ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ (ΜΕΡΟΣ 4ον, στ. 386-613)

Τὸ ἀρχεῖον ἐδῶ : ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ (ΜΕΡΟΣ 4ον, στ. 386-613)

ΣΤΗΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΚΗΝΗ ΟΙ ΓΕΡΟΝΤΕΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΠΟΥ ΠΗΓΑΝ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΙΝ ΜΕ ΤΗΝ ΦΩΤΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΓΚΑΣΟΥΝ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΕΚΕΙ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΗΨΙΝ, ΔΕΝ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΝΟΥΝ, ΠΑΡΑ ΤΡΩΝΕ ΜΠΟΥΓΕΛΩΜΑ. ΣΤΗΝ ΣΚΗΝΗ ΕΙΣΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΠΡΟΒΟΥΛΟΣ, Ο ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΟΝ ΧΩΡΟΦΥΛΑΞ, ΜΑΖΙ ΜΕ ΣΚΥΘΕΣ ΤΟΞΟΤΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΝΑ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΟΥΝ ΤΟ ΘΕΜΑ. ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΕΚ ΝΕΟΥ ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΕΙΡΟΥ ΓΕΛΙΟΥ... 

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΝ 

(Χορὸς Γερόντων

ἔμπρησον αὐτῆς τὰς κόμας.

Χορὸς Γυναικῶν

σὸν ἔργον ὦχελῷε.

Χορὸς Γερόντων

οἴμοι τάλας.

Χορὸς Γυναικῶν

μῶν θερμὸν ἦν;

Χορὸς Γερόντων

ποῖ θερμόν; οὐ παύσει; τί δρᾷς;

Χορὸς Γυναικῶν

ἄρδω σ᾽ ὅπως ἂν βλαστάνῃς.

Χορὸς Γερόντων

ἀλλ᾽ αὖός εἰμ᾽ ἤδη τρέμων.    385

Χορὸς Γυναικῶν

οὐκοῦν ἐπειδὴ πῦρ ἔχεις, σὺ χλιανεῖς σεαυτόν). 

Πρόβουλος

ἆρ᾽ ἐξέλαμψε τῶν γυναικῶν ἡ τρυφὴ

χὠ τυμπανισμὸς χοἰ πυκνοὶ Σαβάζιοι*,

ὅ τ᾽ Ἀδωνιασμὸς οὗτος οὑπὶ τῶν τεγῶν,

οὗ ᾽γώ ποτ᾽ ὢν ἤκουον ἐν τἠκκλησίᾳ;    390

ἔλεγε δ᾽ ὁ μὴ ὥρασι μὲν Δημόστρατος

πλεῖν ἐς Σικελίαν, ἡ γυνὴ δ᾽ ὀρχουμένη

“αἰαῖ Ἄδωνιν” φησίν, ὁ δὲ Δημόστρατος

ἔλεγεν ὁπλίτας καταλέγειν Ζακυνθίων·

ἡ δ᾽ ὑποπεπωκυῖ᾽ ἡ γυνὴ ᾽πὶ τοῦ τέγους    395

“κόπτεσθ᾽ Ἄδωνιν” φησίν· ὁ δ᾽ ἐβιάζετο

ὁ θεοῖσιν ἐχθρὸς καὶ μιαρὸς Χολοζύγης.

τοιαῦτ᾽ ἀπ᾽ αὐτῶν ἐστιν ἀκόλαστ᾽ ᾄσματα.

Χορὸς Γερόντων

τί δῆτ᾽ ἂν εἰ πύθοιο καὶ τὴν τῶνδ᾽ ὕβριν;

αἳ τἄλλα θ᾽ ὑβρίκασι κἀκ τῶν καλπίδων    400

ἔλουσαν ἡμᾶς, ὥστε θαἰματίδια

σείειν πάρεστιν ὥσπερ ἐνεουρηκότας.

Πρόβουλος

νὴ τὸν Ποσειδῶ τὸν ἁλυκὸν δίκαιά γε.

ὅταν γὰρ αὐτοὶ ξυμπονηρευώμεθα

ταῖσιν γυναιξὶ καὶ διδάσκωμεν τρυφᾶν,    405

τοιαῦτ᾽ ἀπ᾽ αὐτῶν βλαστάνει βουλεύματα.

οἳ λέγομεν ἐν τῶν δημιουργῶν τοιαδί·

“ὦ χρυσοχόε τὸν ορμον ὃν ἐπεσκεύασας,

ὀρχουμένης μου τῆς γυναικὸς ἑσπέρας

ἡ βάλανος* ἐκπέπτωκεν ἐκ τοῦ τρήματος.    410

ἐμοὶ μὲν οὖν ἔστ᾽ ἐς Σαλαμῖνα πλευστέα·

σὺ δ᾽ ἢν σχολάσῃς, πάσῃ τέχνῃ πρὸς ἑσπέραν

ἐλθὼν ἐκείνῃ τὴν βάλανον ἐνάρμοσον.”

ἕτερος δέ τις πρὸς σκυτοτόμον ταδὶ λέγει

νεανίαν καὶ πέος ἔχοντ᾽ οὐ παιδικόν·    415

“ὦ σκυτοτόμε μου τῆς γυναικὸς τοῦ ποδὸς

τὸ δακτυλίδιον ξυμπιέζει τὸ ζυγὸν

ἅθ᾽ ἁπαλὸν ὄν· τοῦτ᾽ οὖν σὺ τῆς μεσημβρίας

ἐλθὼν χάλασον*, ὅπως ἂν εὐρυτέρως ἔχῃ.”

τοιαῦτ᾽ ἀπήντηκ᾽ ἐς τοιαυτὶ πράγματα,    420

ὅτε γ᾽ ὢν ἐγὼ πρόβουλος, ἐκπορίσας ὅπως

κωπῆς ἔσονται, τἀργυρίου νυνὶ δέον,

ὑπὸ τῶν γυναικῶν ἀποκέκλῃμαι ταῖς πύλαις.

ἀλλ᾽ οὐδὲν ἔργον ἑστάναι. φέρε τοὺς μοχλούς,

ὅπως ἂν αὐτὰς τῆς ὕβρεως ἐγὼ σχέθω.    425

τί κέχηνας ὦ δύστηνε; ποῖ δ᾽ αὖ σὺ βλέπεις,

οὐδὲν ποιῶν ἀλλ᾽ ἢ καπηλεῖον σκοπῶν;

οὐχ ὑποβαλόντες τοὺς μοχλοὺς ὑπὸ τὰς πύλας

ἐντεῦθεν ἐκμοχλεύσετ᾽; ἐνθενδὶ δ᾽ ἐγὼ

ξυνεκμοχλεύσω.    430

Λυσιστράτη

μηδὲν ἐκμοχλεύετε·

ἐξέρχομαι γὰρ αὐτομάτη. τί δεῖ μοχλῶν;

οὐ γὰρ μοχλῶν δεῖ μᾶλλον ἢ νοῦ καὶ φρενῶν.

Πρόβουλος

ἄληθες ὦ μιαρὰ σύ; ποῦ ᾽σθ᾽ ὁ τοξότης;

ξυλλάμβαν᾽ αὐτὴν κὠπίσω τὼ χεῖρε δεῖ.

Λυσιστράτη

εἴ τἄρα νὴ τὴν Ἄρτεμιν τὴν χεῖρά μοι    435

ἄκραν προσοίσει δημόσιος ὤν, κλαύσεται.

Πρόβουλος

ἔδεισας οὗτος; οὐ ξυναρπάσει μέσην

καὶ σὺ μετὰ τούτου κἀνύσαντε δήσετον;

Κλεονίκη 

εἴ τἄρα νὴ τὴν Πάνδροσον* ταύτῃ μόνον

τὴν χεῖρ᾽ ἐπιβαλεῖς, ἐπιχεσεῖ πατούμενος.    440

Πρόβουλος

ἰδού γ᾽ἐπιχεσεῖ. ποῦ ᾽στιν ἕτερος τοξότης;

ταύτην προτέραν ξύνδησον, ὁτιὴ καὶ λαλεῖ.

Μυῤῥίνη

εἴ τἄρα νὴ τὴν Φωσφόρον* τὴν χεῖρ᾽ ἄκραν

ταύτῃ προσοίσεις, κύαθον αἰτήσεις* τάχα.

Πρόβουλος

τουτὶ τί ἦν; ποῦ τοξότης; ταύτης ἔχου.    445

παύσω τιν᾽ ὑμῶν τῆσδ᾽ ἐγὼ τῆς ἐξόδου.

Γυνὴ Γ

εἴ τἄρα νὴ τὴν Ταυροπόλον ταύτῃ πρόσει,

ἐκκοκκιῶ σου τὰς στενοκωκύτους* τρίχας.

Πρόβουλος

οἴμοι κακοδαίμων· ἐπιλέλοιφ᾽ ὁ τοξότης.

ἀτὰρ οὐ γυναικῶν οὐδέποτ᾽ ἔσθ᾽ ἡττητέα*    450

ἡμῖν· ὁμόσε χωρῶμεν αὐταῖς ὦ Σκύθαι

ξυνταξάμενοι.

Λυσιστράτη

νὴ τὼ θεὼ γνώσεσθ᾽ ἄρα

ὅτι καὶ παρ᾽ ἡμῖν εἰσι τέτταρες λόχοι

μαχίμων γυναικῶν ἔνδον ἐξωπλισμένων.

Πρόβουλος

ἀποστρέφετε τὰς χεῖρας αὐτῶν ὦ Σκύθαι.    455

Λυσιστράτη

ὦ ξύμμαχοι γυναῖκες ἐκθεῖτ᾽ ἔνδοθεν,

ὦ σπερμαγοραιολεκιθολαχανοπώλιδες,

ὦ σκοροδοπανδοκευτριαρτοπώλιδες,

οὐχ ἕλξετ᾽, οὐ παιήσετ᾽, οὐκ ἀράξετε;

οὐ λοιδορήσετ᾽, οὐκ ἀναισχυντήσετε;    460

παύσασθ᾽, ἐπαναχωρεῖτε, μὴ σκυλεύετε.

Πρόβουλος

οἴμ᾽ ὡς κακῶς πέπραγέ μου τὸ τοξικόν.

Λυσιστράτη

ἀλλὰ τί γὰρ ᾤου; πότερον ἐπὶ δούλας τινὰς

ἥκειν ἐνόμισας, ἢ γυναιξὶν οὐκ οἴει

χολὴν ἐνεῖναι;    465

Πρόβουλος

νὴ τὸν Ἀπόλλω καὶ μάλα

πολλήν γ᾽, ἐάνπερ πλησίον κάπηλος ᾖ.

Χορὸς Γερόντων

ὦ πόλλ᾽ ἀναλώσας ἔπη πρόβουλε τῆσδε <τῆς> γῆς,

τί τοῖσδε σαυτὸν ἐς λόγους τοῖς θηρίοις συνάπτεις;

οὐκ οἶσθα λουτρὸν οἷον αἵδ᾽ ἡμᾶς ἔλουσαν ἄρτι

ἐν τοῖσιν ἱματιδίοις, καὶ ταῦτ᾽ ἄνευ κονίας;    470

Χορὸς Γυναικῶν

ἀλλ᾽ ὦ μέλ᾽ οὐ χρὴ προσφέρειν τοῖς πλησίοισιν εἰκῇ

τὴν χεῖρ᾽· ἐὰν δὲ τοῦτο δρᾷς, κυλοιδιᾶν ἀνάγκη.

ἐπεὶ ᾽θέλω ᾽γὼ σωφρόνως ὥσπερ κόρη καθῆσθαι,

λυποῦσα μηδέν᾽ ἐνθαδί, κινοῦσα μηδὲ κάρφος,

ἢν μή τις ὥσπερ σφηκιὰν βλίττῃ με κἀρεθίζῃ.    475

Χορὸς Γερόντων

ὦ Ζεῦ τί ποτε χρησόμεθα τοῖσδε τοῖς κνωδάλοις;

ου᾽ γὰρ ἔτ᾽ ἀνεκτὰ τάδε γ᾽, ἀλλὰ βασανιστέον

τόδε σοι τὸ πάθος μετ᾽ ἐμοῦ

ὅ τι βουλόμεναί ποτε τὴν    480

Κραναὰν κατέλαβον, ἐφ᾽ ὅ τι τε

μεγαλόπετρον ἄβατον ἀκρόπολιν

ἱερὸν τέμενος.

Χορὸς Γερόντων

ἀλλ᾽ ἀνερώτα καὶ μὴ πείθου καὶ πρόσφερε πάντας ἐλέγχους,

ὡς αἰσχρὸν ἀκωδώνιστον ἐᾶν τὸ τοιοῦτον πρᾶγμα μεθέντας.    485

Πρόβουλος

καὶ μὴν αὐτῶν τοῦτ᾽ ἐπιθυμῶ νὴ τὸν Δία πρῶτα πυθέσθαι,

ὅ τι βουλόμεναι τὴν πόλιν ἡμῶν ἀπεκλῄσατε τοῖσι μοχλοῖσιν.

Λυσιστράτη

ἵνα τἀργύριον σῶν παρέχοιμεν καὶ μὴ πολεμοῖτε δι᾽ αὐτό.

Πρόβουλος

διὰ τἀργύριον πολεμοῦμεν γάρ;

Λυσιστράτη

καὶ τἄλλα γε πάντ᾽ ἐκυκήθη.

ἵνα γὰρ Πείσανδρος ἔχοι κλέπτειν χοἰ ταῖς ἀρχαῖς ἐπέχοντες,    490

ἀεί τινα κορκορυγὴν ἐκύκων. οἱ δ᾽ οὖν τοῦδ᾽ οὕνεκα δρώντων

ὅ τι βούλονται· τὸ γὰρ ἀργύριον τοῦτ᾽ οὐκέτι μὴ καθέλωσιν.

Πρόβουλος

ἀλλὰ τί δράσεις;

Λυσιστράτη

τοῦτό μ᾽ ἐρωτᾷς; ἡμεῖς ταμιεύσομεν αὐτό.

Πρόβουλος

ὑμεῖς ταμιεύσετε τἀργύριον;

Λυσιστράτη

τί <δὲ> δεινὸν τοῦτο νομίζεις;

οὐ καὶ τἄνδον χρήματα πάντως ἡμεῖς ταμιεύομεν ὑμῖν;    495

Πρόβουλος

ἀλλ᾽ οὐ ταὐτόν.

Λυσιστράτη

πῶς οὐ ταὐτόν;

Πρόβουλος

πολεμητέον ἔστ᾽ ἀπὸ τούτου.

Λυσιστράτη

ἀλλ᾽ οὐδὲν δεῖ πρῶτον πολεμεῖν.

Πρόβουλος

πῶς γὰρ σωθησόμεθ᾽ ἄλλως;

Λυσιστράτη

ἡμεῖς ὑμᾶς σώσομεν.

Πρόβουλος

ὑμεῖς;

Λυσιστράτη

ἡμεῖς μέντοι.

Πρόβουλος

σχέτλιόν γε.

Λυσιστράτη

ὡς σωθήσει, κἂν μὴ βούλῃ.

Πρόβουλος

δεινόν <γε> λέγεις.

Λυσιστράτη

ἀγανακτεῖς.

ἀλλὰ ποιητέα ταῦτ᾽ ἐστὶν ὅμως.    500

Πρόβουλος

νὴ τὴν Δήμητρ᾽ ἄδικόν γε.

Λυσιστράτη

σωστέον ὦ τᾶν.

Πρόβουλος

κεἰ μὴ δέομαι;

Λυσιστράτη

τοῦδ᾽ οὕνεκα καὶ πολὺ μᾶλλον.

Πρόβουλος

ὑμῖν δὲ πόθεν περὶ τοῦ πολέμου τῆς τ᾽ εἰρήνης ἐμέλησεν;

Λυσιστράτη

ἡμεῖς φράσομεν.

Πρόβουλος

λέγε δὴ ταχέως, ἵνα μὴ κλάῃς,

Λυσιστράτη

ἀκροῶ δή,

καὶ τὰς χεῖρας πειρῶ κατέχειν.

Πρόβουλος

ἀλλ᾽ οὐ δύναμαι· χαλεπὸν γὰρ

ὑπὸ τῆς ὀργῆς αὐτὰς ἴσχειν.    505

Κλεονίκη

κλαύσει τοίνυν πολὺ μᾶλλον.

Πρόβουλος

τοῦτο μὲν ὦ γραῦ σαυτῇ κρώξαις· σὺ δέ μοι λέγε.

Λυσιστράτη

ταῦτα ποιήσω.

ἡμεῖς τὸν μὲν πρότερον πόλεμον καὶ τὸν χρόνον ἠνεσχόμεθα

ὑπὸ σωφροσύνης τῆς ἡμετέρας τῶν ἀνδρῶν ἅττ᾽ ἐποιεῖτε.

οὐ γὰρ γρύζειν εἰᾶθ᾽ ἡμᾶς. καίτοὐκ ἠρέσκετέ γ᾽ ἡμᾶς.

ἀλλ᾽ ᾐσθανόμεσθα καλῶς ὑμῶν, καὶ πολλάκις ἔνδον ἂν οὖσαι    510

ἠκούσαμεν ἄν τι κακῶς ὑμᾶς βουλευσαμένους μέγα πρᾶγμα·

εἶτ᾽ ἀλγοῦσαι τἄνδοθεν ὑμᾶς ἐπανηρόμεθ᾽ ἂν γελάσασαι,

“τί βεβούλευται περὶ τῶν σπονδῶν ἐν τῇ στήλῃ παραγράψαι

ἐν τῷ δήμῳ τήμερον ὑμῖν;” “τί δὲ σοὶ ταῦτ᾽;” ἦ δ᾽ ὃς ἂν ἁνήρ.

“οὐ σιγήσει;” κἀγὼ ἐσίγων.    515

Μυῤῥίνη.

ἀλλ᾽ οὐκ ἂν ἐγώ ποτ᾽ ἐσίγων.

Πρόβουλος

κἂν ᾤμωζές γ᾽, εἰ μὴ ᾽σίγας.

Λυσιστράτη

τοιγὰρ ἔγωγ᾽ ἔνδον ἐσίγων. 

<ἑτέρου δ'> ἕτερόν τι πονηρότερον βούλευμ᾽ ἐπεπύσμεθ᾽ ἂν ὑμῶν·

εἶτ᾽ ἠρόμεθ᾽ ἄν· “πῶς ταῦτ᾽ ὦνερ διαπράττεσθ᾽ ὧδ᾽ ἀνοήτως;”

ὁ δέ μ᾽ εὐθὺς ὑποβλέψας <ἂν> ἔφασκ᾽, εἰ μὴ τὸν στήμονα νήσω,

ὀτοτύξεσθαι* μακρὰ τὴν κεφαλήν· “πόλεμος δ᾽ ἄνδρεσσι μελήσει.”

Πρόβουλος

ὀρθῶς γε λέγων νὴ Δί᾽ ἐκεῖνος.    520

Λυσιστράτη

πῶς ὀρθῶς ὦ κακόδαιμον,

εἰ μηδὲ κακῶς βουλευομένοις ἐξῆν ὑμῖν ὑποθέσθαι;

ὅτε δὴ δ᾽ ὑμῶν ἐν ταῖσιν ὁδοῖς φανερῶς ἠκούομεν ἤδη,

“οὐκ ἔστιν ἀνὴρ ἐν τῇ χώρᾳ;“ “μὰ Δί᾽ οὐ δῆτ᾽,” <εἶφ᾽> ἕτερός τις·

μετὰ ταῦθ᾽ ἡμῖν εὐθὺς ἔδοξεν σῶσαι τὴν Ἑλλάδα κοινῇ    525

ταῖσι γυναιξὶν συλλεχθείσαις. ποῖ γὰρ καὶ χρῆν ἀναμεῖναι;

ἢν οὖν ἡμῶν χρηστὰ λεγουσῶν ἐθελήσητ᾽ ἀντακροᾶσθαι

κἀντισιωπᾶν ὥσπερ χἠμεῖς, ἐπανορθώσαιμεν ἂν ὑμᾶς.

Πρόβουλος

ὑμεῖς ἡμᾶς; δεινόν γε λέγεις κοὐ τλητὸν ἔμοιγε.

Λυσιστράτη

σιώπα.

Πρόβουλος

σοί γ᾽ ὦ κατάρατε σιωπῶ ᾽γώ, καὶ ταῦτα κάλυμμα φορούσῃ    530

περὶ τὴν κεφαλήν; μή νυν ζῴην.

Λυσιστράτη

ἀλλ᾽ εἰ τοῦτ᾽ ἐμπόδιόν σοι,

παρ᾽ ἐμοῦ τουτὶ τὸ κάλυμμα λαβὼν

ἔχε καὶ περίθου περὶ τὴν κεφαλήν,

κᾆτα σιώπα. 

Κλεονίκη 

καὶ τουτονγὶ τὸν καλαθίσκον.    535

κᾆτα ξαίνειν ξυζωσάμενος

κυάμους τρώγων*·

πόλεμος δὲ γυναιξὶ μελήσει.

Χορὸς Γυναικῶν

ἀπαίρετ' ὦ γυναῖκες ἀπὸ τῶν καλπίδων, ὅπως ἂν

ἐν τῷ μέρει χἠμεῖς τι ταῖς φίλαισι συλλάβωμεν.    540

Χορὸς Γυναικῶν

ἔγωγε γὰρ <ἂν> οὔποτε κάμοιμ᾽ ἂν ὀρχουμένη,

οὐδὲ τὰ γόνατα κόπος ἕλοι μου καματήριος·

ἐθέλω δ᾽ ἐπὶ πᾶν ἰέναι

μετὰ τῶνδ᾽ ἀρετῆς ἕνεχ᾽, αἷς

ἔνι φύσις, ἔνι χάρις, ἔνι θράσος,    545

ἔνι δὲ σοφόν, ἔνι <δὲ> φιλόπολις

ἀρετὴ φρόνιμος.

Χορὸς Γυναικῶν

ἀλλ᾽ ὦ τηθῶν ἀνδρειοτάτων καὶ μητριδίων ἀκαληφῶν*,

χωρεῖτ᾽ ὀργῇ καὶ μὴ τέγγεσθ᾽· ἔτι γὰρ νῦν οὔρια θεῖτε.    550

Λυσιστράτη

ἀλλ᾽ ἤνπερ* ὅ <τε> γλυκύθυμος Ἔρως χἠ Κυπρογένει᾽ Ἀφροδίτη

ἵμερον ἡμῶν κατὰ τῶν κόλπων καὶ τῶν μηρῶν καταπνεύσῃ,

κᾆτ᾽ ἐντήξῃ τέτανον τερπνὸν τοῖς ἀνδράσι καὶ ῥοπαλισμούς,

οἶμαί ποτε Λυσιμάχας ἡμᾶς ἐν τοῖς Ἕλλησι καλεῖσθαι.

Πρόβουλος

τί ποησάσας*;    555

Λυσιστράτη

ἢν παύσωμεν πρώτιστον μὲν ξὺν ὅπλοισιν

ἀγοράζοντας καὶ μαινομένους.

Κλεονίκη

νὴ τὴν Παφίαν Ἀφροδίτην.

Λυσιστράτη

νῦν μὲν γὰρ δὴ κἀν ταῖσι χύτραις κἀν τοῖς λαχάνοισιν ὁμοίως

περιέρχονται κατὰ τὴν ἀγορὰν ξὺν ὅπλοις ὥσπερ Κορύβαντες.

Πρόβουλος

νὴ Δία· χρὴ γὰρ τοὺς ἀνδρείους.

Λυσιστράτη

καὶ μὴν τό γε πρᾶγμα γέλοιον,

ὅταν ἀσπίδ᾽ ἔχων καὶ Γοργόνα τις κᾆτ᾽ ὠνῆται κορακίνους.    560

Κλεονίκη 

νὴ Δί᾽ ἐγὼ γοῦν ἄνδρα κομήτην φυλαρχοῦντ᾽ εἶδον ἐφ᾽ ἵππου

ἐς τὸν χαλκοῦν ἐμβαλλόμενον πῖλον λέκιθον* παρὰ γραός·

ἕτερος δ᾽ <αὖ> Θρᾷξ πέλτην σείων κἀκόντιον ὥσπερ ὁ Τηρεύς,

ἐδεδίττετο τὴν ἰσχαδόπωλιν καὶ τὰς δρυπεπεῖς κατέπινεν.

Πρόβουλος

πῶς οὖν ὑμεῖς δυναταὶ παῦσαι τεταραγμένα πράγματα πολλὰ    565

ἐν ταῖς χώραις καὶ διαλῦσαι;

Λυσιστράτη

φαύλως πάνυ.

Πρόβουλος

πῶς; ἀπόδειξον.

Λυσιστράτη

ὥσπερ κλωστῆρ᾽, ὅταν ἡμῖν ᾖ τεταραγμένος, ὧδε λαβοῦσαι,

ὑπενεγκοῦσαι τοῖσιν ἀτράκτοις τὸ μὲν ἐνταυθοῖ τὸ δ᾽ ἐκεῖσε,

οὕτως καὶ τὸν πόλεμον τοῦτον διαλύσομεν, ἤν τις ἐάσῃ,

διενεγκοῦσαι διὰ πρεσβειῶν τὸ μὲν ἐνταυθοῖ τὸ δ᾽ ἐκεῖσε.    570

Πρόβουλος

ἐξ ἐρίων δὴ καὶ κλωστήρων καὶ ἀτράκτων πράγματα δεινὰ

παύσειν οἴεσθ᾽ ὦ ἀνόητοι;

Λυσιστράτη

κἂν ὑμῖν γ᾽ εἴ τις ἐνῆν νοῦς,

ἐκ τῶν ἐρίων τῶν ἡμετέρων ἐπολιτεύεσθ᾽ ἂν ἅπαντα.

Πρόβουλος

πῶς δή; φέρ᾽ ἴδω.

Λυσιστράτη

πρῶτον μὲν χρῆν, ὥσπερ πόκον ἐν βαλανείῳ

ἐκπλύναντας τὴν οἰσπώτην, ἐκ τῆς πόλεως ἐπὶ κλίνης    575

ἐκραβδίζειν τοὺς μοχθηροὺς καὶ τοὺς τριβόλους ἀπολέξαι,

καὶ τούς γε συνισταμένους τούτους καὶ τοὺς πιλοῦντας ἑαυτοὺς

ἐπὶ ταῖς ἀρχαῖσι διαξῆναι καὶ τὰς κεφαλὰς ἀποτῖλαι·

εἶτα ξαίνειν ἐς καλαθίσκον κοινὴν εὔνοιαν, ἅπαντας

καταμειγνύντας τούς τε μετοίκους κεἴ τις ξένος ἢ φίλος ὑμῖν,    580

κεἴ τις ὀφείλει τῷ δημοσίῳ, καὶ τούτους ἐγκαταμεῖξαι·

καὶ νὴ Δία τάς γε πόλεις, ὁπόσαι τῆς γῆς τῆσδ᾽ εἰσὶν ἄποικοι,

διαγιγνώσκειν ὅτι ταῦθ᾽ ἡμῖν ὥσπερ τὰ κατάγματα κεῖται

χωρὶς ἕκαστον· κᾆτ᾽ ἀπὸ τούτων πάντων τὸ κάταγμα λαβόντας

δεῦρο ξυνάγειν καὶ ξυναθροίζειν εἰς ἕν, κἄπειτα ποῆσαι    585

τολύπην μεγάλην κᾆτ᾽ ἐκ ταύτης τῷ δήμῳ χλαῖναν ὑφῆναι.

Πρόβουλος

οὔκουν δεινὸν ταυτὶ ταύτας ῥαβδίξειν καὶ τολυπεύειν,

αἶς οὐδὲ μετῆν πάνυ τοῦ πολέμου;

Λυσιστράτη

καὶ μὴν ὦ παγκατάρατε

πλεῖν ἤ γε διπλοῦν αὐτὸν φέρομεν, πρώτιστον μέν γε τεκοῦσαι

κἀκπέμψασαι παῖδας ὁπλίτας.    590

Πρόβουλος

σίγα, μὴ μνησικακήσῃς.

Λυσιστράτη

εἶθ᾽ ἡνίκα χρῆν εὐφρανθῆναι καὶ τῆς ἥβης ἀπολαῦσαι,

μονοκοιτοῦμεν* διὰ τὰς στρατιάς. καὶ θἠμέτερον μὲν ἐᾶτε,

περὶ τῶν δὲ κορῶν ἐν τοῖς θαλάμοις γηρασκουσῶν ἀνιῶμαι.

Πρόβουλος

οὔκουν χἄνδρες γηράσκουσιν;

Λυσιστράτη

μὰ Δί᾽ ἀλλ᾽ οὐκ

εἶπας ὅμοιον.

ὁ μὲν ἥκων γάρ, κἂν ᾖ πολιός, ταχὺ παῖδα κόρην γεγάμηκεν·    595

τῆς δὲ γυναικὸς σμικρὸς ὁ καιρός, κἂν τούτου μὴ ᾽πιλάβηται,

οὐδεὶς ἐθέλει γῆμαι ταύτην, ὀττευομένη δὲ κάθηται.

Πρόβουλος

ἀλλ᾽ ὅστις ἔτι στῦσαι δυνατὸς--

Λυσιστράτη

σὺ δὲ δὴ τί μαθὼν οὐκ ἀποθνῄσκεις;

χωρίον ἐστί· σορὸν ὠνήσει·    600

μελιτοῦτταν* ἐγὼ καὶ δὴ μάξω.

λαβὲ ταυτὶ καὶ στεφάνωσαι.

Κλεονίκη 

καὶ ταυτασὶ* δέξαι παρ᾽ ἐμοῦ.

Μυῤῥίνη 

καὶ τουτονγὶ λαβὲ τὸν στέφανον.

Λυσιστράτη

τοῦ δεῖ; τί ποθεῖς; χώρει ᾽ς τὴν ναῦν·    605

ὁ Χάρων σε καλεῖ,

σὺ δὲ κωλύεις ἀνάγεσθαι.

Πρόβουλος

εἶτ᾽ οὐχὶ ταῦτα δεινὰ πάσχειν ἔστ᾽ ἐμέ*;

νὴ τὸν Δί᾽ ἀλλὰ τοῖς προβούλοις ἄντικρυς

ἐμαυτὸν ἐπιδείξω βαδίζων ὡς ἔχω.    610

Λυσιστράτη

μῶν ἐγκαλεῖς ὅτι οὐχὶ προὐθέμεσθά σε*;

ἀλλ᾽ ἐς τρίτην γοῦν ἡμέραν σοὶ πρῲ πάνυ

ἥξει παρ᾽ ἡμῶν τὰ τρίτ᾽ ἐπεσκευασμένα.

(συνεχίζεται...) 

... 

ΣΧΟΛΙΑ 

στ. 388 «ἐξέλαμψε...χὠ τυμπανισμὸς χοἰ πυκνοὶ Σαβάζιοι» : ἀπεκαλύφθη...καὶ ὁ (μὲ κρᾶσιν, χὠ) τυμπανισμὸς καὶ οἱ (μὲ κρᾶσιν, χοἰ) πυκνοὶ Σαβάζιοι. Στὴν σκηνὴ μπαίνει κάποιος ἀπεσταλμένος ἀπὸ τὸν δῆμον, χωροφύλαξ μαζὶ μὲ Σκῦθες τοξότες, γιὰ νὰ δεῖ τί συμβαίνει, καθῶς ἡ φασαρία θυμίζει τυμπανισμούς καὶ φωνὲς σὰν σὲ ἑορτὲς τοῦ Βάκχου καὶ τοῦ Ἀδώνιδος. 

στ. 407 «οἵ λέγομεν» : οἵτινες (ἡμεῖς) λέγομεν, οἱ ὁποῖοι ἑμεῖς λέγομεν... Ἴσως νὰ μὴν ἔχει γίνει τυπογραφικὸν λάθος, ἀλλὰ νὰ ἔχει βάλει γιὰ ἔμφασιν μπροστὰ τὴν ἀντωνυμία-ὑποκείμενον. 

στ. 410 «βάλανος» : βάλανος εἶναι τὸ βελανίδι καὶ συνεκδοχικῶς τὸ κομμάτι ξύλου βαλανιδιᾶς (ἤ καὶ ἄλλου ξύλου ἤ ὑλικοῦ, ὅπως χαλκός, σίδηρος κλπ) ποὺ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὴν τρύπα ξύλινου μοχλοῦ καὶ ἀσφάλιζε τὶς θύρες, ὁ σύρτης καὶ συνεκδοχικῶς πᾶν τὶ διέρχεται τρύπας καὶ ἀσφαλίζει, ἤτοι τὸ κούμπωμα. Βάλανος εἶναι καὶ τὸ ἄκρον τοῦ πέους, ὡς ὁμοιάζον μὲ βελανίδι. Ὁ Ἀριστοφάνης ἀστεΐζεται περιτέχνως μὲ τὶς ἔννοιες καὶ τὰ ἔτυμα. 

στ. 419 «χάλασον» : χαλῶ = χαλαρώνω, τὸ χρησιμοποιεῖ ἐπίσης πρὸς τὸ κακέμφατον. 

στ. 439 «Πάνδροσον» : «Θυγατέρες Κέκροπος Πάνδροσος καὶ Ἀγραύλη (καὶ Ἔρση), ἐκ τῆς Πανδρόσου δὲ καὶ ἡ Ἀθηνᾶ, Πάνδροσος καλεῖται». Ἡ Ἀθηνᾶ ἐλέγετο «Πάνδροσος», ἐπειδὴ ἀνέθεσεν εἰς τὴν Πάνδροσον τὴν φύλαξιν τοῦ Ἐριχθονίου.

στ. 443 «νὴ τὴν Φωσφόρον» : Φωσφόρος εἶναι ἡ  Ἄρτεμις-Σελήνη-Ἑκάτη. 

στ. 444 «κύαθον αἰτήσεις» : «Ἵνα προσθῇς ταῖς γνάθοις· οὔτως ὑπωπιασθήσῃ ( = θὰ μελανιάσει) ὑφ' ἡμῶν. Γεμίζουσι γὰρ κύαθον θερμοῦ, καὶ προσκολλώσι τοῖς οἰδήμασι καὶ θεραπεύεται». Ἐννοεῖ πὼς θὰ τὸν χτυπήσει τόσο δυνατὰ στὴν γνάθον, ποὺ θὰ τοῦ χρειαστεῖ ἰατρικὴ βοήθεια. Ἄν ἰσχύει αὐτὸ ποὺ ἀναφέρει ὁ σχολιογράφος στὰ σχόλια τῶν κωμωδιῶν τοῦ Ἀριστοφάνους, ὅτι δηλαδὴ ἔβαζαν στὸ τραῦμα κύαθον μὲ θερμὸν περιεχόμενον κι ὄχι κάτι παγωμένον, ὅπως συνηθίζεται σήμερα, προφανῶς τὸν ἐπέθεταν, ὥστε νὰ βοηθήσουν τὸν ὀργανισμὸν νὰ ἀναπτύξει ταχύτερα τὴν φυσικὴ ἄμυνά του στοὺς τραυματισμούς, τὴν φλεγμονώδη ἀντίδρασιν. Διότι ἀνεξαρτήτως συνοδῶν συμπτωμάτων, ἡ φλεγμονὴ δὲν παύει νὰ εἶναι ἔκτακτος μηχανισμὸς ἀμύνης τοῦ ὀργανισμοῦ, φέρουσα ὀφέλη σὲ αὐτόν, ὅπως καὶ ὁ πυρ-ετός. Κι ὅπως διδάσκει καὶ ἡ ἴδια ἡ γλῶσσα μας, ἡ ἴασις ( =θεραπεία) < ἰάομαι =ἰατρεύω, προέρχεται ἐκ τοῦ ἰαίνω =θερμαίνω. Ὁμοίως καὶ ἡ θεραπεία, εἶναι θερ-μασιά· ἐξ οὗ καὶ ὁ θεὸς τῆς ἰατρικῆς δὲν ἦταν ἄλλος ἀπὸ τὸν Ἀπόλλωνα-ἥλιον, τὸν Ἰήιον ( < ἴημι =ῥίχνω), διότι ῥίχνοντας τὰ βέλη του, τὶς ἀκτῖνες του, θεραπεύει. Ἡ ζωὴ ( < ζέω =βράζω) εἶναι ζέσις, οἱ νεκροὶ παγώνουν. 

στ. 448 «στενοκωκύτους» : «ἐφ' αἷς στενάξεις τιλλόμενος». Θὰ ἀναστενάξει καθῶς τοῦ ξεριζώνει τὶς τρίχες. 

στ. 450 «ἐσθ' ἡττητέα» : ἐστὶ ἡττητέον, σπανίως στὶς ἀπρόσωπες ἐκφράσεις τὸ οὐδέτερον ῥηματικοῦ ἐπιθέτου τίθεται σὲ πληθυντικὸν ἄριθμόν (βλ. καὶ «ἀδύνατα ἦν ἐν τῷ παρόντι τοὺς Λοκροὺς ἀμύνεσθαι», Ἱστορίαι, Δ', 1,1, Θουκυδίδης), κατ' ἀναλογία πρὸς τὴν δομὴ τῆς ἀττικῆς συντάξεως. 

στ. 519 «ὀτοτύξεσθαι» : < ὀτοτύζω = φωνάζω ὀτοτοῖ, θρηνῶ μεγαλοφώνως, ὀτοτοῖ = ἐπιφώνημα δεικνύον θρῆνον. 

στ. 537 «κυάμους τρώγων» : Πιθανὸν ὁ Ἀριστοφάνης χρησιμοποιεῖ καὶ αὐτὴν τὴν φράσιν μὲ διττὴ σημασία. Κύαμοι εἶναι τὰ κουκιά, ἡ ψήφος μὲ τὴν ὁποία ἐξελέγοντο οἱ ἄρχοντες στὴν ἀρχαία Ἀθῆνα, ἀλλὰ εἶναι καὶ ἡ θηλὴ τοῦ μαστοῦ καὶ ἐπίσης εἶναι συνεκδοχικῶς καὶ οἱ ὄρχεις, ὡς ἐμπεριέχοντες σπόρους. Ἴσως λοιπὸν ἡ Κλεονίκη νὰ τὸ λέει διὰ τὸ κακέμφατον, ἀκριβῶς μὲ τὸν ἴδιον τρόπον ποὺ σήμερα χρησιμοποιεῖται ἡ φράσις «Φάε/ Τσίμπα ἕνα ...(ἕναν κύαμον). Ἴσως πάλι νὰ ἐννοεῖ «κάτσε καὶ δίκαζε», καθῶς οἱ δικαστὲς, ἀναφέρουν διάφοροι σχολιαστές, ἔτρωγαν κουκιὰ γιὰ νὰ μὴ νυστάζουν κατὰ τὴν διάρκεια τῆς δίκης. 

στ. 549 «ὦ τηθῶν ἀνδρειοτάτων καὶ μητριδίων ἀκαληφῶν» : «Τήθας ἐκάλουν τὰς μάμμας, τηθίδας δὲ τὰς θείας...τήθας δὲ καὶ τὰς τροφούς. Εἰσὶ δὲ καὶ ὄστρεα θαλάσσια... Ἀκαλήφας δὲ λέγουσι μὲν καὶ τὰς θαλασσίας, λέγουσι δὲ καὶ τὰς κνίδας Ἀττικοί· καὶ κνίδη μὲν ὅσον ἁπαλὴ ἐστιν, ἐπὰν δὲ σχῇ τὰς μητέρας, τουτέστι τὰς τοῦ σπέρματος σφαίρας, ἀκαλήφη λέγεται. Ἀκαλήφας οὖν τὰς γραίας ἐκάλεσεν, ἐπειδὴ στερραὶ ἦσαν καὶ γενναῖαι· καὶ γὰρ τὸ φυτάριον δάκνει. Ἐπεὶ οὖν εἶπε τηθῶν, εἶπε μητριδίων. Μητριδίας δὲ λέγουσι τὰς ἐχούσας τὸ σπέρμα τῆς βοτάνης τῆς ἀκαλήφης· δἀκνουσι δὲ αὗται...». 

στ. 551 «ἤνπερ» : ἐάνπερ/ εἴπερ, =ἐὰν βεβαίως. 

στ. 555 «ποησάσας» : ποιησάσας. Ἡ πόα ἤ ποίη εἶναι «ἡ πᾶσα βοτάνη ἡ ἀναδίδουσα φύλλα καὶ σπόρον ἐξ αὐτῆς τῆς ῥίζης». Ἐτυμολογεῖται ἐκ τοῦ φύω, διὰ συνήθους τροπῆς τοῦ φ σὲ π καὶ τοῦ υ σὲ οι. Ποιῶ σημαίνει φύω, γεννῶ καὶ ποίησις εἶναι ἡ γέννα καὶ δημιουργία, ἀντλοῦσα ἐκ τῶν ῥιζῶν της. «ἡ γάρ τοι ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ ὂν ἰόντι ὁτῳοῦν αἰτία πᾶσά ἐστι ποίησις... καὶ οἱ τούτων δημιουργοὶ πάντες ποιηταί», Συμποσ., 205b, Πλάτων ( =Ἡ πᾶσα αἰτία, προκειμένου νὰ μεταβεῖ κάτι ἀπὸ τὴν ἀνυπαρξία στὴν ὕπαρξιν, εἶναι ἡ ποίησις...καὶ οἱ τούτων δημιουργοὶ εἶναι ποιηταί). 

στ. 562 «λέκιθον» : Λέκιθος λέγεται ὁ κρόκος τοῦ αὐγοῦ, καὶ ἡ οὐσία τοῦ κυτταροπλάσματος ποὺ χρησιμεύει στὴν ἀνάπτυξιν τοῦ ἐμβρύου. Λέκιθος ἐλέγετο καὶ κάποιον εἶδος ὀσπρίου, ποὺ προφανῶς εἶχε κάποιο ὠχρὸν χρῶμα· γι' αὐτὸ ἄλλοι λέγουν πὼς ἐπρόκειτο γιὰ τὴν φάβα, ἄλλοι τὸ μπιζέλι ποὺ ἐσωτερικῶς εἶναι ὑποκίτρινον-πράσινον/ χλωρὸν («λέκιθος, εἶδος ὀσπρίου, ὃ καλεῖται πισός, διὰ τὸ ἐοικέναι, τὴν χρόαν λεκίθῳ ᾠοῦ», Λεξ. Σουΐδα). 

στ. 592 «μονοκοιτοῦμεν» : κοιτῶ/ κοιτάζω σημαίνει ξαπλώνω, κατακλίνω κάποιον, κοιμίζω καὶ κοιμᾶμαι, καὶ κοιτάζομαι σημαίνει κεῖμαι, ἐξ οὗ καὶ ἡ κοίτη ( =ἡ κλίνη), ἡ κοιτίς, ὁ κοιτὼν κλπ. Κυττῶ καὶ μὲ τὴν θαμιστικὴ κατάληξιν -αζω (ποὺ δηλώνει πὼς ἡ πράξις τοῦ ῥήματος γίνεται συχνά, ἐπαναληπτικῶς), κυπτάζω/ κυττάζω σημαίνει βλέπω, ἐξετάζω μετὰ προσοχῆς, ὑπὸ τὴν ἔννοια κύπτω/ σκύβω, παραμένω σκυμμένος ξανὰ καὶ ξανὰ πάνω ἀπὸ κάτι, γιὰ νὰ τὸ δῶ καλλίτερα, ὥστε νὰ τὸ ἐξετάσω ἐνδελεχῶς. Ἐσφαλμένως σήμερα τὸ «κυττάζω», ποὺ ὑποδεικνύει πὼς ὁρῶ κάτι μετὰ προσοχῆς, γράφεται «κοιτάζω». Ὅταν κυττάζεις ( =ὁρᾶς μετὰ προσοχῆς), δὲν κοιτάζεις, «κοιμᾶσαι ὄρθιος». 

στ. 595 «γεγάμηκεν» : γαμέω-ῶ σημαίνει νυμφεύομαι ( =παίρνω νύμφη, γιὰ ἄνδρες), καὶ γαμοῦμαι, ὑπανδρεύομαι ( =τίθεμαι ὑπὸ τὴν προστασίαν τοῦ ἀνδρός μου, γιὰ γυναῖκες. Ὅταν ἡ γυνὴ ὑπανδρεύεται «φεύγει» ἀπὸ τὴν προστασία τοῦ πατρός της, τοῦ ὁποίου τὸ ἐπώνυμον φέρει, ἐξ οὗ καὶ ὅλα τὰ γυναικεῖα ἐπωνύματα τίθενται σὲ γενική· π.χ. ὁ Παπαδόπουλος, ἡ -κόρη τοῦ- Παπαδοπούλου· καὶ τίθεται ὑπὸ τὴν προστασία τοῦ συζύγου της). 

Τὸ «γαμεῖν» προέρχεται ἀπὸ τὸ «παρὰ τὴν γῆν ἀμᾶν ( =θερίζω)». Ἐξ οὗ καὶ ἡ λέξις «γάμος», διότι ὁ γάμος σηματοδοτεῖ τὸν θερισμὸν ποὺ θὰ φέρει γόνους. Ἡ μῆτρα λέγεται καὶ ἄρουρα ( =καλλιεργήσιμος γῆ), ἐκ τοῦ ἀρόω = καλλιεργῶ, διότι ἡ νύφη ( =νεαρά, νύμφη) γυνὴ («γονή, παρὰ τὸ γεννᾶν», Κρατύλος, Πλάτων) δέχεται τὸ σπέρμα τοῦ γαμεροῦ/ γαμ'ροῦ -> γαμβροῦ ἀνδρὸς καὶ ἀποδίδει ὡς ἡ ἄρουρα, καρπούς. Ἐπίσης πίστευαν πὼς ὅταν ἡ ὑστέρα ( =ἄλλη λέξις γιὰ τὴν μῆτρα, «ὅτι ὑστάτη τῶν μερῶν ἐστί», Ὁρισμοὶ ἰατρ., 19, 362, Γαληνός) δὲν ἀποφέρει καρπούς, εἶναι πιθανὸν νὰ προκληθεῖ στὴν γυναῖκα ὑστερία, ὅθεν προφανῶς καὶ ἡ κακέμφατος ἔννοια τῆς κατὰ τὰ ἄλλα εὐχετικῆς φράσεως «ἄντε... γονιμοποιήσου», γιὰ νὰ θεραπευθεῖς ἀπὸ τὴν ὑστερία. 

στ. 601 «μελιτοῦτταν» : «Ἡ μελιτοῦττα ἐδίδετο τοῖς νεκροῖς, ὡς εἰς τὸν Κέρβερον καὶ ὀβολὸς μισθὸς τῷ πορθμεῖ καὶ στέφανος ὡς τὸν βίον διηγωνισμένοις». 

στ. 603 «ταυτασὶ» : «τὰς ταινίας, ἅς τοῖς νεκροῖς ἔπεμπον οἱ φίλοι, ἐν ἄλλῳ δὲ εὗρον, τὰς δραχμὰς, εἰς μισθὸν τῷ πορθμεῖ». 

στ. 608 «οὐχὶ ταῦτα δεινὰ πάσχειν ἔστ᾽ ἐμέ...ἀλλὰ τοῖς προβούλοις ἄντικρυς ἐμαυτὸν ἐπιδείξω βαδίζων ὡς ἔχω» : Οἱ γυναῖκες τοῦ λένε χαριτολογώντας νὰ ψοφήσει καὶ γι' αὐτὸ τοῦ ἔχουν πετάξει στεφάνους καὶ χώματα, ταινίες ἤ ὀβολούς, γιὰ νὰ τὰ πάρει μαζί του στὸν Χάρον ποὺ θὰ τὸν πάει στὸν Ἅδη. Ἴσως νὰ ἔχει φάει καὶ αὐτὸς μπουγέλωμα, ὅπως ὁ χορὸς τῶν γερόντων. Ὁ πρόβουλος λέει πὼς ἔτσι ποὺ τὸν ἔκαναν θὰ πάει νὰ τὸν δοῦν οἱ ὑπόλοιποι συνάδελφοί του, γιὰ νὰ καταλάβουν ποῦ ἔμπλεξε. 

στ. 611 «μῶν ἐγκαλεῖς ὅτι οὐχὶ προὐθέμεσθά σε» : «Τοὺς νεκροὺς γὰρ οἱ ἀρχαῖοι προετίθεσαν πρὸ τῶν θυρῶν καὶ ἐκόπτοντο ( =χτυπιόντουσαν)». 

Ἡ συνέχεια έδῶ : ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ (ΜΕΡΟΣ 5ον, στ. 614-705)