Τὸ ἀρχεῖον ἐδῶ : ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ (ΜΕΡΟΣ 2ον, 180-253)
ΤΟ ΣΧΕΔΙΟΝ ΤΗΝ ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗΣ ΓΙΑ ΝΑ ΛΗΞΕΙ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΧΕΙ ΑΝΑΛΥΘΕΙ. ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΠΡΟΤΟΥ ΤΟ ΕΦΑΡΜΟΣΟΥΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΩΣΟΥΝ ΟΡΚΟΥΣ. ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Η ΟΡΚΩΜΟΣΙΑ.
ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΝ
(Λαμπιτῶ
οὐχ ἇς πόδας κ᾽ ἔχωντι ταὶ τριήρεες,
καὶ τὠργύριον τὤβυσσον ᾖ πὰρ τᾷ σιῷ.
Λυσιστράτη
ἀλλ᾽ ἔστι καὶ τοῦτ᾽ εὖ παρεσκευασμένον· 175
καταληψόμεθα γὰρ τὴν ἀκρόπολιν τήμερον.
ταῖς πρεσβυτάταις γὰρ προστέτακται τοῦτο δρᾶν,
ἕως ἂν ἡμεῖς ταῦτα συντιθώμεθα,
θύειν δοκούσαις καταλαβεῖν τὴν ἀκρόπολιν).
Λαμπιτῶ
παντᾷ κ᾽ ἔχοι, καὶ τᾷδε γὰρ λέγεις καλῶς. 180
Λυσιστράτη
τί δῆτα ταῦτ᾽ οὐχ ὡς τάχιστ᾽ ὦ Λαμπιτοῖ
ξυνωμόσαμεν, ὅπως ἂν ἀῤῥήκτως ἔχῃ;
Λαμπιτῶ
πάρφαινε μὰν* τὸν ὅρκον, ὡς ὀμιόμεθα.
Λυσιστράτη
καλῶς λέγεις. ποῦ ᾽σθ᾽ ἡ Σκύθαινα*; ποῖ* βλέπεις;
θὲς ἐς τὸ πρόσθεν ὑπτίαν τὴν ἀσπίδα, 185
καί μοι δότω τὰ τόμιά τις.
Κλεονίκη
Λυσιστράτη
τίν᾽ ὅρκον ὁρκώσεις ποθ᾽ ἡμᾶς;
Λυσιστράτη
ὅντινα;
εἰς ἀσπίδ᾽, ὥσπερ φάσ᾽ ἐν Αἰσχύλῳ ποτέ*,
μηλοσφαγούσας*.
Κλεονίκη
μὴ σύ γ᾽ ὦ Λυσιστράτη
εἰς ἀσπίδ᾽ ὀμόσῃς μηδὲν εἰρήνης πέρι. 190
Λυσιστράτη
τίς ἂν οὖν γένοιτ᾽ ἂν ὅρκος;
Κλεονίκη
εἰ λευκόν ποθεν
ἵππον* λαβοῦσαι τόμιον ἐντεμοίμεθα.
Λυσιστράτη
ποῖ λευκὸν ἵππον;
Κλεονίκη
ἀλλὰ πῶς ὀμούμεθα
ἡμεῖς;
Λυσιστράτη
ἐγώ σοι νὴ Δί᾽, ἢν βούλῃ, φράσω.
θεῖσαι μέλαιναν κύλικα μεγάλην ὑπτίαν, 195
μηλοσφαγοῦσαι Θάσιον οἴνου σταμνίον
ὀμόσωμεν ἐς τὴν κύλικα μὴ ᾽πιχεῖν ὕδωρ.
Λαμπιτῶ
φεῦ δᾶ τὸν ὅρκον ἄφατον ὡς ἐπαινίω.
Λυσιστράτη
φερέτω κύλικά τις ἔνδοθεν καὶ σταμνίον.
Μυῤῥίνη
ὦ φίλταται γυναῖκες, <ὁ> κεραμεὼν ὅσος. 200
Κλεονίκη
ταύτην μὲν ἄν τις εὐθὺς ἡσθείη λαβών.
Λυσιστράτη
καταθεῖσα ταύτην προσλαβοῦ μοι τοῦ κάπρου.
δέσποινα Πειθοῖ καὶ κύλιξ φιλοτησία,
τὰ σφάγια δέξαι ταῖς γυναιξὶν εὐμενής.
Κλεονίκη
εὔχρων γε θαἶμα κἀποπυτίζει καλῶς. 205
Λαμπιτῶ
καὶ μὰν ποτόδδει* γ᾽ ἁδὺ* ναὶ τὸν Κάστορα.
Μυῤῥίνη
ἐᾶτε πρώτην μ᾽ ὦ γυναῖκες ὀμνύναι.
Κλεονίκη
μὰ τὴν Ἀφροδίτην οὔκ, ἐάν γε μὴ λάχῃς.
Λυσιστράτη
λάζυσθε πᾶσαι τῆς κύλικος ὦ Λαμπιτοῖ·
λεγέτω δ᾽ ὑπὲρ ὑμῶν μί᾽ ἅπερ ἂν κἀγὼ λέγω· 210
ὑμεῖς δ᾽ ἐπομεῖσθε ταὐτὰ κἀμπεδώσετε.
οὐκ ἔστιν οὐδεὶς οὔτε μοιχὸς οὔτ᾽ ἀνήρ--
Κλεονίκη
οὐκ ἔστιν οὐδεὶς οὔτε μοιχὸς οὔτ᾽ ἀνήρ--
Λυσιστράτη
ὅστις πρὸς ἐμὲ πρόσεισιν ἐστυκώς. λέγε.
Κλεονίκη
ὅστις πρὸς ἐμὲ πρόσεισιν ἐστυκώς. παπαῖ 215
ὑπολύεταί μου τὰ γόνατ᾽ ὦ Λυσιστράτη.
Λυσιστράτη
οἴκοι δ᾽ ἀταυρώτη* διάξω τὸν βίον--
Κλεονίκη
οἴκοι δ᾽ ἀταυρώτη διάξω τὸν βίον--
Λυσιστράτη
κροκωτοφοροῦσα καὶ κεκαλλωπισμένη,--
Κλεονίκη
κροκωτοφοροῦσα καὶ κεκαλλωπισμένη,-- 220
Λυσιστράτη
ὅπως ἂν ἁνὴρ ἐπιτυφῇ μάλιστά μου·
Κλεονίκη
ὅπως ἂν ἁνὴρ ἐπιτυφῇ μάλιστά μου·
Λυσιστράτη
κοὐδέποθ᾽ ἑκοῦσα τἀνδρὶ τὠμῷ πείσομαι.
Κλεονίκη
κοὐδέποθ᾽ ἑκοῦσα τἀνδρὶ τὠμῷ πείσομαι.
Λυσιστράτη
ἐὰν δέ μ᾽ ἄκουσαν βιάζηται βίᾳ,-- 225
Κλεονίκη
ἐὰν δέ μ᾽ ἄκουσαν βιάζηται βίᾳ,--
Λυσιστράτη
κακῶς παρέξω κοὐχὶ προσκινήσομαι.
Κλεονίκη
κακῶς παρέξω κοὐχὶ προσκινήσομαι.
Λυσιστράτη
οὐ πρὸς τὸν ὄροφον ἀνατενῶ τὼ Περσικά*.
Κλεονίκη
οὐ πρὸς τὸν ὄροφον ἀνατενῶ τὼ Περσικά. 230
Λυσιστράτη
οὐ στήσομαι λέαιν᾽ ἐπὶ τυροκνήστιδος.
Κλεονίκη
οὐ στήσομαι λέαιν᾽ ἐπὶ τυροκνήστιδος.
Λυσιστράτη
ταῦτ᾽ ἐμπεδοῦσα μὲν πίοιμ᾽ ἐντευθενί·
Κλεονίκη
ταῦτ᾽ ἐμπεδοῦσα μὲν πίοιμ᾽ ἐντευθενί·
Λυσιστράτη
εἰ δὲ παραβαίην, ὕδατος ἐμπλῇθ᾽ ἡ κύλιξ. 235
Κλεονίκη
εἰ δὲ παραβαίην, ὕδατος ἐμπλῇθ᾽ ἡ κύλιξ.
Λυσιστράτη
συνεπόμνυθ᾽ ὑμεῖς ταῦτα πᾶσαι;
Πᾶσαι
νὴ Δία.
Λυσιστράτη
φέρ᾽ ἐγὼ καθαγίσω τήνδε.
Κλεονίκη
τὸ μέρος γ᾽ ὦ φίλη,
ὅπως ἂν ὦμεν εὐθὺς ἀλλήλων φίλαι.
Λαμπιτῶ
τίς ὡλολυγά; 240
Λυσιστράτη
τοῦτ᾽ ἐκεῖν᾽ οὑγὼ ᾽λεγον·
αἱ γὰρ γυναῖκες τὴν ἀκρόπολιν τῆς θεοῦ
ἤδη κατειλήφασιν. ἀλλ᾽ ὦ Λαμπιτοῖ
σὺ μὲν βάδιζε καὶ τὰ παρ᾽ ὑμῶν εὖ τίθει,
τασδὶ δ᾽ ὁμήρους κατάλιφ᾽ ἡμῖν ἐνθάδε·
ἡμεῖς δὲ ταῖς ἄλλαισι ταῖσιν ἐν πόλει 245
ξυνεμβάλωμεν εἰσιοῦσαι τοὺς μοχλούς.
Κλεονίκη
οὔκουν ἐφ᾽ ἡμᾶς ξυμβοηθήσειν οἴει
τοὺς ἄνδρας εὐθύς;
Λυσιστράτη
ὀλίγον αὐτῶν μοι μέλει.
οὐ γὰρ τοσαύτας οὔτ᾽ ἀπειλὰς οὔτε πῦρ
ἥξουσ᾽ ἔχοντες ὥστ᾽ ἀνοῖξαι τὰς πύλας 250
ταύτας, ἐὰν μὴ ᾽φ᾽ οἷσιν ἡμεῖς εἴπομεν.
Κλεονίκη
μὰ τὴν Ἀφροδίτην οὐδέποτέ γ᾽· ἄλλως γὰρ ἂν
ἄμαχοι γυναῖκες καὶ μιαραὶ κεκλῄμεθ᾽ ἄν.
...
ΣΧΟΛΙΑ
στ. 183 «πάρφαινε μάν» : ἰων. παράφαινε μέν.
στ. 184 «Σκύθαινα» : «Σκύθας γὰρ καὶ τοξότας ἐκάλουν τοὺς δημοσίους ὑπηρέτας ἀπὸ τῆς ἀρχαίας χρήσεως».
στ. 184 «ποῖ» : πρὸς τὰ ποῦ;
στ. 189 «ὥσπερ φάσ᾽ ἐν Αἰσχύλῳ ποτέ» : Ἐννοεῖ αὐτὸ τὸ χωρίον ἐκ τοῦ ἔργου «Ἑπτὰ ἐπὶ Θῆβας» (42) τοῦ Αἰσχύλου : «ἄνδρες γὰρ ἑπτὰ θούριοι λοχαγέται ταυροσφαγοῦντες εἰς μελάνδετον σάκος».
στ. 188 «μηλοσφαγούσας» : < μῆλα = πρόβατα + σφάζω.
στ. 192 «λευκὸν...ἵππον» : Ὑπαινίσσεται τὸ ἀνδρικὸν μόριον. Φάλης ( < βάλανος =βελανίδι, ὡς ὁμοιάζων μὲ βελανίδι) εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ πολλὰ ὀνόματα τοῦ φαλλοῦ (ἐκ τοῦ βάλλω καὶ πάλλω)· φάλιον δὲ εἶναι τὸ λευκὸ χρῶμα ( < φαλός =λευκός, λαμπερός, ἀπαστράπτων < ἅλιος =ὁ ἥλιος). Ἐπίσης ὡς προαναφέρθη κέλης εἶναι καὶ ὁ ἵππος, ἀλλὰ καὶ τὸ πέος/ πόσθη. Πιθανῶς λοιπὸν ὁ Ἀριστοφάνης κάνει λογοπαίγνιο μὲ τὶς λέξεις «λευκός ἵππος» καὶ δὲν κυριολεκτεῖ.
στ. 206 «ποτόδδει γ' ἁδύ» : < δωρ. ποτί + ὄδδει = ἰων. πρός + ὄζει, ἁδύ =ἰων. ἡδύ.
στ. 217 «ἀταυρώτη διάξω τὸν βίον» : «Ταῦρος» εἶναι ἀκόμη μία λέξις γιὰ τὸ πέος. Μὲ τὸν ὅρον «ἀταυρώτη» ἐννοεῖ τὴν γυνὴ τὴν μὴ συνουσιαζομένη. Ὁ ταῦρος ἄλλωστε γέννησε καὶ τὸ ῥῆμα «τραυώ», ποὺ ἐσφαλμένως γράφεται σήμερα ὡς τραβώ. Τραυώ/ ταυρίζω σημαίνει «ἕλκω», διότι ὁ ταῦρος ἕλκει, σύρει, τραυᾶ, ἀλλὰ ἣ ἐκλαϊκευμένη ἔκφρασις «τραυιέται μὲ τὸν τάδε» κ.ἄ παρόμοιες μὲ τὸ ἴδιο ῥῆμα, διασώζουν καὶ τὴν ἔννοια τοῦ «τραυιέμαι», ὡς συνουσιάζομαι.
στ. 229 «ἀνατενῶ τὰ Περσικά» : σηκώνω τὰ περσικὰ ὑποδήματα, σημαίνει συνουσιάζομαι, προφανῶς ὑπὸ τὴν ἐννοια «σηκώνω τὰ πόδια ψηλά».
Ἡ συνέχεια ἐδῶ : ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ (ΜΕΡΟΣ 3ον, στ. 254-386)
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου