Ο ΑΧΙΛΛΕΥΣ ΔΙΝΕΙ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ ΤΟΥ ΒΡΙΣΗΙΔΑ ΣΤΟΝ ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑ. ΕΠΕΙΤΑ ΑΠΟΣΥΡΕΤΑΙ ΔΑΚΡΥΣΜΕΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΛΙΑ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΜΕΙΝΕΙ ΜΟΝΟΣ ΤΟΥ. ΕΚΕΙ ΣΥΝΟΜΙΛΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΝΗΡΗΙΔΑ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ, ΘΕΤΙΝ, Η ΟΠΟΙΑ ΑΝΑΔΥΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΥΘΟΝ ΓΙΑ ΝΑ ΡΩΤΗΣΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΗΣ ΓΙΑΤΙ ΚΛΑΙΕΙ
«Ἔρχεσθον κλισίην Πηληϊάδεω Ἀχιλῆος·
χειρὸς ἑλόντ’ ἀγέμεν Βρισηΐδα καλλιπάρῃον·
εἰ δέ κε μὴ δώῃσιν ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι
ἐλθὼν σὺν πλεόνεσσι· τό οἱ καὶ ῥίγιον ἔσται».
Ὣς εἰπὼν προΐει, κρατερὸν δ’ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε·
τὼ δ’ ἀέκοντε βάτην παρὰ θῖν’ ἁλὸς ἀτρυγέτοιο,
Μυρμιδόνων δ’ ἐπί τε κλισίας καὶ νῆας ἱκέσθην,
τὸν δ’ εὗρον παρά τε κλισίῃ καὶ νηῒ μελαίνῃ
ἥμενον· οὐδ’ ἄρα τώ γε ἰδὼν γήθησεν Ἀχιλλεύς.
τὼ μὲν ταρβήσαντε καὶ αἰδομένω βασιλῆα
στήτην, οὐδέ τί μιν προσεφώνεον οὐδ’ ἐρέοντο·
αὐτὰρ ὃ ἔγνω ᾗσιν ἐνὶ φρεσὶ φώνησέν τε·
«Χαίρετε, κήρυκες, Διὸς ἄγγελοι ἠδὲ καὶ ἀνδρῶν,
ἆσσον ἴτ’· οὔ τί μοι ὔμμες ἐπαίτιοι ἀλλ’ Ἀγαμέμνων,
ὃ σφῶϊ προΐει Βρισηΐδος εἵνεκα κούρης.
ἀλλ’ ἄγε διογενὲς Πατρόκλεες ἔξαγε κούρην
καί σφωϊν δὸς ἄγειν· τὼ δ’ αὐτὼ μάρτυροι ἔστων
πρός τε θεῶν μακάρων πρός τε θνητῶν ἀνθρώπων
καὶ πρὸς τοῦ βασιλῆος ἀπηνέος εἴ ποτε δ’ αὖτε
χρειὼ ἐμεῖο γένηται ἀεικέα λοιγὸν ἀμῦναι
τοῖς ἄλλοις· ἦ γὰρ ὅ γ’ ὀλοιῇσι φρεσὶ θύει,
οὐδέ τι οἶδε νοῆσαι ἅμα πρόσσω καὶ ὀπίσσω,
ὅππως οἱ παρὰ νηυσὶ σόοι μαχέοιντο Ἀχαιοί».
Ὣς φάτο, Πάτροκλος δὲ φίλῳ ἐπεπείθεθ’ ἑταίρῳ,
ἐκ δ’ ἄγαγε κλισίης Βρισηΐδα καλλιπάρῃον,
δῶκε δ’ ἄγειν· τὼ δ’ αὖτις ἴτην παρὰ νῆας Ἀχαιῶν·
ἣ δ’ ἀέκουσ’ ἅμα τοῖσι γυνὴ κίεν· αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς
δακρύσας ἑτάρων ἄφαρ ἕζετο νόσφι λιασθείς,
θῖν’ ἔφ’ ἁλὸς πολιῆς, ὁρόων ἐπ’ ἀπείρονα πόντον·
πολλὰ δὲ μητρὶ φίλῃ ἠρήσατο χεῖρας ὀρεγνύς·
«Μῆτερ ἐπεί μ’ ἔτεκές γε μινυνθάδιόν περ ἐόντα,
τιμήν πέρ μοι ὄφελλεν Ὀλύμπιος ἐγγυαλίξαι
Ζεὺς ὑψιβρεμέτης· νῦν δ’ οὐδέ με τυτθὸν ἔτισεν·
ἦ γάρ μ’ Ἀτρεΐδης εὐρὺ κρείων Ἀγαμέμνων
ἠτίμησεν· ἑλὼν γὰρ ἔχει γέρας αὐτὸς ἀπούρας».
Ὣς φάτο δάκρυ χέων, τοῦ δ’ ἔκλυε πότνια μήτηρ
ἡμένη ἐν βένθεσσιν ἁλὸς παρὰ πατρὶ γέροντι·
καρπαλίμως δ’ ἀνέδυ πολιῆς ἁλὸς ἠΰτ’ ὀμίχλη,
καί ῥα πάροιθ’ αὐτοῖο καθέζετο δάκρυ χέοντος,
χειρί τέ μιν κατέρεξεν ἔπος τ’ ἔφατ’ ἔκ τ’ ὀνόμαζε·
«Τέκνον, τί κλαίεις; τί δέ σε φρένας ἵκετο πένθος;
ἐξαύδα, μὴ κεῦθε νόῳ, ἵνα εἴδομεν ἄμφω».
Τὴν δὲ βαρὺ στενάχων προσέφη πόδας ὠκὺς Ἀχιλλεύς·
«Οἶσθα· τί ἤ τοι ταῦτα ἰδυίῃ πάντ’ ἀγορεύω;
ᾠχόμεθ’ ἐς Θήβην ἱερὴν πόλιν Ἠετίωνος,
τὴν δὲ διεπράθομέν τε καὶ ἤγομεν ἐνθάδε πάντα·
καὶ τὰ μὲν εὖ δάσσαντο μετὰ σφίσιν υἷες Ἀχαιῶν,
ἐκ δ’ ἕλον Ἀτρεΐδῃ Χρυσηΐδα καλλιπάρῃον.
Χρύσης δ’ αὖθ’ ἱερεὺς ἑκατηβόλου Ἀπόλλωνος
ἦλθε θοὰς ἐπὶ νῆας Ἀχαιῶν χαλκοχιτώνων
λυσόμενός τε θύγατρα φέρων τ’ ἀπερείσι’ ἄποινα,
στέμματ’ ἔχων ἐν χερσὶν ἑκηβόλου Ἀπόλλωνος
χρυσέῳ ἀνὰ σκήπτρῳ, καὶ λίσσετο πάντας Ἀχαιούς,
Ἀτρεΐδα δὲ μάλιστα δύω κοσμήτορε λαῶν.
ἔνθ’ ἄλλοι μὲν πάντες ἐπευφήμησαν Ἀχαιοὶ
αἰδεῖσθαί θ’ ἱερῆα καὶ ἀγλαὰ δέχθαι ἄποινα·
ἀλλ’ οὐκ Ἀτρεΐδῃ Ἀγαμέμνονι ἥνδανε θυμῷ,
ἀλλὰ κακῶς ἀφίει, κρατερὸν δ’ ἐπὶ μῦθον ἔτελλε·
χωόμενος δ’ ὁ γέρων πάλιν ᾤχετο· τοῖο δ’ Ἀπόλλων
εὐξαμένου ἤκουσεν, ἐπεὶ μάλα οἱ φίλος ἦεν,
ἧκε δ’ ἐπ’ Ἀργείοισι κακὸν βέλος· οἳ δέ νυ λαοὶ
θνῇσκον ἐπασσύτεροι, τὰ δ’ ἐπῴχετο κῆλα θεοῖο
πάντῃ ἀνὰ στρατὸν εὐρὺν Ἀχαιῶν· ἄμμι δὲ μάντις
εὖ εἰδὼς ἀγόρευε θεοπροπίας Ἑκάτοιο.
αὐτίκ’ ἐγὼ πρῶτος κελόμην θεὸν ἱλάσκεσθαι·
Ἀτρεΐωνα δ’ ἔπειτα χόλος λάβεν, αἶψα δ’ ἀναστὰς
ἠπείλησεν μῦθον ὃ δὴ τετελεσμένος ἐστί·
τὴν μὲν γὰρ σὺν νηῒ θοῇ ἑλίκωπες Ἀχαιοὶ
ἐς Χρύσην πέμπουσιν, ἄγουσι δὲ δῶρα ἄνακτι·
τὴν δὲ νέον κλισίηθεν ἔβαν κήρυκες ἄγοντες
κούρην Βρισῆος τήν μοι δόσαν υἷες Ἀχαιῶν...»
Τὸ ἠχητικὸν ἀπόσπασμα ἐδῶ : ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΣ, Α', 342-392
Σημειώσεις :
«ὀρεγνύς» : < ὀρέγω = ἁπλώνω τὴν χεῖρα. Ἐξ οὗ ἡ ὄρεξις, τὸ ὀρεκτικόν, τὸ ὄρεγμα κοκ. Ἐκ τοῦ ὀρέγω, τὸ λατινικὸν rego = εὐθύνω, διευθύνω καὶ ἐξ αὐτοῦ διάφορα παράγωγα σὲ πλεῖστες γλῶσσες, ὅπως τὰ rex, roi, re, rey ( = βασιλεύς, ἄναξ· γιὰ τοὺς Ἕλληνας ὁ βασιλεὺς εἶναι ἡ βάσις τοῦ λαοῦ καὶ ὁ ἄναξ ὁ ἄνω ἄγων τὸν λαόν, ἐνῶ γιὰ τοὺς δυτικοτρόπους ὁ ἐκτείνων τὰς χεῖρας ὥστε νὰ προστάξει καὶ νὰ διευθύνει... καὶ ὁ νοῶν νοεῖτω), τὸ ἀντιδάνειον μαχαραγιάς < maha raja < μέγας ρήξ, recken ( = τεντώνω), interrogation ( = ἡ ἐρώτησις, ὑπὸ τὴν ἔννοια ἐκτείνω, σηκώνω τὸ χέρι ὥστε νὰ ῥωτήσω), rogazione ( = λιτανεία, ἡ ἔκτασις τῶν χεριῶν πρὸς τὰ ἄνω γιὰ νὰ ζητήσει τίς ταπεινῶς τὴν εὔνοια τῶν θεῶν), regalo ( = δῶρον, ὁτιδήποτε δίδεται πρὸς τέρψιν, εὐωχία· σχετικὸν τῆς μεγαλοπρεπείας τῶν ῥηγῶν), corrego, corriger, correct ( < con + rego < σύν + ὀρέγω, = εὐθύνω, ἰσιώνω, διορθώνω), direct, ( = εὐθύς), droit, derecho, diriger, direction, direttorio, derezar, dress, addresse, regir κοκ (ὅλα σχετικὰ τῆς ὀρθώσεως, τῆς δι-ευθύνσεως), erection ( = ἡ ὄρθωσις, ἀνόρθωσις), region ( = περιοχή), recteur ( = ὁ πρύτανης), regime ( = τὸ πολίτευμα, ὁ τρόπος ποὺ διάγεις τὸν βίον καὶ σὲ ὁρισμένες γλῶσσες καὶ ἡ διατροφὴ κατὰ συνεκδοχή, βλ. διαιτῶ) κλπ.
«μινυνθάδιον» : < μινύθω < μινύς ( = μικρός) > μίνυνθα ( = πολύ λίγο) + δία (κρητ. διάλεκτος = ἡμέρα, ἐξ οὗ καὶ dies εἶναι ἡ ἡμέρα στὴν αἰολοδωρικὴ διάλεκτον ποὺ ὠνομάσθη λατινικὴ γλῶσσα). Ἐκ τοῦ «μινύς» τὰ διάφορα moins, minus, moindre, meno, menos, mince ( = λεπτός), minute, minuto κλπ ( = τὸ λεπτὸν τῆς ὥρας), menu -programme- ( = μίνυ πρόγραμμα, ἤτοι τὸ ἀντιδάνειον «μενοῦ» ), mineur, minore κλπ ( = ὁ μικρός, ἀνήλικος), minoridad, minority κοκ ( = ἡ μειοψηφία), minister ( = παῖς δοῦλος, ὁ ἐξυπηρετῶν· καὶ ἀργότερα ὑπουργός, ὡς ὑπηρετῶν τὴν βουλὴ τοῦ λαοῦ), mignon ( = ὁ μικροσκοπικός, χαριτωμένος) κλπ.
«Ἠετίωνος» : πατὴρ Ἀνδρομάχης, ἐξ οὗ καὶ Ἠετιώνη ἐλέγετο ἡ κόρη του καὶ σύζυγος τοῦ Ἕκτορος. Ὁ Ἠετίων ἐβασίλευε στὴν Ὑποπλακίη Θήβα (τὴν εὑρισκομένη ὑπὸ τοῦ ὄρους Πλάκος στὴν Μυσία).
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου