΣΘΜΙΟΝΙΚΟΙ», ΠΙΝΔΑΡΟΣ, «ΕΡΓΑ ΚΑΙ ΗΜΕΡΑΙ», ΗΣΙΟΔΟΣ, «ΘΕΟΓΟΝΙΑ», ΗΣΙΟΔΟΣ, «ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ», ΣΤΡΑΒΩΝ, «ΙΣΤΟΡΙΑΙ», ΗΡΟΔΟΤΟΣ, «ΛΟΓΟΙ/ ΕΙΣ ΔΙΑ», ΑΙΛΙΟΣ ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ, «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΙΣ», ΑΡΡΙΑΝΟΣ, «ΥΜΝΟΙ ΚΑΙ ΕΠΙΘΑΛΑΜΙΑ», ΣΑΠΦΩ, «ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΙ», ΒΑΚΧΥΛΙΔΗΣ, «ΠΕΛΑΣΓΙΚΑ», Ι. ΘΩΜΟΠΟΥΛΟΣ,  «ΒΙΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ», ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΛΑΕΡΤΙΟΣ, «ΛΕΞΙΚΟΝ ΗΣΥΧΙΟΥ», «ΛΕΞΙΚΟΝ ΣΟΥΪΔΑ», «ΛΕΞΙΚΟΝ LIDDELL- SCOTT», «ANECDOTA GRAECA, I. BEKKER, «DICTIONNAIRE ÉTYMOLOGIQUE DE LA LANGUE LATINE», ERNOUT- MEILLET, «ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΗΘΙΚΑ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΙΩΝ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΙΠΠΕΙΣ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΔΙΑΤΡΙΒΑΙ», ΑΡΡΙΑΝΟΣ, «ΒΑΤΡΑΧΟΙ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΑΙ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΕΥΘΥΔΗΜΟΣ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ», ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, «ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΑΙ», ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΝΑΥΚΡΑΤΙΤΗΣ, «ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΩΝ ΔΕΚΑ ΡΗΤΟΡΩΝ», ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝ, «ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ», ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ, «ΑΙΑΣ», ΣΟΦΟΚΛΗΣ, «ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ», ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ Ο ΡΟΔΙΟΣ, «ΙΚΕΤΙΔΕΣ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ, «ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΕΙ ΤΟΥ ΕΝ ΔΕΛΦΟΙΣ», ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ, «ΠΡΟΣ ΑΥΤΟΛΥΚΟΝ», ΘΕΟΦΙΛΟΣ Ο ΑΝΤΙΟΧΕΥΣ, ΟΜΗΡΙΚΟΙ ΥΜΝΟΙ, «ΗΡΩΙΚΟΣ», ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ, «ΑΣΠΙΣ ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ», ΗΣΙΟΔΟΣ, «ΒΑΚΧΑΙ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΗΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΙ ΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΛΙΒΥΗΣ», ΣΚΥΛΑΞ Ο ΚΑΡΥΑΝΔΕΥΣ, «ΟΡΦΙΚΑ ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΑ», «ΣΥΝΑΓΩΓΗ ΠΑΡΟΙΜΙΩΝ», ΜΙΧΑΗΛ ΑΠΟΣΤΟΛΙΟΣ, «ΕΛΕΝΗΣ ΕΠΙΘΑΛΑΜΙΟΣ», ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ, «ΕΥΡΩΠΗ», ΜΟΣΧΟΣ Ο ΣΥΡΑΚΟΥΣΙΟΣ, «ΙΛΙΟΥ ΑΛΩΣΙΣ», ΤΡΥΦΙΟΔΩΡΟΣ, «ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ ΔΕΣΜΩΤΗΣ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ, «ΡΗΤΟΡΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ», ΔΙΩΝ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ, «ΠΟΛΙΤΕΙΑ», ΠΛΑΤΩΝ, «ΥΜΝΟΙ», ΠΡΟΚΛΟΣ, «ΙΣΤΟΡΙΑΙ», ΠΟΛΥΒΙΟΣ, «ΤΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟΝ», ΚΟΪΝΤΟΣ ΣΜΥΡΝΑΙΟΣ, «ΙΣΤΟΡΙΑΙ», ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ, «ΑΓΑΜΕΜΝΩΝ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ, «ΠΕΡΙ ΘΑΥΜΑΣΙΩΝ ΑΚΟΥΣΜΑΤΩΝ», ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, «ΕΥΜΕΝΙΔΕΣ», ΑΙΣΧΥΛΟΣ, «ΥΜΝΟΣ ΕΙΣ ΔΙΑ», ΚΛΕΑΝΘΗΣ, «ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΕΠΙ ΚΟΛΩΝΩι», ΣΟΦΟΚΛΗΣ, «ΒΙΘΥΝΙΑΚΑ», ΑΡΡΙΑΝΟΣ, «ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ», ΑΛΚΑΙΟΣ Ο ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, «ΑΧΑΡΝΕΙΣ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΟΡΝΙΘΕΣ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΤΡΩΑΔΕΣ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ», ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, «ΡΗΣΟΣ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΠΑΛΑΤΙΝΗ ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ», «ΗΡΑΚΛΙΣΚΟΣ», ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ, «ΧΡΗΣΜΟΙ ΣΙΒΥΛΛΙΑΚΟΙ», «ΑΝΔΡΟΜΑΧΗ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΕΡΕΧΘΕΥΣ», ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ, «ΕΘΝΙΚΑ», ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ, «CONSTANTINOPLE ANCIENT AND MODERN WITH EXCURSIONS TO THE SHORES AND ISLANDS OF THE ARCHIPELAGO AND THE TROAD», JAMES DALLAWAY, «DE DEIS GENTIUM», G. GIRALDI, «ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ», ΤΥΡΤΑΙΟΣ, «ETYMOLOGICAL DICTIONNARY OF THE LATIN LANGUAGE», F. E. VALPY, «ΔΙΘΥΡΑΜΒΟΙ», ΒΑΚΧΥΛΙΔΗΣ, «ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ», ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ, « ΤΩΝ ΠΕΡΙ ΤΑ ΖΩΑ ΙΣΤΟΡΙΩΝ», ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ, «Η ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΝΑΩΝ ΚΑΙ ΙΕΡΩΝ ΣΕ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΟΧΡΙΣΤΑΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ», ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, «ΛΕΞΙΚΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ», ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΖΟΣ ΡΑΓΚΑΒΗΣ, «ΕΙΚΟΝΕΣ», ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ Ο ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ 

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΜΟΥΣΩΝ (ΜΕΡΟΣ 1ον)

Γράφει ὁ Ἀθανάσιος Σταγειρίτης (Ὠγυγία ἤ ἀρχαιολογία, βιβλ. Β', κεφ. Γ') περὶ τῶν Μουσῶν :  «Αἱ Μοῦσαι ἦσαν θυγατέρες, κατὰ μέν τινας, τοῦ δευτέρου, κατὰ δ' ἄλλους τοῦ τρίτου Διὸς καὶ τῆς Μνημοσύνης. Κατ' ἄλλους τοῦ Πιέρου*1 καὶ τῆς Πληΐδος ἤ τῆς Ἀντιόπης. Κατ' ἄλλους τοῦ Οὐρανοῦ καὶ τῆς Γῆς, ἤ τοῦ Αἰθέρος καὶ τῆς Πλουσίας ἤ τοῦ Ἀπόλλωνος ἤ τοῦ Μέμνονος καὶ τῆς Θεσπίας. Φαίνεται ὅμως ὅτι αἱ Μοῦσαι ἦσαν πολλαὶ καὶ διάφοροι, ὅθεν καὶ ἡ διαφορὰ τῶν γονέων, τοῦ ἀριθμοῦ καὶ τῶν ὀνομάτων αὐτῶν· κατ' ἄλλους δὲ, ἦσαν δύω γενέσεις τῶν Μουσῶν καὶ αἱ μὲν πρῶται αἱ θυγατέρες τοῦ Οὐρανοῦ, ἦσαν ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Κρόνου· αἱ δὲ δεύτεραι ἦσαν θυγατέρες τοῦ Διὸς καὶ τῆς Μνημοσύνης, αἱ γνωστόταται καὶ ἐπισημόταται, κατὰ τὴν κοινὴν γνώμην.  Καὶ κατὰ μέν τινας ἦσαν δύω, κατ' ἄλλους δὲ τρεῖς, Μελέτη, Μνήμη καὶ Ἀοιδή*2, ἤ Κηφισός, Βορωσθενὶς καὶ Ἀπολλωνὶς ὀνομαζόμεναι καὶ ἰσάριθμοι μὲ τοὺς τρεῖς τόνους, τρεῖς χρόνους καὶ τρεῖς ἀριθμούς*3. Κατ' ἄλλους δέ, ἦσαν τέσσαρες, Θελ

Η ΓΝΩΜΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΙΝΑΙΔΕΙΑ (ΜΕΡΟΣ 1ον)

Γράφει ὁ Ἀριστοτέλης στὰ «Φυσιογνωμικά» του: « Κιναίδου σημεῖα ( =διακριτικὸ γνώρισμα τοῦ κιναίδου) ὄμμα ( =μάτι, θέα, θέαμα) κατακεκλασμένον ( =μαλθακόν, ἐκθηλυμένον), γονύκροτος ( =αὐτὸς ποὺ τὰ πόδια του ἐχουν κλίσιν καὶ ἀκουμπᾶ τὸ ἕνα γόνατον τὸ ἄλλον, παράγοντας κρότον· προφανῶς ἀπὸ τὸν τρόπο ποὺ κλίνουν τὰ πόδια τους οἱ κίναιδοι γιὰ νὰ ἐπιτύχουν τὴν σεῖσιν/κούνημα τῶν γλουτῶν τους). Ἐγκλίσεις τῆς κεφαλῆς ( =γέρνουν τὸ κεφάλι) εἰς τὰ δεξιά. Αἱ φοραὶ τῶν χειρῶν ὕπτιαι καὶ ἔκλυτοι ( =ἡ φορὰ τῶν χεριῶν τους εἶναι χαλαρή καὶ «ῥίχνεται» πρὸς τὰ πίσω· τὸ σπάσιμον τοῦ καρποῦ ἐν ὀλίγοις), καὶ βαδίσεις διτταί ( =βάδισμα ἀσαφές), ἡ μὲν περινεύοντος ( =κλίνω τὴν μία  πρὸς τὰ δεξιὰ καὶ τὴν ἄλλην πρὸς τὰ ἀριστερά), ἡ δὲ κρατοῦντος τὴν ὀσφύν ( =τὴν μέση κρατοῦντος)… τὰ περὶ τὸ πρόσωπον διεξυσμένα ( =λεῖα, ὁμαλά)… βδελυροὶ καὶ ἀναιδεῖς… οἱ γονύκροτοι κίναιδοι... ὅσοι δὲ ταῖς φωναῖς ἀξείαις ( =ὀξεῖες) μαλακαῖς ( =ἁπαλές) κεκλασμέναις ( =σπασμένες, ἐξασθενημένες, ὄχι βροντερές) διαλέγονται (

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΙΝΔΟΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΣΑΧΛΑΜΑΡΑΣ ( ΣΥΝΟΠΤΙΚΩΣ)

Ἡ ἰνδοευρωπαϊκὴ ἀνοησία εἶναι μία θεωρία γιὰ τὴν ὁποία θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ συζητᾶ ὧρες, ὅπως καὶ γιὰ ὁποιοδήποτε σενάριο ἐπιστημονικῆς φαντασίας. Ὅμως ἐπειδὴ ἔχει πάρει διαστάσεις ἀληθινῆς πανδημίας καὶ δυστυχῶς πλέον τὴν ἔχουν ἀσπαστεῖ καὶ διάφοροι ἔγκριτοι  <<γλωσσολόγοι>> ( τώρα τὸ ποῦ βασίζονται, ἐφόσον οἱ ὅποιες <<ἀποδείξεις>> εἶναι ἀνυπόστατες, ἀτεκμηρίωτες καὶ ἀβάσιμες, ἔγκειται μᾶλλον στὰ πλαίσια τῆς συγχρόνου ἐπιστημονικότητος! ), καλὸ εἶναι νὰ γίνει μία συνοπτικὴ παρουσίασις τοῦ πῶς ξεκίνησε καὶ καθιερώθηκε αὐτὸ τὸ ψεῦδος γιὰ τὴν γλῶσσα μας. Τουλάχιστον νὰ μὴν ἀναρωτιοῦνται οἱ περισσότεροι τί σημαίνει αὐτό τὸ <<Ι.Ε>>, <<σανσ.>>, παλαιότερα <<ἰαπετ.>>,  ποὺ συνοδεύει τὰ λήμματά μας μὲ τὴν ἀκατανόητη, μηδέποτε ὀμιλουμένη καὶ γεγραμμένη ῥίζα, ἡ ὁποία συμπληρώνει τὴν ἐτυμολογικὴ αὐτὴ παρωδία! Ἡ ἐν λόγῳ θεωρία προῆλθε ἀπὸ τὴν παρατήρησιν ὅτι οἱ ἀρχαῖες καὶ νεώτερες  γλῶσσες (σανσκριτική, ἑλληνική, κελτική, λατινική, γ